16-multidisciplinary online distance conference on "scientific and practical research in uzbekistan" part-14

3
Июнь
17
TARIX DARSLARININ O‘ZLASHTIRISHDA TARIXIY-BADIIY
ASARLARNING ROLI
The role of historical and artistic work in mastering history lessons
Muxitdinova Nafosat Raximjonovna
Namangan viloyati Norin tumani 3- maktab tarix fani o‘qituvchisi
Telefon: [phone]
Annotatsiya:. Tarix. darslarini. oson. va. qiziqarli. o‘zlashtirish,. o‘rganilayotgan. davr. haqida.
tasavvur.hosil.qilish,.kitobxonlikni.o‘quvchilar.o‘rtasida.targ‘ib.qilish.maqsadida.sinf.kesimida.
tarixiy-badiiy.asarlarni.tavsiya.qilish.juda.samaral..Biz.ushbu.maqolada.tarix.darslarida.tavsiya.
qilish.mumkin.bo‘lgan.ba’zi.asarlarni.ilmiy.jihatdan.asoslashga.harakat.qildik.
Tayanch tushunchalar: Tarix,.tarixiy-badiiy.asar,.memumar.asar,.etnologiya,.urf-odatlar.
Annotation:.It.is.very.effective.to.recommend.historical.and.artistic.works.in.the.classroom.
in.order.to.make.history.lessons.easy.and.interesting,.to.create.and.idea.about.the.period.of.study,.
to.promote,.reading.among.students..In.this.article,.we.have.tried.to.highlight.and.scientifically.
substantiate.some.of.the.works.that.can.be.recommended.in.history.lessons.
Keywords:.history,.historical-artistic.work,.memoir.work,.ethnology,.tradition
Tarix-. bizning. o‘tmishimiz. va. kelajagimizdir.. Ushbu. fanni. no‘zlashtirish. va. o‘rganish. har.
bir. insonning. burchidir.. Chunki. o‘tmishni. bilmay. kelajakni. yaratish. mumkin. emas.. Tarix.
darslarini. qiziqarli. va. o‘quvchilarning. oson. o‘zlashtirishlarida. bizga. eng. yaxshi. vositalardan.
biri.bu.tarixiy-badiiy.asarlardir..Chunki,.tarixdan.ma’lumki,.xaqchil,.insonparvarlik.va.ona.yurt.
tuyg‘usini. aks. ettirgan. asarlargina. yangi. avlodlarga. ma’naviyat. va. ma’rifat. nurlarini. taratadi..
Tarixiy. asarlarda. aks. ettirilgan. hayotiy. haqiqat. orqali. o‘tmishga. nazar. tashlanadi.. Bunday.
asarlarda. ming. yillar. oldin. yashab. o‘tgan,. vatanning. har. siqim. tuprog‘ini. aziz. deb. bilgan. ota-
bobolarimiz,. momolarimiz. siymosi. ko‘z. o‘ngimizda. namoyon. bo‘ladi.. Bunday. asarlar. o‘zbek.
adiblari.tomonidan.ko‘plab.yozilgan..Har.bir.asarda.vatanparvarlik,.qahramonlik.va.mardlik.kabi.
insoniy. fazilatlar. mujassamlashgan.. Ana. shunday. asarlarni. tarix. darslari. orqali. o‘quvchilarga.
o‘rgatish.orqali.biz.ulardagi.eng.oily.tuyg‘ularni.rivojlantiramiz..
Tarix. darslari. 5sinfdan. boshlab. o‘tiladi.. Biz. bu. sinfdagi. o‘quvchilarga. uncha. murakkab.
bo‘lmagan. va. tarbiyaviy. ahamiyati. yuqori. bo‘lgan. qissalarni. tavsiya. qilishimiz. maqsadga.
muvofiqdir..Masalan.Oybekning.“Bolalik”,.Abdulla.Qahhorning.“O‘tmishdan.ertaklar”,.Chingiz.
Aytmatovning.“Oq.kema”,.Sadriddin.Ayniyning.“Eski.maktab”.kabi.asarlari.haqida.o‘quvchilarga.
so‘zlab,.o‘qishni.tavsiya.qilishimiz.mumkin..Chunki.bu.asarlar.soda.tilda.yozilgan.va.bolalarning.
tengdoshlarini. hayotlari. bayon. etilgan.. Ushbu. asarlarni. o‘qish. orqali. o‘quvchilar. XIX. asrning.
oxiri. XX. asrning. birinchi. yarmidagi. hayot. bilan. bevosita. tanishadilar.. Va. bugungi. kun. uchun.
shukronalik.xissi.uyg‘onadi..“….Maktab.deganda.mening.ko‘z.oldimga.machitning.tashlandiq.
hujrasi,. bo‘yra…..bolarning. g‘uvur-g‘uvuri,. “alamza. al”. eshitilar. edi”(A.. Qahhor.. O‘tmishdan.
ertaklar.T.:,.“Sharq”.2018.-B.149).
. 6-sinfda. tarix. darslarida. inson. paydo. bo‘lganidan. boshlab. ilk. davlatlarning. paydo. bo‘lish.
tarixi. o‘rganiladi.. Bu. yoshdagi. o‘quvchilarga. biz. tarixiy. qissa. va. romanlarni. tavsiya. qilamiz..
Tarixiy. asarlarning. ustasi. Mirkarim. Osimning. asarlaiga. ko‘proq. murojaat. qilamiz.. Chunki.
adaibning.tarixiy.asarlari.xaqqoniyligi.va.tushunarli.soda.tilda.yozilganligi.bilan.ajralib.turadi..
Yozuvchining.“To‘maris”,.“Shiroq”.asarlarini,.Maqsud.Qoriyevning.“Spitamen”.asarini.darslar.
davomida.muhokama.qilish.o‘rinli..Chunki.ular.bnizning.faxrlana.oladigan.ota-bobolarimiz,.va.
momolarimiz.haqida..Va.bu.asarlarda.vatanni.qadrlash,.uni.asrash.kabi.g‘oyalar.singdirilgan..
. 7-sinfda. o‘quvchilar. yurtimizning. bosqinlarga. boy. bo‘lgan. davri. haqida. tanishadilar.. Biz.
Muqanna,.Jaloliddin.Manguberdi,.Temur.Malik,.Najmiddin.Kubro,.Amir.Temur,.Mirzo.Ulug‘bek.
kabi.buyuk.davlat.arboblari.va.sarkardalari,.Ibn.Sino,.Beruniy,.Farobiy,.Imom.al-Buxoriy,.Alisher.
Navoiy.singari.allomalarning.hayotlari.aks.ettirilgan.asarlarni.tavsiya.qilamiz.va.bevosita.darslar.

---

75