2- tajriba ish Mavzu: Tog’ jinslari (ruda) namunalarining zichligini aniqlash. Ishning maqsadi

Amaliy ishni bajarish tartibi:
1. O’qituvchi xarbiy zveno ( kichik guruh ) uchun 3 tadan tog’ jinsi namunasini beradi.
2. Namunalarni har birini geometrik o’lchamlarini va hajmini hisoblanadi.
3. Namunalarni har birini og’irligini o’lchanadi ( 0,001 gramm - aniqligida).
4. O’lchov natijalarini quyidagi jadvalga yozish kerak ( 6.1. – jadval )
5. O’lchov natijalarini zichlikni aniqlash formulasiga qo’yib berilgan tog’ jinsini zichligini aniqlash.
Hisobot turi:
Talabalar mashg’ulot yakunida yozma ravishda berilgan tog’ jinslarini genetik turlari bo’yicha tartibga solib so’ngra jadval ko’rinishida hisobot topshiradilar.
Masalan:
Berilgan namunaning nomi granit. Uning geometrik o’lchamlari: balandligi – 5 sm, eni – 5sm, qalinligi – 5 sm ( 3.1. – rasm ). 5sm
5sm

5sm
5 sm

3.1-rasm. Kub

5 · 5 · 5 = 125 sm³ ya’ni namunani hajmi 125 sm³ ni tashkil etdi.

Endi namunani og’irligini tarozida o’lchaymiz va uning og’irligi350 gramni tashkil etdi. Ushbu aniqlangan ma’lumotlarni yuqoridakeltirilgan formulaga qo’yib granit tog’ jinsi namunasini zichligini
aniqlaymiz:
ρ= G/ v = 350 / 125 = 2,8 gr / sm³
bu ma’lumotlarni 6.1 – jadvaliga yozamiz.

T.r. №	Tog’ jinsi namuna-larining nomi	Tog’ jinsi namu- nasini og’irligi, G , gr	Tog’ jinsi namu- nasini hajmi, v , sm³	Tog’ jinsini zichligi, ρ , gr / sm³
1	granit	350	125	2,8
2
3

3 – Tajriba ish
Mavzu: Turli genetik turlarga mansub jinslar namunalarini mexanik xususiyat-larini (mustahkamligini) aniqlashni o‘rganish