2. amaliy dars. Hududni vertikal rejalashtirish. Tikka rejalashtirish va uning vazifalari

Q = (1+R/100) 

 (w
1
l
1
 + w
2
H
k
n) 
Bu yerda: W
1
- quvurning yuzasi, m
2
; 
L
1
- quvurning uzunligi, m;
W
2
- quduqning yuzasi. m
2
;
N
k
- quduqning chuqurligi, m;
N - quduqlar soni. 
Ko’chalarda 
qizil 
gorizontallarni 
qurish 
Qizil 
gorizontallar 
rejalashtirilayotgan 
goza 
bilan 
ma’lum balandlikdan o’tgan gorizontal 
tekisliklarining kesishgan joyi proeksiyasi loyixa balandligini aniqlashning asosi 
bo‘lib xisoblanadi. Quyidagi rasmda ko’p uchraydigan ko’chaning loyixa 
gorizontallarini bo’ylama profili bilan boglanishi ko’rsatilgan. Bu profildagi 
chiziqlar orasidagi balandliklar yulning o’qi, arigining tubi, bort toshi yuqorisining 
loyixa balandliklariga tugri keladi. 
Rasmdan ko’rinib turibdiki, istalgan chiziqning gorizontal tekislik bilan 
kesishgan nuqtasining soyasini rejaga tushirish bilan rejadagi joylashgan joyi 
topiladi. Shunday qilib boshqa chiziqlardagi nuqtalar o’rnini topish ham mumkin, 
keyin bir nomli nuqtalarni birlashtirib loyixa chiziqlari topiladi. 
Rasmdagi loyixa gorizontallari M ko’rinishdadir. Haqiqatdan ham loyixa 
gorizontallari ko’chaning qatnov qismida (bo’ylama va ko’ndalang yo’nalishlarida 
ham) bo’ylama nishabga o’tkir burchak ostida o’tkazilgan. Bo’ylama nishab 
qancha kichik bo‘lsa, gorizontallar orasi shuncha katta va ularning kurinishi 
shuncha utkir burchakli buladi. Yoki aksincha, bo’ylama nishab qancha katta 
bo‘lsa loyixa gorizontallari shuncha kup va burchaklari nisbatan eyik buladi. 
Bort toshlari bir joyda loyixa gorizontallari nishab tomonga qarab suriladi. 
Yo’lak (tratuar) esa eng muxim shartni bajarada, ya’ni ko’ndalang va bo’ylama 
nishab tufayli qor-yomgir suvlarini qizil chiziqdan arikka bo’ylama nishab o’qiga 
burchak ostida tushiradi. Bunda uning burchagi xuddi ko’chaning qatnov qismi 
singari ko’ndalang va bo’ylama nishabining miqdoriga bog’liqdir. 
Yuqorida bayon qilingan usulda (ya’ni profillardan foydalanib) loyixa 
gorizontallarini qurish juda qiyin va ogir. Bu yerdagi bayondan maqsad, loyixa 
gorizontallarini qurishning asoslarini tushintirishdir. 
Rasmda tasvirlangan gorizontallarini analitik yul bilan xam qurish mumkin. 
Ya’ni balandligi ma’lum nuqtadan to birinchi gorizontalgacha bo’lgan masofa 
quyidagicha topiladi: