2-amaliy mashg‘ulot. Tokli o‘tkazgich magnit maydonida. Amper kuchi. Lorens kuchi


Download 0.64 Mb.
Pdf ko'rish
Sana12.05.2020
Hajmi0.64 Mb.
#105330
Bog'liq
2-амалий машғулот (ечимли уйга вазифа)


В.С. Волькенштейн. Физика курсидан масалалар тўплами 

2-AMALIY MASHG‘ULOT

. TOKLI O‘TKAZGICH MAGNIT MAYDONIDA. AMPER 

KUCHI. LORENS KUCHI. 

 

11.63.  Kvadrat  ramka  simga  shunday  osilganki,  magnit  maydonining  kuch  chiziqlari  ramka 

tekisligiga  o‘tkazilgan  normal  bilan  90°  burchak  tashkil  qiladi.  Ramkaning  tomonlari  1  sm. 

Maydonning  magnit  induksiyasi  1,37·10

  -2

  Tl.  Ramka  buylab  I=  1  a  tok  utganda,  u  1



º

  burchakka 

buriladi. Simning siljish moduli topilsin. Simning uzunligi 10 cm, ipning radiusi 0,1 mm. 

 

Berilgan 



a = 90



a = 1 sm 

B = 13,7 mTl 

I = 1 A 

φ = 1



l = 10 sm 

G = ? 

Yechim 

 

 



 

 

11.65.  Induksiyasi  0,5  Vb/m

2

  bo‘lgan  magnit  maydonida  10  sm  uzunlikdagi  o‘takzgich  tekis 



harakat  qiladi.  O‘tkazgichdan  2  a  tok  o‘tadi  o‘tkazgichning  harakat  tezligi  20  sm/sek  va  magnit 

maydoii yunalishiga tik yo‘nalgan. 1) o‘tkazgich 10 sekund davomida harakat qilgandagi bajargan 

ishi va 2) shu harakatga sarflangan quvvat topilsin. 

 

Berilgan 



B = 0,5 Tl 

l = 10 sm 

I = 2 A 

ϑ = 20 sm/s 

t = 10 s 

A = ? 

P = ? 

Yechim 

         

 

  

         



  

          

        

                  

         

 

 



11.70.  300  V  potensiallar  ayirmasi  bilan  tezlashtirilgan  elektron  4  mm  uzoqlikdagi  to‘g‘ri  uzun 

simga parallel ravishda harakatlanadi. Simdan 5 A tok o‘tsa, elektronga qanday kuch ta’sir etadi? 

 

Berilgan 

 

U = 300 B 



a = 4 mm 

I = 5 A 

F = ? 

Yechim 

 N     


      

  

          



        

       


          

    


  

В.С. Волькенштейн. Физика курсидан масалалар тўплами 

11.73.  Induksiyasi  10

4

  gs  bo’lgan  magnit  maydonida  60  sm  radiusli  aylana  yoyi  bo‘ylab 



harakatlanayotgan protonning kinetik energiyasi topilsin. 

 

Berilgan 

 

R = 60 sm 

B = 1 Tl 

W = ? 

Yechim 

         

    

       


  

     


      

           

              

 

    



  

 

11.75.  Bir  xil  potensiallar  ayirmasi  bilan  tezlashtirilgan  proton  va  elektron  bir  jinsli  magnit 

maydoniga  uchib  kiradi.  Proton  traektoriyasining  egrilik  radiusi  R

1

  elektron  traektoriyasining 



egrilik radiusi R

2

 dan qancha katta bo‘ladi? 



 

Berilgan 

 

 



Yechim 

           

     

     

                                      

    

 

 

     

 

 

11.77.  Zaryadli  zarracha  aylana  bo‘yicha  10

6

  m/sek  tezlik  bilan  magnit  maydonida  harakat  qiladi. 



Magnit, maydonining induksiyasi  0,3 Tl. Aylananing radiusi 4 sm. Zarrachaning energiyasi 12 keV 

ga teng bo‘lganda uning zaryadi topnlsin. 

