2. Belgilansinki

Andijon viloyati yul-iqlim grafigi

O‘rtacha yillik	Oylardagi o‘rtacha harorat ^0S
	I	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI	XII
13,6	-0,4	2,0	7,9	14,7	20,2	24,9	27,1	25,1	19,6	12,8	6,7	2,0

Berilgan 5700 metrli avtomobil yo’lida mavjud gruntlarni loyihaga mos ravishda ishlash jadvali

km	Topshiriqda berilgan grunt hajmim3	Loyiha bo’yicha yo’l satxini tekislashda bajarilgan grunt ishlari m3	Erishilgan natija	km	Topshiriqda berilgan grunt hajmim3	Loyiha bo’yicha yo’l satxini tekislashda bajarilgan grunt ishlari m3	Erishilgan natija	km	Topshiriqda berilgan grunt hajmi m3	Loyiha bo’yicha yo’l satxini tekislashda bajarilgan grunt ishlari m3	Erishilgan natija	km	Topshiriqda berilgan grunt hajmi m3	Loyiha bo’yicha yo’l satxini tekislashda bajarilgan grunt ishlari m3	Erishilgan natija	km	Topshiriqda berilgan grunt hajmim3	Loyiha bo’yicha yo’l satxini tekislashda bajarilgan grunt ishlari m3		K m		Topshiriqda berilgan grunt hajmim3		Loyiha bo’yicha yo’l satxini tekislashda bajarilgan grunt ishlari m3
1	-1200	1200-200	1000	2	1000	1000	1000	3	+600	600+400	1000	4	+600	600+400	1000	5	1000	berilgan loyihaga mos				1000		berilgan loyihaga mos
	+800	800+200	1000		1000	1000	1000		-1400	1400-400	1000		-1400	1400-400	1000		1000	berilgan loyihaga mos		6		1000		berilgan loyihaga mos
	1000	berilgan loyihaga mos	1000		-1300	1300-300	1000		1000	berilgan loyihaga mos	1000		1000	berilgan loyihaga mos	1000		1000	berilgan loyihaga mos				1000		berilgan loyihaga mos
	1000	berilgan loyihaga mos	1000		+700	300+700	1000		1000	berilgan loyihaga mos	1000		1000	berilgan loyihaga mos	1000		1000	berilgan loyihaga mos				1000		berilgan loyihaga mos
	1000	berilgan loyihaga mos	1000		-1800	1800-800	1000		1000	berilgan loyihaga mos	1000		+500	500+500	1000		1000	berilgan loyihaga mos				1000		berilgan loyihaga mos
	-1400	1400-400	1000		200	200+800	1000		+1800	1800-800	1000		-1500	1500-500	1000		1000	berilgan loyihaga mos				1000		berilgan loyihaga mos
	+600	600+400	1000		1000	1000	1000		+200	800+200	1000		1000	berilgan loyihaga mos	1000		1000	berilgan loyihaga mos				1000		berilgan loyihaga mos
	1000		1000		1000	1000	1000		1000		1000		1000	berilgan loyihaga mos	1000		1000	berilgan loyihaga mos
	-1500	1500-500	1000		1000	1000	1000		+600	600+400	1000		-1800	1800-800	1000		1000	berilgan loyihaga mos
	+500	500+500	1000		1000	1000	1000		1400	1400-400	1000		+200	800+200	1000
Qurilayotgan avtomobil yo’lining umumiy uzunligi 5700 metr

Jadvalda barcha ishlar avtogreder va skreperlar yordamida amalga oshirilgan oraliqlar xar bir piket uchun ketma ket amalga oshirilgan piketlar ketma ketligi va grunt hajmi loyihaga topshirish.
YO‘L TO‘SHAMASINI QURISH TEXNALOGIK JARAYONLAR HISOBI

Berilgan:

Yo‘l toifasi – Ia
Yo‘l uzunligi –5700km
QSHA, GRUNTni tashish masofasi –8km
Suv tashish masofasi –4km, tosh materiallarni tashish –6km.
Asfaltbeton qorishmasi tashish masofasi –10 km


Yo‘lning texnik iqtisodiy ko‘rsatkichlari

№	Ko‘rsatkichlar	Qiymati	O‘lchov birligi
1	Yo‘lning toifasi	Ia
2	Harakat tasmasining soni,	4
3	Harakat tasmasining kengligi	3,75	m
4	Yo‘l yoqasining kengligi	3,75	m
5	Yo‘l yoqasining chetki tasma kengligi	0,75	m
6	Yo‘l yoqasining mustahkamlangan qismi kengligi	2,5	m
7	Yo‘l poyining kengligi	28.5	m

Yo‘l to‘shamasini qurish ishlari texnalogik jarayonlar ketma-ketligi

Asos ostki qismini QSHA dan yotqizish – 22 sm;

Asos ustki qatlamini yirik donali issiq asfaltbeton qorishmasidan yotqizish – 18 sm;
Qoplama ostki qatlamini yirik donali issiq asfaltbeton qorishmasidan yotqizish – 7 sm;
Qoplama ustki qatlamini mayda donali issiq asfaltbeton qorishmasidan yotqizish – 7 sm;
To‘kma yo‘l yoqasini yo‘l poyi gruntidan yotqizish – 40 sm;
Mustahkamlangan yo‘l yoqasini QSHAsidan yotqizish – 14 sm;
Yo‘l belgi chiziqlarini chizish ishlari.


Yo‘l to‘shamasini qurish ishlarida asosiy qurilish materiallariga bo‘lgan talabni aniqlash

Material nomi	Qatlam uzunligi, l, m	Qatlam eni, b,m	Qatlam qalinligi, h, m	Zichlashda zaxira koeff. kzk	YUqotish koeff.kyuq	Sochiluvchan zichlik,p, t/m^3	Xajm V,m^3	Og‘irlik, Q, t,
Asosni ostki qatlamini qurish.
QSHA	5700	9,25	0,22	1,25	1,04	-	15079,3	-
Asosni ustki qatlamini qurish.
QORA CHAQIQTOSH	5700	9	0,18	1,20	1,0	1,9	11080,8	21053,52
Qoplama ostki qatlamini qurish.
Yirik donali a/b	5700	9	0,07	1,20	1,0	1,9	4309,2	8187,48
Qoplama ustki qatlamini qurish.
Mayda donali a/b	5700	9	0,07	1,15	1,0	2,1	4129,65	8672,265
Yo‘l yoqasini qurish
Grunt	5700	5,75	0,40	1,25	1,05	-	17206,875	-
QSHA	5700	5,0	0,14	1,25	1,05	-	5236,875	-

Asos ostki qismini QSHAdan qurish ishlari

Ishlatiladigan mashina mexanizmlarning ishlash ketma ketligi;

1. 
   QSHAni kar’erda ishlashda – Ekskovator
   
2. 
   QSHAsini tashish uchun – Avtosamasvallar
   
3. 
   QSHAsini yoyish ishlarida – Avtogreyder
   
4. 
   QSHAni suv sepib namlashda – Suv sepuvchi mashina
   
5. 
   YOyilgan QSHAni zichlashda – Engil, o‘rta va og‘ir katoklar
   

1. 
   QSHAni kar’erda ishlashda ekskavator ish unumdorligi quyidagi formula orqali topiladi.
   

Ekskovator markasi – ЭО-4225
Bu erda:
Ekskovator cho‘michi hajmi–q=1 m³;
Sikl vaqti, q>0,65 bo‘lgani uchun–t_s=0,005 soat,
QSHAni yumshatish koeffitsienti–K_R=1,1;
QSHAni karerda ishlash qiyinchiligini hisobga oluvchi koeffitsienti–K_gr=0,90;
QSHAni transportga ortishda vaqtdan foydalanishkoeffitsienti–K_V=0,7;
QSHAni yonga to‘plashkoeffitsient–K_T=0,6;
Ekskovator ish unimdorligini topamiz.



Ekskovatorning bir ish smenasidagi ish unumdorligi

Smenalar soni quyidagicha topiladi

FIK ni aniqlaymiz.

Ish vaqtini aniqlaymiz.

t=8·F=8·1=8 soat
Uzunlik ko‘lami


2. 
   Avtosamosvallar yordamidaQSHAni karerdan tashish.
   

Avtosamosval ish unumdorligi quyidagi formula yordamida topiladi.

