15-ma’ruza alternativ energiya manbalarini xalq xo'jaligida qo'llanishi. Reja

15.3. Shahar elektr tarmog’iga doimo qushilgan tizimlar. 
Shahar elektr tarmog„iga doimo qushilgan tizimlar (On-Grid, Grid-
Tied). On-Grid tizimlar - elektr tarmog’iga doimo qushilgan tizimlardir, ularning 
avtomatikasi minielektrostansiyalarni (quyosh, gidro-, shamol- va boshqalarni) 
elektr tarmoq bilan sinxron ishlashni ta‘minlaydi. 
Bunday tizimining asosiy elementi – invertor, elektr tarmog’iga doimo 
qushilgan holda ishlash uchun muljallangan (Grid Tie Invertor GTI). Grid Tie 
Invertor tizimi ortiqcha ishlab chiqargan energiyani elektr tarmog’iga uzatish 
imkoniniyatiga ega. 

---

15.3.1-rasm. Shahar tarmog’iga doimo qushilgan quyosh fotoelektr 
tzimining tuzilma sxemasi: 1-QFB; 2-Grid-Tie invertor; 3-himoya avtomatikasi; 
4-energiyani 
hisobga oluvchi asbob; 5-elektr energiyani iste‘molchilar; 6-
elektr tarmoq; a-o’zgarmas tok; b-o’zgaruvchan tok
Ushbu tizimlarning o’ziga xos xususiyatlari va afzalliklar: 
- Invertorning quyosh batareyaga bevosita ulanishi (akkumulyatordan 
foydalanish zarurat yo’q). 
Invertorning maksimal quvvat nuqtasini kuzatish (maksimal quvvat 
nuqtasida avtomatik blokirovkalash) funksiyadan foydalanish QFBning elektr 
energiyasidan maksimal 40 samarali foydalanish imkoniyatini yaratadi. Bu esa 
elektr energiyaning ishlab chiqarishni 20...30% gacha oshirishga imkoniyat 
beradi.