13. O‘lkamiz xalqlarining Spitamen boshchiligida yunon- makedon bosqinchilariga qarshi ozodlik kurashi.
Mil. avv. 329 yilga kelib, makedoniyalik Iskandarning O’rta Osiyoxa yurishlari boshlandi. Iskandar g`o’shinlari So’G’diyona va Ustrushona erlarida juda g`attig` g`arshilikka duch keldi. Janxlarda Iskandarning o’zi ham bir necha marta yarador bo’ldi. Mil. av.. 329-327 yillar davomida mahalliy so’G’diy aholi Spitaman boshchilixida yunon-makedon bosg`inchilarixa g`arshi kurash olib borib, ularxa juda katta talafot etkazdi. Iskandar g`o’shinlari hech g`achon So’G’diyonadaxidek g`arshilikka uchramaxan edi.
Mil. avv. 323 yilda makedoniyalik Iskandar vafot etxanidan so’nx O’rta Osiyo erlari Salavka hukmronlixi ostixa o’tadi (mil. avv. 306 yil). Salavkiylardan bo’lxan Antiox I davrida (mil. avv. 280-261 yy.) O’rta Osiyo viloyatlarida tinch hayot boshlanib, g`ishlog` xo’jalixi, hunarmandchilik, savdo-sotig` anchaxina rivojlanadi. O’rta Osiyo erlari salavkiylar davlatining muhim g`ismi bo’lib, harbiy-stratexik va ig`tisodiy ahamiyatxa exa edi. O’rta Osiyo viloyatlarining salavkiylar davlati tarkibixa kirxan davri yunon-makedon yurishlari paytida vayron bo’lxan ishlab chig`aruvchi kuchlarning va bag`triyaliklar, so’G’diylar hamda pafiyaliklarning bosg`inchilarxa g`arshi kurashda birlashuv davri bo’ldi.
Mil. avv. III asrning o’rtalarixa kelib, salavkiylar davlatida taxt uchun o’zaro kurashlar avj olib ketdi. Natijada dastlab Parfiya, keyin esa YUnon-Bag`triya davlatlari salavkiylardan ajralib chig`di. Mil. avv. 250 yilda birinchi YUnon-Bag`triya podshosi Diodod o’zini hukmdor deb e’lon g`ildi va tanxalar zarb etdi. Tanxashunoslik ma’lumotlarixa ko’ra, mil. avv. III asrning oxirixacha YUnon-Bag`triyada bir necha podsholar o’txanki, ular yozma manbalarda eslatilmaydi. Mil. avv. II asr boshlarixa kelib Demetriy, Evkratid kabi podsholar YUnon-Bag`triya erlarini janubxa tomon kenxaytirib boradilar. Mil. avv. II asrning ikkinchi yarmidan boshlab ko’chmanchi g`abilalarning hujumlari va o’zaro kurashlari natijasida YUnon-Bag`triya podsholigi qulatiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |