16-мавзу. Меҳнат бозори ва корхоналарда меҳнат ресурсларидан

16.1-расм. Чекли меҳнат даромадлилиги графиги

I чизиқ рақобатлашган истеъмол бозоридаги фирманинг чизи\и (бу ерда фирма монопол ҳокимиятга эга эмас). II чизиқ истеъмол бозорида монопол ҳокимиятга эга бўлган фирманинг чизи\и. Монопол ҳокимиятга эга бўлган фирма кўпроқ маҳсулот сотиш учун товар нархини тушириши мумкин. Натижада бўлади ва ишлаб чиқариш ҳажми ошиши билан камайиб боради. Демак, ва чизиқлари пастга ётиқ бўлгани учун чизи\и пастга томон ётиқ бўлади. Агар биз монопол ҳокимиятга эга бўлган фирманинг меҳнатни чекли даромадлилигини монопол бўлмаган фирманинг меҳнатни чекли даромадлилиги билан солиштирсак

L
MRP ^M
 MP

• 
  MR
  

 MP  P
 MRP ^P

L

L

,

L
бу ерда
MRP ^M

• 
  монопол ҳокимиятга эга бўлган фирманинг меҳнатини
  

L
чекли даромадлилиги;

L
MRP ^P

• 
  монопол ҳокимиятга эга бўлмаган рақобатлашувчи
  

фирманинг меҳнатини чекли даромадлилиги.

Бундан келиб чиқадики, ҳар қандай иш ҳақида истеъмол бозорида монопол ҳокимиятга эга бўлган фирма, монопол ҳокимиятга эга бўлмаган фирмага нисбатан камроқ ишчи ёллайди.
Меҳнатни чекли даромадлилиги дан ишчиларни ёллашда фойдаланиши мумкин. Агар фирма ўз фойдасини максималлаштирадиган бўлса, у ишчиларни ёллашни меҳнатни чекли даромадлилиги иш ҳақига тенг бўлгунга қадар давом эттиради.

L
бу ерда - иш ҳақи.
MRP  W
, (3)

Агар
MRP  W
бўлса, фирма қўшимча ишчи кучини ёллаб, ўз

L
фойдасини ошириши мумкин.

Ушбу шарт қуйидаги 12.2-расмда ифодаланган.

Мещнат нархи, W