15 seminar xfx Rahimova D

Talabalarni bilimini tekshirish uchun savollar: 

1.Yoritishga qo‘yilgan umumiy talablar nimalardan iborat? 

Umumiy yoritish va umumiy yoritishga qo‘shimcha ravishda ish joylarini maxsus yoritish 

bilan  qo‘shib  kombinatsiyalashtirilgan  yoritilish  usullari  yordamida  amalga  oshiriladi. 

Umumiy yoritish va ish jixozi va ish joyining joylashishiga boglik xolda tekis yoki lokal 

kurinishda  buladi.  Mahalliy  yoritish  statsionar  va  ko‘chma  bo‘lishi  mumkin.  Umumiy 

yoritishdan ish joylari yuqori yorug‘lik talab qilmaydigan va shuningdek, ishlab chiqarish 

sharoitlariga  ko‘ra  (mexanik  tebranishlar)  mahalliy  yoritish  mumkin  bo‘lmagan  joylarda 

me’yoriy  yoritilishning  uncha  katta  bo‘lmagan  darajalarida  foydalaniladi.  Uyg‘unlashma 

yoritishdan  ish  joylarida  yoritilishning  yuqori  darajalarini  yoritish  zarur  bo‘lganda 

foydalaniladi.

2. Tabiiy yoritish koeffitsienti deb nimaga aytiladi ? 

    Tabiiy yoritilganlik-xonaning tashqi to‘suvchi qurilmalaridan shaffof to‘siqlar orqali (to‘g‘ri 

yoki akslanish) tushgan quyosh yorug‘ligi bilan yoritilishi.

 

Tabiiy  yoritilganlik  koeffitsienti  (TEK)  e  bu  xona  ichidagi  berilgan  yuzaning  biror  nuqtasida 

(to‘g‘ri  yoki  akslanish)  quyosh  yorug‘ligi  hosil  qilgan  tabiiy  yoritilganlikni  osmon 

yorug‘ligining shu vaqtda tashqaridagi gorizontal tushayotgan yorug‘lik nisbatiga teng.

 

e=E

ichk

/E

tash 

· 100%

 

bu erda :

 

 

e- tabiiy yoritilganlik koeffitsienti, %

 

 

E

ichk

-xona ichidagi yoritilganlik, lk;

 

 

E

tash

-bino tashqarisidagi yoritilganlik, lk;

 

3. YOritilganlik formulasini keltiring va undagi parametrlarga izox. 

    YOritilganlik  (E).  1  lm  nur  oqimi  bir  hilda  tarqalib,  1  m

2

  yuzasiga  tushsa,  bu 

yoritilganlik  bo‘ladi.  Xonaning  tabiiy  yoritilishidagi  asosiy  ko‘rsatkichi  yoritilganlik  "E" 

bo‘lib, o‘lchash birligi lyuks (lk) qabul qilingan.

 

E=F/S,

 

bu erda:

 

E-yoritilganlik, lk;

 

F-yorug‘lik oqimi, lm;

 

S-maydon yuzasi, m

2

;

 

---

4. YOritilganlikni  meyorlashni  engillatish  uchun  ishlar  aniqlik  darajasi  nechta  razryadga 

bo‘linadi?   

Tabiiy  yoritish  darajasi  kunning  vaqtiga  va  iqlimiy  sharoitlarga  bog‘liq  xolda  ish  vaqti 

davomida  o‘zgarishi  xisobli,  ish  joyining  yoritganlik  bilan  emas,  balki  tabiiy  yoritganlik 

koeffitsienti  orqali  me’yorlashtiriladi.  Sanoat  korxonalari  ishlab  chiqarish  xonalarini 

yoritilganligini  baholash  uchun  tabiiy  yoritilish  koeffitsienti  kattaligiga  qarab  belgilash 

qabul  qilingan.  Tabiiy  yoritganlik  koeffitsienti  deb  xona  ichidagi  biror  nuktaning 

yoritganligini shu vaktda tashki muxit yoriganligiga nisbatining foizdagi ifodasiga aytiladi. 

Tabiiy  yoritilishning  etarliligi  2  omil  bilan  belgilanadi:  tabiiy  yoritilish  koeffitsienti  va 

derazaning  yorug‘lik  tavsifi  (yorug‘lik  maydoni  va  yorug‘lik  chuqurligi)  bilan. 

Korxonalardagi  tabiiy  yoritilganlik  sharoiti  SNiP-2-4-79,  SNiP-  2.0.1.0.5.98  talablariga 

muvofiqligi  bo‘lishi  kerak.  Oynali  yuza  pol  yuzasiga  nisbatan  1/5  qismni  tashkil  etishi 

kerak. 

5. YOrug‘lik oqimining o‘lchov birligi qanday? 

Yorugʻlik oqimining oʻlchov birligi qilib lyumen (lm) qabul qilingan. U Yorugʻlik kuchi 1 qd 

boʻlgan manbaning fazoviy burchak 1 sr da hosil qiladigan Yorugʻlik oqimini ifodalaydi: 1 kd1 

sr=1 lm 

6. Ravshanlikning o‘lchov birligi qanday? 

      Ravshanlik  (V)  o‘lchov  birligi  kd/m

2

  deb  qabul  qilingan.  U  shunday  bir  tekislikni 

yoritgan yassi sirtning yorqinligi, bunda uning har bir kvadrat metridan unga perependikulyar 

yo‘nalishda 1 kd ga teng yorug‘lik kuchi olinadi.

 

V=I/S ,    

 

bu erda :

 

 V-ravshanlik, kd/m

2

; 

 

 I-yorug‘lik kuchi, kd ;

 

 S-maydon yuzasi, m

2

;

 

---

Document Outline

• I-yorug‘lik kuchi, kd;
• bu erda:
• bu erda :
• bu erda :
• bu erda: