17-mavzu. Innovatsion loyixalarni moliyalashtirish tizimi

Инновацион фаолиятни молиялаштиришнинг қуйидаги шакллари мавжуд:

1. Корхонанинг ўз маблағлари ҳисобидан молиялаштириш;
2. Банк кредитлари орқали молиялаштириш;
3. Венчур молиялаштириш;
4. Лизинг;
5. Форфейтинг;
6. Аралаш молиялаштириш ва бошқалар.
Умуман олганда, инновацион лойиҳаларни молиялаштириш тизими молиялаштириш манбалари ва молиялаштиришнинг ташкилий шаклларини ўз ичига олади.
Инновацион лойиҳаларни давлат томонидан молиялаштириш шакли асосан
давлат бюджетини ташкил этувчи Республика ва маҳаллий бюджетлар маблағлари эвазига амалга оширилади.
Бу жараёнда асосий эътибор миллий иқтисодиёт тармоқларининг стратегик аҳамиятига қаратилади. Устувор аҳамиятга молик тармоқлардаги инновацион лойиҳаларни молиятириш орқали халқаро майдондаги рақобатбардошлик таъминланиши кўзда тутилади. Бюджет маблағларининг инновацион лойиҳаларга ажратилиши қуйидаги шаклларда амалга оширилади:
● давлат мақсадли дастурларини амалга ошириш доирасида;
● истиқболли инновацион лойиҳаларни танлов орқали танлаб олиш асосида.
Корхонанинг ўз маблағлари ҳисобига инновацион фаолиятни молиялаштириш
бирмунча мураккаб масала ҳисобланади. Одатда кичик бизнес таркибига киритилувчи хўжалик юритувчи субъектларнинг инновацион фаолият билан шуғулланиш учун етарли даражада маблағлари бўлмайди. Аксарият ҳолларда инновацион фаолиятни олиб бориш йирик корхоналар, яъни акциядорлик жамияти шаклидаги корхоналарда учрайди. Акциядорлик жамияти шаклидаги корхонада йирик ҳажмдаги молиявий маблағларни жамлай олиш ва уни айнан инновацион фаолиятга йўналтириш имконияти ошади. Шу билан бирга, бу шаклдаги корхоналарда истиқболли инновацион лойиҳаларни молиялаштириш учун қўшимча акциялар эмиссиясини амалга ошириш имкониятлари мавжуд. Бу йўл билан кредит ресурсларидан фойдаланиш жараёнида юзага келувчи иқтисодий харажатлар бирмунча тежаб қолинади. Қимматли қоғозларнинг қўшимча эмиссияси миқдорини аниқлаш учун қуйидаги кўрсаткичлар эътиборга олинади:
● инновацион лойиҳани амалга ошириш учун молиявий ресурслар ҳажми;
● капитал ва дивиденд миқдорининг кутилаётган ўсиш ҳажми;
● акцияларнинг жойлаштирилиши натижасида эмитент томонидан олиниши кутилаётган пул тушумлари ҳажми.