15-ma’ruza: Majburiyatlar tushunchasi va ularni baholash. Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga toʻlanadigan schyotlar. Reja

4-jadvalda
Jurnal order №1.
2017 yil yanvarg’ oyi uchun 5010 «Milliy valyutadagi pul mablag’lari» schyotining krediti bo’yicha.

Hujjati		Debetlanuvchi boshqa schyotlar							Jami:
Sana	Raqam		4730	4790	6710
1-10	1		245000	400000	10450000					1095000
Jami:			3825960	2612365	28995865					30385980

Bu hisob registrlariga yozuv ishlov berilgan kassir hisobotiga asosan tuzilgan guruhlovchi qaydnomaga asoslanadi.
Jurnal order va qaydnomalarga barcha kassir hisobotlari yozib chiqiladi va ularning eniga va bo’yiga jamlari hisoblanib, buxgalteriya schyotlarining ma’lumotlari tegishli schyotning bosh kitobiga yoziladi.
5-jadval
Qaydnoma
5010 «Milliy valyutadagi pul mablag’lari» schyotini debeti bo’yicha.
Oy boshiga qoldiq

Hujjati		Kreditlanuvchi schyotlar					Jami
Sana	raqami	4790	5110
1-10	1	12000	16701048					16713048
Jami:		4540000	25845980					30385980

Xorijiy valyuta operatsiyalarini hisobga olish uchun korxonada maxsus kassa tashkil qilinadi. Kassa chet el valyutasini hisobga olish bo’yicha tegishli me’yoriy va uslubiy hujjatlar bilan ta’minlangan bo’lishi kerak. Kassirlardan, chet el valyutalari bo’yicha muomalalarni amalga oshirishda me’yoriy hujjatlarda ko’rsatilgan tartib qoidalarga qa’tiy rioya qilishlari talab etiladi. Mijozlardan xorijiy davlatlarni pul birliklarini qabul qilib olishda ularni haqiqiyligini tekshirib ishonch hosil qilish kerak. Eskirgan, yirtilgan pul birliklari qabul qilinmaydi. Agar yasama pul birliklari aniqlansa ular mijozga qaytarib berilmaydi. Alohida «yasama» yozuvi ro’yxati bilan bankga topshiriladi. Mijozga olingan pul birligining «yasama»ligini tasdiqlovchi kvitantsiya beriladi. Kassadagi xorijiy valyutalar va ularning harakati bilan bog’liq bo’lgan xo’jalik muomalalarining sintetik hisobi 5020-«Chet el valyutasidagi pul mablag’lari» schyotida xuddi 5010-«Milliy valyutadagi pul mablag’lari» schyoti kabi olib boriladi.
9-ma’ruza: Bankdagi hisob-kitob va valyuta schyotlari boʻyicha operatsiyalar hisobi.
Reja:

1. 
   Bank operatsiyalarini hujjatlashtirish.
   
2. 
   Hisob-kitob schyotidagi pul mablag‘larining sintetik hisobi.
   
3. 
   Valyuta schyotidagi pul mablag‘larining sintetik hisobi.
   

Hisob-kitob schyotidagi mablag’larning hisobi
Korxonalar orasida bo’ladigan hisoblashuvlar asosan mablag’larni bir korxonaning hisob-kitob schyotidan ikkinchi bir korxonaning hisob-kitob schyotiga naqd pul ishtirokisiz, pul o’tkazish yo’li bilan amalga oshiriladi. Buning uchun, korxona davlat ro’yxatidan o’tgandan keyin uning nomidan chiqadigan shartnomalarni, ishonchnomalarni hamda pul va moddiy qiymatliklarni tasarruf etish bilan bog’liq bo’lgan barcha hujjatlarni tasdiqlash uchun, asosiy muhr, korxonaning tarkibiy bo’linmalari nomidan chiqadigan hujjatlarni tasdiqlash uchun tarkibiy muhr, ichkiy hujjatlarni tasdiqlash uchun, yordamchi muhr va alohida tartibi belgilangan axborotlarni tasdiqlash yoki hujjatlarni ro’yxatga olish uchun, burchak, ro’yxat, axborot shtamplari tayyorlab oladi. Shuningdek, faoliyatida sodir bo’ladigan iqtisodiy muomalalarni amalga oshirish va bo’sh pul mablag’larini saqlash uchun o’zi tanlagan bank muassasida hisob-kitob schyoti ochadi.
Hisob-kitob schyotini ochish tartibi. Hisob-kitob schyotini ochish uchun korxona rahbari bank muassasi rahbari nomiga O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki tasdiqlagan 0401025-shakldagi ariza bilan murojat qiladi.
Arizaga quyidagi hujjatlar ilova qilinadi:
1. Notarius tasdiqlagan korxonaning ustavi nusxasi;
2. Korxonani tuzish haqidagi ta’sis shartnomasi nusxasi;
3. Korxona rahbari va bosh buxgalterning imzolari namunalari va muhr nusxasi tushirilgan, notarius tasdiqlagan 0401026-shakl kartochka;
4. Korxonaning davlat ro’yxatidan o’tkazilganligi haqidagi guvohnoma nusxasi;
5. Soliq organida ro’yxatdan o’tganligini tasdiqlovchi notariusda tasdiqlangan guvohnoma nusxasi.