Avtosamosval markasini – МАН 5516
Bu erda:
Avtosamosvalning yuk ko‘tara olish qobiliyati–q_a/c=16.5 t;
QSHAning zichligi–ρ=1,61t/m³;
Tashish masofasi–L=8 km;
Tashish tezligi–V=40 km/soat;
QSHAni avtosamosvalga yuklashga ketgan vaqt–t_n=0,22 soat;
QSHAni to‘kishga ketgan vaqt–t_r=0,05 soat;
Texnalogik koeffitsienti–K_m=0,75;
Vaqtdan foydalanish koeffitsienti–K_v=0,70;
Avtosamosvalning ish unumdorligi quyidagi formula orqali topiladi. m³/soat



Avtosamosvalning bir ish smenasidagi ish unumdorligi

Bir smenada talab etiladigan avtosamosvallar sonini aniqlaymiz

Avtosamosvalning FIK ni aniqlaymiz;

3. 
   Avtogreyder yordamida QSHAni yoyish
   

Avtogreyder ish unumdorligi quyidagi formula orqali topiladi.

Avtogreyderni markasini tanlaymiz. – ДЗ-98
Bu erda:
Otval oldidigi grunt–q=0,8
Otval balandligi–h=0,7 m;
Otval eni–b =3.2 m;
QSHAni yoyishdagi yo‘qotish koeffitsienti–K_p=0,85;
Materialni yoyishda surish masofasi–l_n=6 m;
QSHAni yoyishdagi harakat tezlik–V_n=7 km/soat;
Orqaga qaytish tezligi–V_or.q=12 km/soat;
Uzatmalar qutisini yoqish va otvalni ko‘tarib to‘shirish uchun ketgan vaqt– t_per=0,005 soat;
QSHAni surish va ko‘chirishda bo‘laklarga ajralishini hisobga oluvchi koeffitsienti–K_rv=0,68;
QSHAni yoyishda uning ishlash qiyinchiligini hisobga oluvchi koeffitsienti–K_gr=0,9;
Texnalogik koeffitsienti–K_m=0,60;
Vaqtdan foydalanish koeffitsienti–K_v=0,75;
Otval oldidagi ko‘chuvchi material hajmini topamiz, m³
q = 0,75*h²*b*K_p=0,75*0,7²*3,5*0,85=0.9996m³
To‘liq sikl vaqtini topamiz. Buning uchun avval QSHAni ko‘chirib tekislash va orqaga qaytish vaqtlarini topamiz.
t_k.t– QSHAni qo‘chirish va tekislashga ketgan vaqt, soat

t_or.q– orqaga qaytish vaqti, soat

= t_k.t+t_or.q+t_per=0,00085+0,0005+0,005=0,00185 soat.
Avtogreyderning ish unumdorligi quyidagi formula orqali topiladi.

Avtogreyderning bir smenasidagi ish unumdorligi;

Bir smenaga talab etiladigan avtogreyderlar sonini aniqlaymiz;

So‘ngra FIK va ish vaqtini aniqlaymiz;

1 m³material uchun sarflanadigan suv xajmi quyidagi formula orqali topiladi.

Bu erda:
material skeletining zichligi–p=1,61 t/m³
materialning me’yoriy namligi – W =6 %,
materialning tabiiy namligi–W_t =5 %,
Tashishda yo‘qotilgan namlik–W_v =1 %,
1 m³ material uchun sarflanadigan suv xajmini topamiz.
Q=1,61*(0,06-0,05+0,02)=1,61*0,08=0,048 m³
Bir smenaga talab etiladigan suv miqdori

4. 
   Suv sepuvchi mashina bilan materialni namlash.
   

Suv sepuvchi mashina ish unumdorligi quyidagi formula orqali topiladi.

Suv sepuvchi mashina markasi – MAN TGN 13.240 4x4

Bu erda:
Sisterna hajmi– q_c/c=7 m³;
O‘rtacha suv tashish masofasi– L=4 km;
Suv tashish tezligi –V=50 km/soat;
Sisternani to‘ldirish vaqti– t_p=0,15 soat;
Sarf me’yori– p=0,10 m³,
Suv sepish kengligi– b=10 m;
Qo‘shni tasmalarni qoplash kenglishi –a=0,1 m;
Ishchi tezlik– V_p=10 km/soat;
Texnalogik koeffitsienti–K_m=0,70;
Vaqtdan foydalanish koeffitsienti–K_v=0,75;
Sisternanibo‘shatishga ketgan vaqt (t_r)ni topamiz.



Suv sepuvchi mashinaning ish unumdorligi topamiz.

Bir smenada suv sepuvchi mashinaning ish unumdorligi


Bir smenada talab etiladigan mashinalar sonini topamiz.

So‘ngra FIK va ish vaqtini aniqlaymiz

5. 
   QSHAni zichlash
   

Zichlash quyidagi katoklar ketma ketligi bo‘yicha boradi.
Engil katoklar 0-5 t
O‘rta katoklar 5-13 t
Og‘ir katoklar 14 t va undan yuqori

• 
  Engil katokda zichlash.
  

QSHAni zichlashda engil katok ish unumdorligi quyidagi formula orqali topiladi.

Katok markasini - ДУ-72 (m=5 t)
Bu erda:
Zichlanadigan qatlam kengligi – b= 1,20 m;
Oldingi izni qoplash kengligi– a = 0,4 m;
Qatlam qalingili– h_sl=0,22 m;
O‘tish uzunligi– l_pr= 100 m;
Zichlanish koeffitsienti– K_z.u=1,25;
Ishchi tezlik– V_r=10 km/soat;
Uzatmalar qutishini uchirish va qushish vaqti – t_n=0,005 soat;
Bir izdan utishlar soni – n= 6 marta;
Ichki smenaviy koeffitsientdan foydalanish – K_T= 0,75;
Texnik samaradorlikdan eksp.sion samaradorlikka o‘tish koeff. –K_v=0,75;
Engil katokning ish unumdorligi quyidagi formula orqali topiladi.




Katokning bir ish smenasidagi ish unumdorligi

Katoklar sonini aniqlaymiz

Katokning FIK va ish vaqtini aniqlaymiz:

• 
  O‘rta katokda zichlash.
  

QSHAni zichlashda o‘rta katok ish unumdorligi quyidagi formula orqali topiladi.

Katok markasini – Dynapac CC-432 (m=10 t)
Bu erda:
Zichlanadigan qatlam kengligi – b= 1,7 m;
Oldingi izni qoplash kengligi– a = 0,5 m;
Qatlam qalingili– h_sl=0,22 m;
O‘tish uzunligi– l_pr= 100 m;
Zichlanish koeffitsienti– K_z.u=1,25;
Ishchi tezlik– V_r=10 km/soat;
Uzatmalar qutishini uchirish va qushish vaqti – t_n=0,005 soat;
Bir izdan utishlar soni – n= 7 marta;
Ichki smenaviy koeffitsientdan foydalanish – K_T= 0,75;
Texnik samaradorlikdan eksp-sion samaradorlikka o‘tish koeff. –K_v=0,75;
O‘rta katokning ish unumdorligi quyidagi formula orqali topiladi.

Katokning bir ish smenasidagi ish unumdorligi

Katoklar sonini aniqlaymiz

Katokning FIK va ish vaqtini aniqlaymiz:

• 
  Og‘ir katokda zichlash.
  

QSHAni zichlashda og‘ir katok ish unumdorligi quyidagi formula orqali topiladi.

Katok markasini – Caterpillar PS-200B (m=21 t)
Bu erda:
Zichlanadigan qatlam kengligi – b= 2 m;
Oldingi izni qoplash kengligi– a = 0,6 m;
Qatlam qalingili– h_sl=0,22 m;
O‘tish uzunligi– l_pr= 100 m;
Zichlanish koeffitsienti– K_z.u=1,25;
Ishchi tezlik– V_r=8 km/soat;
Uzatmalar qutishini uchirish va qushish vaqti – t_n=0,005 soat;
Bir izdan utishlar soni – n= 9 marta;
Ichki smenaviy koeffitsientdan foydalanish – K_T= 0,75;
Texnik samaradorlikdan eksp.sion samaradorlikka o‘tish koeff. –K_v=0,75;
Og‘ir katokning ish unumdorligi quyidagi formula orqali topiladi.

Katokning bir ish smenasidagi ish unumdorligi


Katoklar sonini aniqlaymiz

Katokning FIK va ish vaqtini aniqlaymiz: