1726y. Chehiyaning komotao shahrida kollegiyada tehsil oladi, yunon lotin tillarini, antic adabiyot va poeziyani o`rganadi

Kristof Villibald Glyuk(1714-1787)Buyuk avstriya k-ri opera islohotchisi K.V.G. 1714 yil 2-iyulda chehiya chegarasidagi Erosbax qishlog`ida tug`ilgan. 1726y. Chehiyaning komotao shahrida kollegiyada tehsil oladi, yunon lotin tillarini, antic adabiyot va poeziyani o`rganadi. 1732y.Praga universitetida musiqiy savodini oshiradi.1736y. Graf Lokovits saroyida ishlaydi. Faoliyati davomida Pyetro Metostazio bilan tanishadi, va Iltaliyaga yo`l oladi. U yerda k-r organist dirijyor Samartin bilan yaqindan tanishadi va “Dimetrio”, “Artakseriks”, “gipermnestro” operalarini yozadi.1746y Angliyada “Artamena”, “Gigantlar qulashi” yozadi, va 26ryumka uchun konsert beradi. Fransiyada “Merlin oroli”, “To`g`irlangan piyonista”, “Axmoq bo`lgan Kadi”, “kutilmagan uchrashuv yohud piligrinlarlar makkadan” kabi buffa janridagi operalarini yaratadi. Uning yagona baleti “Don Juan”-1761y. Parijda va Venada opera reformasi ustida ishlaydi, bu davrda “Orfey”, “Alsesta”, “Ifigeniya Avlidda” va “Ifigeniya tavridda” kabi operalarini yozadi.1787y. 15noyabrda Venada vafot etadi.Opera islohotiOperadan oddiylik, rostgo`ylik va tabiylikni talab qiladi. Musiqa sintezi drama – musiqa drammatik harakatlarga bo`ysunishi kerak. Ariyalar dramatic harakatlardan kelib chiqib qahramonning ichki kechilmalarini tasvirlashi lozim. Rechetativlar mustaqil nomer boishi bilan bir qatorda, musiqiy ohang bilan boyitilishi lozim. Uvertyuura tinglovchilarni opera harakatiga tayorlashi lozim. Balet harakatlari va ohangi opera syujeti bilan bog`liq holda kelishi kerak. Glyuk operalarida asosan yunon mifologiyasi syujetiga murojat qiladi.OrfeySyujet:Kolsabidji tomonidan yozilgan.Opera 3ta redaksiyaga ega: Vena(italyanchada), Parij(fransuzchada), Berlioz(fransuzcha)I-qism. Evridikaning dafn marosimi, Orfey va cho`pon do`stlari to`plangan, so`ng Amur keladi. Opera cho`ponlar xori bilan boshlanadi (do minor), Orfeyning ariyasi (Fa major) – ushbu 2 tonallik operaning asosiy tonallilari.Xor fojiali xarakterga ega bo`lib ingrovchi sekunda harakatlari bilan boyitilgan. Orfey ariyasi ohangi 3marta rchetativlar bilan boyitilgan holda yangraydi. Uning nolalariga Zevs sevgi hudosi Amurni yuboradi. Uning 2ariyasi menuet korinishida yozilgan bo`lib nozik a ohista ohanglar bilan yangraydi.II-qism. Yer osti saltanati, Orfey furiyalardan rozilik olib kiradi. Elliziumdan Evridikani ruhini olib chiqadi, u yerda stiks daryoziham bor. 2chi qim 2ta ko`rinihdan iborat.1:yer osti saltanati uncha kata bo`lmagan qismi tasvirlanadi. Orfey o`z yo`lini lirada ijro etib yoritadi. Orkestrda arfa solasi (do minor) yangraydi. So`ng furiyalar xori ham (do min) yangraydi. Uhbu xor furiyalar raqsiga aylanadi “kim bu yerda adshibqoldi”. Ushbu xor va baletda orkestrda farshlaglar , kamaytirilgan eptakkordlar kng qo`llanilgan. Orfy ariyasi yangraydi (fa min va do min) g`amgin dramatic kchinmalar bilan. O`ng furiyalar xori yana takrorlanadi faqat biroz yumshatiladi. Orfey yana iltijo qiladi. Ahna yakunida furiyalar xori yumshoq akkordlar sekin tempda 1-xorga contrast yaratadi.2:Ellizium yorqin xor yangraydi. Evridikani ariyasi xor bilan yangraydi, orkestrda uning partiyaini flyta yoritadi. Xushbaxt ruhlar Evridikani Orfeyga olib keladi.III-qism. Yer osti saltanatidan chiqish. Orfey va Evridika to`qnashuvi. Uni yuqotish va yana qaytarib olish. 3-qism uncha katta bo`lmagan musqiy ohang bilan boshlanadi, qisman yer osti saltanatini tasvirlaydi, so`ng kata duet sahnasi boshlanadi. Yer ustiga chiqqan Orfey “o`z baxtimni yo`qottim” (Do major)ariyasini kuylaydi, g`amgin ohanglarda rondo shaklida yozilgan. Ariya pastga harakatlanuvchi sekunda intonasiyalari bilan bog`langan. Hudolar Evridikani qaytarib bergandan so`ng “o`z baxtimni topdim” ariyasini ko`tarinki kayfiyatda Do major tonalligida, kata xor sahnasi bilan tugaydi.