16-multidisciplinary online distance conference on "scientific and practical research in uzbekistan" part-14

3
Июнь
17
olsa,.uning.ham.ko‘zi.o‘yib.olinishi.kerak”.deb.takidlansa,.boshqa.200.–.moddada.“Agar.biror.
kishi.boshqa.bir.o‘ziga.teng.huquqli.kishining.tishini.urib.sindirsa,.uning.ham.tishini.sindirish.
kerak”.deyilgan..Oldi.–.sotdi.shartnomasiga.oid.“278.–.modda..Agar.biror.kishi.cho‘ri.yoki.qulni.
sotib.olgan.bo‘lsa,.bir.oy.o‘tmasdan.qulning.tutqanoq.kasali.tutib.yiqilsa,.qulni.sotgan.kishiga.
qaytarib.qancha.kumush.bergan.bo‘lsa,.hammasini.qaytarib.olishi.kerak”..Ushbu.moddalardan.
ham. bilish. mumkinki,. buyuk. podsho. Xammurapi. davlatni. faqat. adolatli. qonunlari. asosida.
boshqargan.. Xammurapi. qonunlarida. ayirboshlash. va. hadya. masalasiga. oid. “112. –. modda..
Agar.kishi.safarda.bo‘lib,.bir.kishiga.kumush,.tilla.yoki.qimmatbaho.narsalarini.berib,.aytgan.
joyiga. eltishini. so‘rasa,. lekin. u. kishi. omonatga. xiyonat. qilib,. unga. berilgan. narsalarni. o‘ziga.
qoldirsa,.mulkning.egasi.uning.ustidan.shikoyat.qilib,.uni.fosh.etsa,.narsalarni.olgan.kishi.bergan.
narsalarining.besh.barobar.miqdorida.ortig‘i.bilan.qaytarilishi.shart”..Ushbu.moddada.topshiriq.
shartnomasi. aks. etgan. bo‘lib,. ma’lum. shaxs. yoki. shaxslar. nomidan,. ma’lum. shaxsning. yoki.
shaxslarning.vakillik.qilishi.to‘g‘risidagi.shartnomadir..
Xulosa. avvalida. Xammurapining. quyidagi. gaplarini. keltirishni. lozim. topdim.. “Kuchlilar.
kuchsizlar. ustidan. zulm. qilmasliklari. uchun,. yetim. va. beva. ayollarga. adolat. ko‘rsatish. uchun.
sud. ishlarini. muhokama. qilmoq. va. jabrdiydalarga. adolat. qilish. uchun. o‘zimnikilar. oldida. o‘z.
yodgorligimni. adolatli. podshoning. qimmatli. so‘zlarini. yozdirdim.. Osmon. va. yerning. buyuk.
hakami.Shamashning.irodasi.bilan.butun.mamlakat.uzra.mening.adolatim.barq.ursin..Men.yaxshi.
ko‘radigan.Esagilda.mening.nomimni.yaxshilik.bilan.abadiy.aytib.yursinlar..”.
.Bobil.podshosi.Xammurapi.o‘zi.istaganidek.tarixga.muhrlandi..U.yaratgan.qonun.o‘z.davri.
uchun.mukammal.va.deyarli.barcha.sohalarni.to‘la.qamrab.olgan.edi..Qonunlarda.adolat.ustuvor.
etib.belgilangan..Bu.qonun.bugungi.kunga.ham.o‘z.ahamiyatini.yo‘qotmaganligi.bilan.e’tirofga.
loyiqdir.
Foydalanilgan.adabiyotlar.ro‘yxati.:.
1.. “Qadimgi. dunyo. tarixi”. fanini. o‘qitishda. Xammurapi. qonunlaridan. foydalanish.. Buxoro.
–.2007.
2..Avdiyev.V.I..Qadimgi.sharq.tarixi..Toshkent..1964..
3..www.Arxiv.uz
4..www.ziyonet.uz

---

36