19-tema: Ma’nawiyatqa hu`jimlerdin` aldın alıwda milliy ideyag`a tayaniw za`ru`rligi Jobasi

19-tema: Ma’nawiyatqa hu`jimlerdin` aldın alıwda milliy ideyag`a tayaniw za`ru`rligi
Jobasi

1. 
   Ma’nawiy qa’wip insannın` sanası, du’nyaqarası ha’m sanasına ta’sir etiwshi qatan’ qa’wip.
   
2. 
   Ma’nawiy qa’wiplerdin’ tu’rleri.
   
3. 
   Ma’nawiy qa’wiplerdin’ aldın alıwda milliy ideyanın` roli
   

Milliy g’a’rezsizlik ideyası o’zinin` mazmunı menen ideologiyalıq qa’wip, ma’nawiy qa’wiplerge qarsı tura alatug’ın adamlardı ta’rbiyalawga xızmet qıladı. Bul boyinsha barlıq puqaralardın`, ma’mleketlik ha’m ma’mleketlik emes sho’lkemlerdin’ aldinnan tayar bolıwı, belsendiligi, iygilikli ideyalarga xızmet qılıwga tayar ekenligi u’lken a’hmiyet iye boladı.

Sebebi ma’nawiy qa’wip insannın` sanası, du’nya qarası ha’m sanasına ta’sir etiwsi menen qatan’ qa’wip esaplanadı. Bul qa’wip ko’zge ko’rinbesede, lekin onın` keltiretug’in zıyanı juqpalı keselliklerden kem emes. Sol ma’nisda “tariyxıy haqiqatti an’lamaytug’ın yaki an’lawdı qa’lemeytug’ın shet eldegi bazı siyasatshı ha’m alımları tek g’ana siyasat yaki ekonomika emes, balkim ma’nawiyat babında da bizge aqıl u’yretiwge, a’zeliy turmıs ta’rizimiz, ruwxıy du’nyamizg’a jat bolg’an qaraslardın’ ken` jayılıp ketiwine ha’reket etpekte”<sup>1</sup>. Haqıyqatında da bunday ha’reketler tu’rli usıllar ha’m qurallar ja’rdeminde a’melge asırılmaqta. Olar arasında ma’nawiy qa’wiplerdin’ ko’lemi pa’seymey atırg’anlıg’ı ha’zirgi kunde ta’shwishke aylang’an.
“Ma’nawiy qa’wip” ataması eki so’zdin’ birigiwinen ibarat: ma’nawiy ha’m qa’wip. “Ma’nawiy” degende insannın` ishki du’nyasi, sanası ha’m qalbi na’zerde tutiladi.² “Qa’wip” degende bolsa qorqınısh, yag’nıy qa’wip qılıw, joldan shıg’arıwg’a tiykarlang’an qa’wip-qa’terler kompleksi tu’siniledi.³ Qa’wip qa’wip-qa’terden da’rhal ko’zge taslanbawı, uzaqtı go’zlewi ha’m qa’wip-qa’terge zıyanı ko’pligi menen parq qıladı. Usı so’z 1997 jılı Birinshi Prezidentimiz ta’repinen da’slepki bar atama da’rejesinde qollanılg’an.⁴
Ma’nawiy qa’wip ataması da Birinshi Prezidentimiz ta’repinen aylansqa kiritilgen. Ol adam bul tu’sinikke to’mendegishe ta’riyp beredi: “Ma’nawiy qa’wip degende, da’slep tili, dini, isenimine qaramastan, ha’r bir adamnın` ken’ ma’nistegi erkin insan bolıp jasawına qarsı qaratılg’an, onın` tap ruwiy du’nyasin joldan shıg’arıw maqsetin ko’zda tutatug’ın ideologiyalıq, ideyalıq ha’m informatsion qa’wiplerdi na’zerde tutıw kerek...”.⁵
Ma’nawiy qa’wipler tek insan ta’repinen jaratiladi ha’m tek insang’a qa’wip qılıwı menen zıyanlı bolıp tabıladı. Sol ma’niste bul orında Birinshi Prezidentimiz ta’repinen aytıp o’tilgen ma’nawiy qa’wiplerdin’ u’sh tu’rin bilip alıw kerek boladı.