 

Berilgan 

 

ϑ = 10

6

 m/s 

B = 0,3 Tl 

R = 4 sm 

W = 12 keV 

q = ?  

Yechim 

         

   

  

         



          

    


     

    


 

 

В.С. Волькенштейн. Физика курсидан масалалар тўплами 

11.78.  Proton  va  α-zarracha  bir  jinsli  magnit  maydoniga  uchib  kiradi.  Zarrachalar  tezligi  maydon 

kuch  chiziqlariga  tik  yo’nalgan.  Magnit  maydonida  protonning  aylanish  davri  α  –  zarrachaning 

aylanish davridan kancha marta katta? 

 

Berilgan 



 

 

 



Yechim 

        


 

 

   



        

      


 

 

 



11.80.  Harakat  miqdorining  momenti  1,33·10

-22 


kg·mg/sek  bo‘lgan  α  –  zarracha  uning  harakat 

tezligiga  tik  bo‘lgan  bir  jinsli  magnit  maydoniga  uchib  kiradi.  Magnit  maydonining  induksiyasi 

2,5·10

-3

 Tl, α-zarrachaning kinetik energiyasi topilsin. 



 

Berilgan 

 

M =1,33∙10

-22

 kg∙m

2

/s 

B = 25 mTl 

W

a

 = ? 

 

Yechim 

       

    


          

     


 

           

    

  

      



         

  

 



11.87.  Proton  bir,  jinsli  magnit  maydoniga,  maydon  yunalishiga  nisbatan  α=  30°  burchak  ostida 

uchib  kiradi  va  1,5  sm  radiusli  spiral  bo‘ylab  harakat  qiladi.  Magnit  maydoni  induksiyasi  10

3

  gs, 


Protonning kinetnk energiyasi topilsin. 

 

Berilgan 

 

A = 30

O

 

R = 1,5 sm 

B = 0,1 Tl 

W = ? 

 

Yechim 

  

   


    

  

       



 

 

 



 

 

11.88.  Elektron  ϑ=10

7

  m/sek  tezlik  bilan  gorizontal  vaziyatdagi  yassi  kondensator  plastinkalariga 



parallel  yo‘nalishda  uning  ichiga  uchib  kiradi.  Kondensator  uzunligi  l=5  sm.  Kondensator  elektr 

maydonining  kuchlanganligi  E  =  100  V/sm.  Elektron,  kondensator  ichidan  uchib  chiqayotganda 



В.С. Волькенштейн. Физика курсидан масалалар тўплами 

kuch  chiziqlari  elektr  maydoni  kuch  chiziqlariga  tik  bo‘lgan  magnit  maydoniga  uchib  kiradi. 

Magnit  maydoni  induksiyasi  B=10

-2

  Tl  1)  Magnit  maydonidagi  elektronning  vintsimon 



traektoriyasining radiusi va 2) vintsimon traektoriyaning qadami topilsin. 

 

Berilgan 

 

ϑ = 10

7

 m/s 

l = 5 sm 

E = 10 kV/m 

B = 10 mTl 

R = ? 

h = ? 

Yechim 

       


   

  

    



    

 

   



  

       


     

    


       

        


 

 

UYGA VAZIFA 

 

11.94. Diametri 

      bo`lgan 500 o`ramli g`altak magnit maydonida turibdi. Magnit maydonining 

induksiyasi 

       davomida     dan        

 

  gacha  ko`payganda  g`altakdagi  induksiya  EYK  ning 



o`rtacha qiymati qancha bo`ladi? 

 

11.97. 

11.6 

–  rasmda  suyuqlikning  elektromagnit 



rasxodomeri  ish  prinsipini  tasvirlovchi  sxema  berilgan. 

Suyuqlik  oqayotgan  truboprovod  magnit  maydoniga 

joylashgan. 

   va     elektrodlarda  induksiya  EYK  hosil 

bo`ladi.  Magnit  maydoni  induksiyasi 

               

  

  

      elektrodlar  oralig`i  (truboprovodning  ichki 



diametri) 

       va  bunda  hosil  bo`lgan  EYK         . 

Truboprovoddagi suyuqlikning o`ish tezligi topilsin. 

 

11.6 – rasm 



 

11.104.  Uzunligi 

       va  ko`ndalang  kesimining  yuzi       

 

  bo`lgan  temir  o`zakka  ega 



solenoidga sim o`rami kiygizilgan. Solenoid 320 o`ramga ega, undan 

    tok o`tadi. Solenoiddagi 

tok 

        davomida uzilsa, kiygizilgan o`ramda o`rtacha qancha EYK induksiyalanadi? 



 

11.111. Temir o`zakli g`altakning ko`ndalang kesimi 

     


 

 bo`lib, uning 500 o`rami bor. O`zakli 

g`altak  cho`lg`amidan 

     tok  o`tganda  g`altakning  induktivligi           ga  teng  bo`ladi.  shu 

sharoitda temir o`zakning magnit kirituvchanligi topilsin. 

 

11.115.  Uzunligi 

       bo`lgan  solenoid  ichiga            bog`lanishi  noma`lum  bo`lgan  temir 

navidan  o`zak  qo`yilgan.  Solenoidning  uzunlik  birligidagi  o`ramlar  soni  400  ga  teng,  solenoid 

ko`ndalang  kesimining  yuzi 

     


 

.  1)  Solenoid  cho`lg`amidan 

     tok  o`tgandagi  o`zakning 

magnit kirituvchanligi topilsin. Shu sharoitda o`zakli solenoid ko`ndalang kesimining yuzidan kesib 

o`tuvchi  magnit  oqimi 

        


  

     ga  tengligi  ma`lum.  2)  Shu  sharoitda  solenoid  induktivligi 

topilsin. 

 

𝐴 



𝐵 

𝑁 

𝑆 



O`lchovchi asbob 

В.С. Волькенштейн. Физика курсидан масалалар тўплами 

11.119.  Induksiyasi 

      


 

          

  

      bo`lgan  magnit  maydonida  200  o`ramli  g`altak 



joylashgan.  G`altakning  qarshiligi 

     ,  ko`ndalang  kesimining  yuzi       

 

,  o`qi  magnit 



maydoni  yo`nalishi  bilan  60

0

  burchak  hosil  qiladi.  Magnit  maydoni  yo`qolishida  g`altak  bo`ylab 



qancha elektr miqdori o`tadi? 

 

11.124.  Temirning  magnit  kirituvchanligi  o`lchash  uchun  uzunligi 

           va  ko`ndalang 

kesimining  yuzi 

        

 

  bo`lgan  toroid  tayyorlangan.  Toroidning  cho`lg`amidan  birining 



o`ramlari soni 

 

 



         bo`lib, u tok manbaiga ulangan, ikkinchisiniki  

 

          bo`lib, u 



galvonometrga  ulangan.  Birlamchi  cho`lg`amdagi  yo`nalishi  o`zgartirilgan  tokning  kuchi 

    


bo`lganda  galvonometrdan 

         elektr  miqdori  o`tishi  ma`lum  bo`lsa,  temirning  magnit 

kirituvchanligi topilsin. 

 

11.127.  Induktivligi 

        va  qarshiligi           ga  teng  g`altak  berilgan.  EYK  ni  uzib,  g`altak 

qisqa tutashtirilgandan 

       o`tgach g`altakdagi tok kuchi necha marta kamayadi? 

 

11.130. Ko`ndalang kesimining yuzi 

    

 

 bo`lgan mis simdan qilingan kvadrat ramka 



induksiyasi 

     


 

       qonuni bo`yicha o`zgaradigan magnit maydoniga joylashtirilgan, bunda 

 

 

         ,         



⁄  va           . Ramkaning yuzi      

 

. Ramka tekisligi magnit 



maydoni yo`nalishiga tik qo`yilgan. 1) Ramkadan o`tuvchi magnit oqimining, 2) ramkada hosil 

bo`lgan induksiya EYK ning va 3) ramka bo`ylab o`tayotgan tok kuchining vaqtga bog`lanishi 



hamda ularning eng katta qiymati topilsin 

Download 0.64 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling