15 seminar xfx Rahimova D

korxonalarini  yoritish  maqsadida  cho‘g‘lanuvchi  lampalarning  bir  necha  xillaridan: 

vakuumli  lampalar  (NV),  gaz  to‘ldirilgan  bispiral  lampalar  (NB),  krepto-ksenon 

to‘ldirilgan bispiral lampalardan (NBK) foydalaniladi. 

Oxirgi vaqtlarda tarkibiga qisman yod qo‘shilgan - yodli cho‘g‘lanuvchi lampalardan 

foydalanilmoqda.  Bu  lampalarning  xizmat  muddati  tarkibidagi  yodning  qaytaruvchanlik 

xususiyatiga asosan 3000 soatga uzaytirilgan va bu lampalarning nur berish qobiliyati ham 

30 lm/Vt ga oshgan. 

Gazlarning  razryadlanishiga  asoslangan  lampalar  -  bu  lampalarda  elektr  tokining  inert 

gazlar,  metall  parlari  yoki  ularning  aralashmalari  muhitida  razryadlanishidan  hosil  bo‘ladigan 

yorug‘likning  optik  diapazoni  sifatida  vujudga  keladi.  Gaz  razryadli  lampalar  yuqori 

---

(lyuminessentli)  va  past  bosimliga  ajratiladi.  Bu  lampa  kolbasining  ichki  qavati  yaltiroq 

moddalar bilan-lyuminofora, ko‘rinuvchi yorug‘likni elektr razryadlar orqali yuboriladi. Bunday 

lampalarning  yorug‘lik  kuchi  500-700  lm/Vm  ga  teng.  Hozirgi  vaqtda  qo‘llanilayotgan  gaz 

razryadlanish lampalari cho‘g‘lanuvchi lampalarga nisbatan ba’zi bir ijobiy xususiyatlarga ega; 

lampalarning  nurlanish  darajasi  ancha  katta  bo‘lib,  50  dan  100  lm/Vt  gacha  boradi  (masalan, 

natriyli lampalarning nurlanishi 100 lm/Vt, lyuminissent lampalarniki esa 75-80 lm/Vt ni tashkil 

qiladi),  tabiiy  yorug‘lik  spektriga  yaqin  nurlanish  spektri.  Bundan  tashqari,  ularning  xizmat 

qilish  muddati  ham  birmuncha  ko‘p  bo‘lib,  ba’zi  birlariniki  8000-4000  soatga  boradi.  Bu 

lampalarda  to‘ldirilgan  inert  gazlar,  metall  parlari  miqdorlarini  o‘zgartirish  hisobiga  xohlagan 

spektrdagi nurlarni olish imkoniyati bor.