16-multidisciplinary online distance conference on "scientific and practical research in uzbekistan" part-14
Download 2.67 Mb. Pdf ko'rish
|
3.Tarix saxifalaridagi izlanishlar
3
Июнь 17 ушбу.боғдан.бошлайди. бобурнинг. Ҳиндистонга. дастлабки. юриши. 1507. йилдан. бошланди.. 1519. йилдан. муваффаққиятли. юришлари. амалга. оширилади,. бажур. ва. бехра. вилоятлари. эгалланади.. 1524.йилда.Лаҳоргача.ерлар.қўлга.киритилди.. саркарда. сифатидаги. фазилатларига. баҳо. бериб,. Ҳиндистонли. олим. Л.П.Шарма:. «у. шайбонийлардан. урушнинг. «тўлғама». (душман. жанг. олдидан. ўққа. тутилган). усулини,. мўғуллардан. эса. пистирма. қўйишни. ўрганди.. Афғонлардан. порохли. милтиқ. ишлатишни. эгаллаган.бўлса,.эронликлардан.тўп.ишлатишни.ва.турклардан.суворийлар.сафидан.сама- рали. фойдаланишни. ўзлаштирди»,. деган. эди.. Деҳли. университети. профессори. Фаруқий. бобур. ҳамиша. ўз. аскарларининг. руҳиятини. ўз. мардлиги. билан. кўтаришга. ҳаракат. қилганлигини.баён.этади.. бобур.1526.йили.Панипат.жангида.ўзининг.12.минглик.қўшини.билан.Деҳли.ҳукмдори. Иброҳим. Лодининг. мингга. яқин. жанговар. филлар. билан. қуролланган. 100. минглик. қўшинини.мағлубияга.учратиб,.Ҳиндистонда.бобурийлар.сулоласига.асос.солди.. бобур. ўз. ҳаётида. сабр-қаноат,. ақл-ирода,. ҳалоллик,. адолат. ва. инсонийликнинг. наму- наси.билан.яшаб.улуғликка.эришди..бу.мерос.фазилатлар.бобурийлар.салтанатининг.332. йил.(1526-1858.йиллар).ҳукмронлик.этишида.асос.бўлди. бобур. ҳақида. уильям. Эрскин:. «унинг. шахси. олижаноб. инсон. ва. улуғ. шоҳга. мансуб. бўлган.фазилатлардан.таркиб.топган».деб.ёзади. бобоси. Амир. Темурнинг. «куч. адолатда!». шиорини. қурол. қилган. бобур. давлат. иш- ларини. тинч-асойишта. ва. адолат. йўли. билан. ечишга. ҳаракат. қилиб,. турли. диндаги. халқларнинг. диний. эътиқодига. ҳурмат. билан. қаради.. у. фуқароларининг. ташвишларига. дардкаш.ҳукмдор.эди.. бобур.элга.яхшилик.қил,.дунёда.фалон.кишидан.яхшилик.қолди.деб.эсласинлар.деган. қоида.билан.яшаган: Бори элга яхшилик қилгилки, мундин яхши йўқ, Ким, дегайлар даҳр аро қолди фалондин яхшилиғ! бобурнинг. охирги. дамларининг. гувоҳи. бўлган. Абулфазлнинг. қўйида. келтирган. бо- бурнинг.ўғли.Хумаюнга.берган.маслаҳатлари.ҳамиша.долзарблиги.билан.лол.қолдиради:. «Ақлли.маслаҳатлар.ва.юракни.ўртагувчи.буйруқлар.бўлди..сақоватли,.одил.ва.мурувватли. бўлиш,.нимаики.ўйласа,.нимаики.сўзласа.ва.нимаики.ишласа.парвардигорни.рози.қилиш,. янглишганларнинг. кечиримини. қабул. қилиш. ва. қилмишидан. пушаймон. гуноҳкорларни. ситқи.дилдан.авф.этиш.ва.меҳр-муҳаббат.билан.бегоналарни.ҳам.ўз.яқинига.айлантириш. ҳақида.панду-насиҳатлар.берилди». бобур.нафақат.буюк.давлат.арбоби.ёки.саркарда,.балки.буюк.маънавият.эгасидир..бо- бур.Ҳиндистонда.Амритсар.шаҳрида.дастлабки.кутубхонани.очиб,.аҳолидан.турли.кито- бларни.сотиб.олишни.ташкиллаштирган..бобурнинг.китобга.ҳурматини.«бобурнома»даги. маълумотдан. ҳам. кўрамиз:. «Душанба. күни. қурғонға. кириб. сайр. қилиб,. Ғозихоннинг. китобхонасиға. кирдим.. бир. неча. нафис. китоблар. чиқди,. бир. нечасини. Хумаюнға. бериб,. бир.нечасини.камронға.йибордим..Муллоёна.(илмий-диний).китоблар.худ.бисёр.эди..Вале,. онча. нафис. китобларким,. куз. тутулур. эди,. онча. чиқмади.. кечаси. анда. қўниб,. тонгласи. ўрдуға.келдим».[2:.158]. Президентимиз. Ш.М.Мирзиёев,. амалга. ошириш. лозим. бўлган. асосий. вазифалардан. бири. сифатида:. «…. тарихимиз,. маданиятимиз,. динимизга. алоқадар. бир. варақ. қўлёзма. бўлса.ҳам,.уларни.тўплаб,.халқимизни,.ёшларимизни.таништириш,.бизнинг.қандай.буюк. ва.бетакрор.меросимиз.борлигини.англатиш,.фарзандларимизни.шу.улуғ.меросга.муносиб. этиб.тарбиялашдан.иборат»,.деган.эди.[3:.471]. заҳириддин.Муҳаммад.бобурнинг.1518-1530.йилларда.яратган.«бобурнома».асари.тари- хий,.географик,.этнографик.бебаҳо.манба..Эски.ўзбек.(чиғатой).тилида.ёзилган..Энцикло- педик.характердаги.бу.асарда.Моварауннаҳр,.Афғонистон,.Ҳиндистон.мамлакатлари.тари- хи,.маданияти,.ҳайвонот.ва.ўсимлик.дунёси,.шаҳар.ва.қишлоқлари,.бу.ерларда.истиҳомат. қилувчи.аҳолининг.турмуш.тарзи,.урф-одатлари,.диний.эътиқодлари.ва.маросимлари.каби. |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling