2- laboratoriya ishi mavzu: Konstruktsion materiallarning mexanik xossalari cho’zilishga mustaxkamligi. Ishning maqsadi

2-rasm. Kam uglerodli po’latdan tayyorlangan namunaga sinovda 
deformatsiyalanish diagrammasi. 
5. Uzilgan namuna bo’laklarini olib, singan joylari kuzatiladi. 
Sinilma tabiati va ko’rilgan nuqsonlar (g’ovaklik, darzlar va boshqalar) 
bo’lsa, ularni ham 4-jadvalda qayd etiladi. Keyin ularni jipslashtirib, 
hisobiy uzunligining uzaygan qiymati (l
k
) ni va bo’yin tortib uzilgan joy 
diametri (d
k
) ni, ko’ndalang kesim yuzi (F
k
) ni hisoblab, bularning barini 
4 - jadvalning tegishli ustuniga, yoziladi. 

---

6. Olingan materiallar asosida quyidagi formulalar bo’yicha 
materialning oquvchanlik chegara qarshilik kuchlanishi (σ
0
), 
cho’zilishga muvaqqat qarshilik kuchlanishi (σ
ch
), nisbiy uzayuvchanligi 
(δ) va nisbiy ingichkalanuvchanlik (ψ) lar aniqlanadi: 
𝜎
0
=
𝑃
0
𝐹
0
𝑀𝑃𝑎; 𝜎
𝑐ℎ
=
𝑃
𝑚𝑎𝑥
𝐹
0
𝑀𝑃𝑎; 𝛿 =
𝑙
𝐾
∗ 𝑙
0
𝑙
0
∗ 100%; 𝜓 =
𝐹
0
∗ 𝐹
𝐾
𝐹
0
∗ 100% 
 
Aniqlangan qiymatlarni ham 4 - jadvalning tegishli ustunlariga 
yoziladi. Keyin bu ko’rsatgichlarga ko’ra 1 - ilovadagi jadvallardan po’lat 
markasi va ishlatilish joyi aniqlanadi, ularni ham 4 - jadvalning tegishli 
ustuniga yoziladi. 
 
Nazorat savollari 
1 Biologik mikroskop qanday tuzilgan va uni ishga qanday rostlanadi?
2 Metall quymalarning kristallanish jarayonida turli zonalar hosil bo’lishiga 
sabab nima? 
3 Kristallanish jarayoni qonuniyatini o’rganishning amaliy ahamiyatini 
aytib bering.