2- oraliq nazorat Ozon qatlami to’g’risida nimalarni bilasiz?

2- oraliq nazorat
1.Ozon qatlami to’g’risida nimalarni bilasiz?
2. Ifloslangan havo qanday usullar bilan tozalanadi?
3 Suvdan xalq xo’jaligining qaysi sohalarida ko’p qo’llaniladi?
4. Oqova suvlarni tozalash usullari va uskunalari.
Javoblar:

1. 
   Ozon ( qadimgi yunon tilidan – hidli) – bu O₃ triatomik molekulalaridan tashkil topgan  O2 allotropik modifikatsiyasi. Oddiy sharoitlarda u ko’k zaharli gazdir. O’tkir hidga ega. Suyultirilganda u indigo suyuqligiga aylanadi. Qattiq shaklda u quyuq ko’k, kulrang, deyarli qora kristallardir.Dunyoda biologik muvozanatni saqlaydigan atmosferadagi eng muhim gazlardan biri bo’lgan ozon, havoni tozalash orqali dunyo hayotining davom etishiga hissa qo’shadi. Bir necha oy davomida oziq-ovqat va suvsiz yashay oladigan odam havosiz 5 daqiqa yashay olmaydi. Shu sababli, hayotning qurilish bloklaridan biri bo’lgan turli xil kislorod shakllari ham sog’lom hayot uchun ishlatiladi. Ozon bu shakllardan biridir. Havoga ko’k rang beradigan ozon deyarli barcha yomon hidlarni yo’q qila oladigan noyob gazdir. Bu ma’lum bo’lgan eng kuchli dezinfektsiyalovchi va oksidlovchi gaz hisoblanadi. U o’ziga xos hidga ega. Yarim umrga etganida uning hidi kamayadi yoki hidsiz bo’ladi. Xona haroratida rangsiz. Bu juda kuchli oksidlanish xususiyatiga ega. Bu yonish hodisasini samarali qo’llab-quvvatlaydi; ammo, u yonuvchan emas. Oddiy sharoitlarda u portlovchi emas, ammo temir, Cu va xrom kabi elementlar bilan yuqori haroratlarda portlovchi bo’lishi mumkin. Himoya qalqoni sifatida Yerni o’rab turgan ozon tirik mavjudotlarni quyosh nurlari ta’siridan himoya qiladi. Chaqmoq chaqanda ozon havoni ifloslantirmaydi, balki havoni tozalaydi.
   
2. 
   Havoni tozalash - uy- joy, jamoat va sanoat binolaridagi havoni texnik vositalar yordamida chang va boshqa zararli moddalardan tozalash; havo ventilyatsiya va havoni konditsirlash t izimlari yordamida tozalanadi. sanoat korxonalarida texnologik jarayonlar vaqtida ajralib chiqadigan va ifloslangan havo atmosferaga chiqarishdan oldin tozalanadi. Havoni tozalash vositalari havoning ifloslik darajasiga va tozalashga qoʻyiladigan talabga qarab tanlanadi. Binolarga beriladigan havoni tozalashda koʻplab qoʻllanadigan qurilmalardan biri — havo filtrlaridir. Bunday qurilmalar ventilyatsiya va konditsirlash t izimlari tarkibiga kiradi. Ular yordamida binolardan atmosferaga chiqarib yuboriladigan havoni ham tozalash mumkin. Retsirkulyatsion havo tarkibida chang koʻp boʻlsa, u avval chang yutkichlarda tozalanadi. Sanoat binolarida texnologik jarayonlar natijasida ifloslangan havoni tozalash va zararsizlantirish uchun turli filtrlar, chang va gaz tutkichlar, chang choʻktirgich kameralar, siklonlar va boshqa uskunalar qoʻllanadi. Ifloslangan havo tarkibidagi qattiq zarralarni tutish uchun mexanik kul tutkichlar — sik lonlar, multitsiklonlar hamda nam kul tutkichlardan foydalaniladi. Siklonlarning foydali ish koeffitsiyenti (f.i.k.) 40—70%, qarshiligi 70– 80 mm suv ustuniga teng , tuzilishi sodda, ishlatishi qulay, biroq biroz qoʻpolroq. Multiiiklonlar ancha ixcham, ishi ham samarali. Nam kul tutkichlar havoni yaxshi tozalaydi, ammo ish jarayonida koʻp suv talab qiladi.
   
3.