18 – 03 Транспорт воситаларини ишлатиш ва таoмирлаш

2-masala. Modullari va burchaklari F=17,32 H; T=10 H; R=24 H; j=30^o y=60^o iborat uchta kuchlarning yig‘indisi aniqlansin.

Echish: Berilgan kuchlarning koordinata o‘qlaridagi proektsiyalarini aniqlaymiz,

F_x=Fcosj=15 N, T_x=-Tcosj=-5 N, P_x=0;

F_y=-Fsinj=-8,66 N; T_y=Tsinj=8,66 N; P_y=-P=-24 N.

U holda (10.10) formulaga asosan,

R_x=15-5=10 N, R_y=-8,66+8,66-24=-24 N.

Demak,

cosa=5/13, cosb=-12/13.

Shunday qilib, R=26 H; a=67^o20^’ b=157^o20^’ ekanligi aniqlandi.

20-shakl.

Ushbu masalani geometrik yo‘l bilan echish uchun, tegishli masshtab qabul qilinadi (masalan, 1 sm da - 10 N ) va uchta kuchdan iborat kuch ko‘pburchagi quriladi (20- b shakl). Shu kuch ko‘pburchakni berkituvchi vektor shu kuchlarning yig‘indisi - vektorni tanlangan masshtabdagi modulini va uning yo‘nalishini aniqlab beradi. Agar ad - kesmaning uzunligi ad=2,5 sm.. bo‘lsa, uni masshtabga ko‘paytirsak, R=25 N ekanligini aniqlaymiz. Demak absolyut xatolik 1 N dan iborat ekan yoki xatolik 4% ni tashkil qilar ekan.