16-multidisciplinary online distance conference on "scientific and practical research in uzbekistan" part-14
Download 2.67 Mb. Pdf ko'rish
|
3.Tarix saxifalaridagi izlanishlar
- Bu sahifa navigatsiya:
- Чориқулов Рахимжон Рашиджон ўғли Бухоро давлат университети 2 босқич талабалари Аннотация.
- Таянч сўзлар
3
Июнь 17 ЗАРАФШОН ДАРЁСИ ИХТИОФАуНАСИ ҲАҚИДА МАЪЛуМОТЛАР Беков Шерзод Дониёрович Бухоро давлат университети 4 босқич талабаси Сайфиев Тохиржон Фахриддин ўғли,. Рахматов Сохибжон Рустам ўғли., Чориқулов Рахимжон Рашиджон ўғли Бухоро давлат университети 2 босқич талабалари Аннотация. Мақолада.зарафшон.дарёсининг.балиқ.турлари.ҳақида.маълумотлар.келти- рилган.бўлиб,.унда.маҳаллий.ва.иқлимлаштирилган.турлар.ҳамда.тасодифий.келиб.қолган. балиқ.турларининг.тур.таркиби.ўрганилган..Шу.билан.бир.қаторда.ноёб.ва.сон.жиҳатдан. камайиб.бораётган.турларнинг.учраши.ҳақида.ҳам.маълумотлар.бор. Таянч сўзлар: Орол. денгизи,. сунъий. ҳовузлар,. Амударё,. Аму-бухоро,. Аму-Қоракўл,. зарафшон. дарёси,. ихтиофаунаси,. абориген. турлар,. ариалларини,. антропоген,. Ихтиотро- фология,.Денгизкўл,.Тузкон,.Қорақир,.Шўркўл,.балиқ.чавоклари. Ҳозирги.кунда.Ўзбекистон.аҳолисини.балиқ.ва.балиқ.махсулотлари.билан.таъминлаш. аосий. вазифалардан. бири. бўлиб. келмоқда.. бунинг. учун. республикамиздаги. сув. омбор- лар,. кўллар,. дарёлар. ва. ҳовузлар. асосий. рол. ўйнайди.. Шу. вақтлар. мобайнида. қилинган. ва.қилинаётган.ишлар.илмий.изланишлар.талабига.мувофиқ,.сув.ҳавзаларининг.мухити,. балиқларнинг. яшаш. шароити,. сони. ва. кўпайишини. ўрганиш,. сув. ҳавзаларидан. оқилона. фойдаланиш. ҳисобига. балиқ. маҳсулотларини. ишлаб. чиқариш,. овланадиган. қимматбаҳо. балиқ.турларини.кўпайтириш.ва.бошқа.кўпгина.ишлар.амалга.оширилиб.келмоқда. Ўзбекистонда.1961-йилгача.балиқ.овлаш.ишлари.асосан.Орол.денгизида.олиб.борилган.. бироқ. кейинчалик. денгиз. экотизимидаги. мувозанатнинг. бузилиши. натижасида. 1980. йил- ларга. келиб,. денгиз. балиқчилик. тармоғидаги. ўрнини. бутунлай. йўқотди.. Натижада. мамла- катда.балиқ.етказиб.берадиган.янги.манбаларни.топиш.ва.такомиллаштириш.эҳтиёжи.пайдо. бўлди..Аҳолини.арзон.ва.сифатли.балиқ.маҳсулотларига.бўлган.талабини.қондириш.хусусий. мулкчиликка.асосланган.балиқчилик.хўжаликлари,.кичик.бизнес.ва.хусусий.тадбиркорликни. ривожланишига.бевосита.боғлиқ..бу.ўз.навбатида.сунъий.ҳовузлар.самарадорлигини.оши- риш,. табиий. сув. ҳавзаларида. балиқ. заҳираларини. кўпайтириш,. мустаҳкам. озуқа. базасини. яратиш,. уларга. хизмат. кўрсатишни. сифат. жиҳатдан. яхшилаш. маҳсулотни. қайта. ишлашни. ташкил.этиш.ҳисобига.маҳсулот.олиш.ва.даромад.миқдорини.оширишни.тақозо.қилади.. Ўрта. Осиё. ҳудудида. ўтқазилган. йирик. иқлимлаштириш. тадбирлари. зарафшон. дарёси. ҳавзасидаги.ихтиофаунасини.ўзгаришига.олиб.келди..Мослашиб.кетган.келгинди.балиқлар. табиийлашиш.натижасида.тез.кўпайиб,.абориген.ихтиофаунани.сиқиб.чиқара.бошлади.ва. ўзи.учун.янги.экологик.маконни.юзага.келтирдилар..ушбу.жараён.сув.ҳавзаларида.тари- хий.юзага.келган.балиқлар.таркибини.бузиб,.абориген.турларнинг.яшаш.ариалларини.ва. тарқалиш.доирасини.ўзгариб.кетишига.йўл.очиб.берди.(салихов,.камилов,.1994). Ҳудудимизнинг.экологик.ҳолатининг.ўзгариши,.сув.ҳавзаларига.бўлаётган.антропоген. таъсиротлар. натижасида. сувнинг. ҳажми,. таркиби. ва. биологик. хусусиятлари. ўзгариши,. кўпчилик.балиқларнинг.яшаш.шароитларини.кескин.ўзгаришига.олиб.келди..бундай.му- аммоларни.бартараф.этиш.учун,.ҳудуддаги.барча.сув.хавзаларининг.экологик.шароитини,. балиқчиликка. катта. зарар. етказадиган. турли. омилларни. хар. тамонлама. ўрганиш,. балиқ. захираларини.кўпайтириш.каби.илмий.амалий.тадқиқотлар.олиб.бориш.зарурдир. зарафшон.дарёси.Туркистон.тизма.тоғлари.билан.Ҳисор.тизма.тоғлари.қўшилган.жойда. денгиз.сатҳидан.2750.метр.баландликда.зарафшон.музлигидан.бошланади..Дарё.шарқдан. ғарбга.қараб.оқади.ва.узунлиги.750.км.ни.ташкил.этади.. зарафшон.дарёсининг.музликдан.Магиён.дарёсигача.бўлган.юқори.оқими.300.км.яқин. бўлиб,.тизма.тоғлар.орасидан.оқади..Фандарё,.Қўштутдарё.ва.Магиён.дарёлари.зарафшон. дарёсининг.ушбу.қисмидаги.энг.катта.ирмоқлари.ҳисобланади. |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling