19 – Мавзу Жамиятнинг фалсафий таҳлили

нинг бирлиги (улар ўсиш, қисқа муддат равнақ топиш ва таназзул

босқичларини бошдан кечиради) каби қонунлар билан белгиланади.

Данилевскийнинг ғоялари кейинчалик Шпенглер ва Тойнби

концепцияларида ривожлантирилди, лекин уларнинг илмий

асосларини П.А.Сорокин таклиф қилди.

• П.А. СОРОКИН

• Таниқли файласуф П.А.Сорокин (1889-1968) тарих
• фалсафасининг ривожланишига кучли таъсир кўрсатди. У
• жамиятга индивидлар ва ижтимоий гуруҳларнинг ўз эҳтиёж-
• ларини қондиришга қаратилган фаолияти билан белгилана-
• диган бир-бири ва жамият билан ўзаро муносабатлари натижа-
• сида вужудга келадиган интеграл яхлитлик сифатида қараган.
• П.А.Сорокин жамиятни горизонтал, вертикал йўналишларда
• ва флуктуация (тебраниш) тарзида мураккаб ҳаракатда
• бўлган ижтимоий-маданий тизимларнинг ранг-баранглигини
• тан олиш нуқтаи назаридан тавсифлаган. П.А.Сорокин
• социологиясида ўтмиш ва ҳозирги социология фанининг
• муҳим ғоялари уйғун бирликда
• жамланган ва ифодаланган.

• Жамият
• тушунчаси
• Жамият-
• нинг
• вужудга
• келишига
• доир
• қарашлар

• Жамиятнинг вужудга келиши ҳақида аждодларимиз ҳаётининг археологлар топган ва одамларнинг кўплаб авлодлари босиб ўтган мураккаб ва фожиаларга тўла тарихий йўлдан далолат берадиган изларга қараб хулоса чиқариш мумкин. Шунга қарамай инсон ва жамият келиб чиқишининг тўлиқ манзараси фанда ҳанузгача яратилмаган.Жамият келиб чиқишининг диний талқини ҳам (у ўз мифологиясини ҳақиқат деб тан олишни талаб қилади), идеалистик концепция (ўзининг спекулятивлиги туфайли) ва материализм (илмий далиллар етарли эмаслиги боис) ҳам асосли эътирозлар уйғотади. Кант материализмдан инсон руҳининг табиатини тушунтирувчи тамойил сифатида фойдаланиш ҳеч қачон мумкин эмас, деганида, маълум маънода ҳақ эди. Аммо, далилий маълумотлар озлигига қарамай, биз жамиятнинг вужудга келиш манзарасини анча аниқ яратиш имконини берадиган илмий далилларга ишонч билан қараш лозим деб ҳисоблаймиз

•