2-amaliy ish Klassik shifrlash algoritmlarini ishlash tartibini o‘rganish Ishdan maqsad


  Y Z A B C D E F G H I  J K L M N O P Q R  S T U V W X  26


Download 494.02 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/4
Sana19.02.2023
Hajmi494.02 Kb.
#1215041
1   2   3   4
Bog'liq
kiberxavfsizlik 2-amaliy ish

25 
Y Z A B C D E F G H I 
J K L M N O P Q R 
S T U V W X 
26 
Z A B C D E F G H I 
J K L M N O P Q R S 
T U V W X Y 
Vijiner usulida shifrlash. Bu shifrlash usuli ko‘p alfavitli shifrlash usuliga 
kiradi. Quyida kiril alifbosidan foydalanilgan holda kalit “KURS” ga teng bo‘lgan 
holda, “BAYRAM” ochiq matnini shifrlash keltirilgan. Buning uchun dastlab satr 
bo‘ylab kiril alifbosi yoziladi, kalit so‘z vertikal shaklda yoziladi. 
2.2-jadval 
Vijiner usulida shifrlash 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

K L M N O P Q R S T U V W X Y Z A B C D E F G H I J 
U V W X Y Z A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T 
R S T U V W X Y Z A B C D E F G H I J K L M N O P Q 
S T U V W X Y Z A B C D E F G H I J K L M N O P Q R 
Ushbu jadvaldan shifrlash natijasi sifatida quyidagini olish mumkin: Т
1
= LUPJKG 
2.3-jadval 
Vijiner usulida kalit va shifrmatn 
Ochiq matn 






Kalit 






Shifrlangan matn





 
Vernam shifri. Vernamning shifrlash tizimi modul qiymati m=2 bo‘lgan 
Vijiner shifrlash tizimining bir qismi hisoblanib, 1926-yilda bu usulning aniq 


ko‘rinishi ishlab chiqiladi. Gilbertom Vernam AT&SSHA firmasi xomiyligi ostida 
kiruvchi matn sifatida ikkilik sanoq sistemasidan foydalandi. Shifrlashda birinchi 
Ingliz alifbosidagi (A, B...Z). Matnning har bir harfi 5-bit bo‘lakli (b0,b1…b4) Bado 
raqami bilan kodlanadi. Ixtiyoriy ketma-ketlikdagi ikkilik kalitlar k0,k1,k2, avval 
kitobsimon lentaga yoziladi. Quyidagi rasmda uzatilayotgan axborotni Vernam usuli 
orqali shifrlash ko‘rsatilgan (2.1-rasm). 
2.1- rasm. Vernam usuli orqali shifrlash 
Kiruvchi matnni shifrlashda x-kiruvchi matn ikkilik ko‘rinishiga o‘tkaziladi 
va ikkilik modul ostida ikkilik ketma-ketlikdagi k-kalit bilan shifrlash amalga 
oshiriladi. Bu shifrlangan yozuv quyidagi tenglik orqali amalga oshiriladi. 
y = x 
⊕ k 
Deshifrlash uchun shifrmatn va kalit xor amalida qo‘shiladi. 

Download 494.02 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling