16-multidisciplinary online distance conference on "scientific and practical research in uzbekistan" part-14
Download 2.67 Mb. Pdf ko'rish
|
3.Tarix saxifalaridagi izlanishlar
3
Июнь 17 маҳаллий.ҳокимият.идораларини.бу.ишларда.ёрдам.беришга.ундайди..30-йилларда.нафақат. Ўзбекистон,. балки. бутун. собиқ. Иттифоқда. мамлакатни. саноатлаштирилиши. биринчи. ўринга. қўйилган. вақтда,. моддий. ёдгорликларни. ўрганиш. ва. сақлаб. қолиш. бўйича. 1934- йил.“Қизил.Ўзбекистон”.газетасининг.30-июл.№174.сонида.“Тегажағлик”.деб.номланган. мақола.ёзади.[5]..ушбу.мақоласида.Яҳё.Ғуломов.Хива.шаҳридаги.архитектура.ва.тарихий. ёдгорликлар,. Шаҳрисабздаги. дунёга. машҳур. Оқсарой. меъморий. обидаси,. бухоро. вилоя- тидаги. кўплаб. сардобалар,. Термиз. яқинидаги. ХII. -. ХV. асрларга. таалуқли. машҳур. сул- тон.саодат.мақбаралар.гуруҳини,.Қирққиз.қалъани,.Хожа.Ҳаким.Термизий.мақбарасини,. ҳозирги.Навоий.вилоятидаги.(вилоят.1982-йил.тузилган).ХII.асрга.таалуқли.работи.Малик. ёдгорлиги.ва.бошқа.кўплаб.моддий-маданий.ёдгорликларимизни.аҳволи,.уларни.қаровсиз. ҳолати.ва.одамлар.тамонидан.вайрон.қилиниши.ҳақида.тўхталиб.ўтади..Мақолада.тари- хий.ёдгорликларга,.уларнинг.сақланиши,.ўрганилиши.йўлида.ёрдам.бериш.эмас,.аксинча,. уларни. емириш,. бекорчи. нарсалар. учун. (ўз. шахсий. эҳтиёжлари. учун). турли. баҳоналар. билан.бузиб.ташлаш.ҳолатлари.давом.этаётгани.ҳақида.очиқчасига.фикр.билдиради.[5]. Яҳё. Ғуломов. илмий. фаолиятининг. яна. бир. муҳим. жиҳати. тарихий,. моддий-маънавий. меросимизни. асраб-авайлаш. йўлида. ҳақиқатга. тик. боққанлигидир.. Яҳё. Ғуломовнинг. бу. хислати.ҳақида.Ўзбекистоннинг.биринчи.Президенти.И.каримов.1998-йил.бир.гуруҳ.та- рихчи. олимлар. билан. бўлган. учрашувда. “Яҳё. Ғуломов. довюрак,. қўрқмас,. ўз. мустақил. фикрига.эга,.керак.бўлса,.юқори.лавозим.эгасига.ёқмайдиган.тўғри.гапни.дадил.айта.ола- диган. олим. эди”. [6,. 28-б]. деб. баҳо. берган. эдилар.. Дарҳақиқат,. бутун. мамлакатда. 30-йи- ларда. атеистик. бир. сиёсат. авж. олган. вақтда,. бой. тарихий,. диний,. маданий. меросимиз. бўлмиш. ёдгорликлар,. мадраса. ва. масжидларни. асраб-авайлаш. йўлида. кенг. кўламли. иш- ларга.бош-қош.бўлдилар.[7,.20-22-бб]..Мадраса.ва.масжидлар,.сардоба.ва.бошқа.тарихий. ёдгорликларни. сақлаш. ишларини. Я.. Ғуломов. “уларни. сақлашдан. мақсад. –. баъзи. нодон. кишилар. тушунганидек. “эскипарастлик”,. ёки. “диний. нарсаларни. идеаллаштириш”. эмас,. балки,.чуқур.маданий.бир.ишдир”.дея.изоҳлайди.[8,.23-25-бб].. 1970-йилда.Фанлар.Академияси.таркибида.археология.илмий.тадқиқот.институти.очи- ладиган. бўлди.. бу. илмий. тадқиқот. институти. очилишида. ҳам. Яҳё. Ғуломов. ва. академик. И..Мўминов.хизматлари.катта.бўлади..Аммо.мазкур.илмий.тадқиқот.институтининг.Тош- кентда. эмас,. самарқандда. очилишини. Яҳё. Ғуломов. қўллаб-қувватламайди.. Археология. институти.раислигига.Яҳё.Ғуломов.номзодини.кўрсатишганда.Я.Ғуломов.рози.бўлмайди.. бундай.ҳолатларга.бевосита.гувоҳ.бўлган.шогирдларидан.бири.академик.А.Асқаров.кей- инчалик.хотираларида.қизиқ.бир.воқеани.эслатиб.ўтади. Археология. институти. очилишига. бағишланган. ҳайъат. йиғилишида. “Ўзбекистоннинг. ҳар.бир.вилояти.самарқанддек.қадимий.ёдгорликларга.бойдир,.буни.биз.археологлар.яхши. биламиз..Археология.ёдгорликлари.билан.архитектура.обидалари.ўртасидаги.фарқни.ҳам. яхши. биламиз.. Очилаётган. институт. эса. Архитектура. институти. эмас,. балки. Археоло- гия.институтидир”.дея.Яҳё.Ғуломов.ўз.фикрини.баён.этдилар.[9]..чунки.археология.ин- ститутининг.самарқандда.очилиши.ўша.вақтда.бу.шаҳарда.етарлича.моддий-техник.база. йўқлиги.билан.бир.қаторда,.деярли.барча.илмий.тадқиқот.институтлари,.академиялар,.ку- тубхоналар,.архивлар,.музейлар.ва.илмий.лобараторияларнинг.Тошкентда.жойлашганлиги. учун.ҳам.Яҳё.Ғуломов.бунга.қаршилик.қилган.эдилар..бу.ҳақда.кейинчалик.Яҳё.Ғуломов. “О.положение.археологов.в.городе.Cамарканде”.деб.номланган.мақоласида.ҳам.алам.би- лан.эсга.олади.[5]. Хулоса.қилиб.айтганда.Яҳё.Ғуломов.нафақат.тарих.ва.археология.фанлари,.балки,.ман- башунослик,. музейшунослик,. нумизматика,. ўзбек. тили. ва. адабиёти,. фолклоршунослик,. табиий.фанлар.соҳаларида.[10].ҳам.шогирдларига.сахийлик.билан.таълим.берар.экан,.бир. сўзни.қайта-қайта.такрорларди..баъзан.кичик.мақолалар.ғояси.ва.фанга.киритилган.янги- лиги.жиҳатидан.айрим.йирик.асарларга.тенг.бўлиши.мумкин.дер.эдилар.[11,.117-121-бб]. |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling