2-боб. Ишлаб чиқариш жараёни ва унинг натижалари

 
Асосий таянч тушунчалар 
 
Ишлаб чиқариш омиллари – ишлаб чиқариш жараѐнида бевосита 
қўлланилувчи барча ресурслар. 
Ишчи кучи – инсоннинг меҳнат қилишга бўлган ақлий ва жисмоний 
қобилиятларининг йиғиндиси. 
Меҳнат қуроллари – инсон унинг ѐрдамида табиатга, меҳнат 
предметларига таъсир қиладиган воситалар. 
Меҳнат предметлари – бевосита меҳнат таъсир қиладиган, яъни 
маҳсулот тайѐрланадиган нарсалар. 

---

58 
Ишлаб чиқариш жараѐни – кишилик жамиятининг амал қилиши ва 
ривожланиши учун зарур бўлган моддий ва маънавий неъматларни яратишга 
қаратилган мақсадга мувофиқ фаолият. 
Ижтимоий такрор ишлаб чиқариш – жамият миқѐсида ишлаб 
чиқариш жараѐнларининг мунтазам равишда янгиланиб ва такроран амалга 
оширилиб туриши.
Оддий такрор ишлаб чиқариш – ишлаб чиқариш миқѐсларининг 
ўзгармаган ҳолда такрорланиши. 
Кенгайтирилган такрор ишлаб чиқариш – ишлаб чиқариш 
миқѐсларини мунтазам равишда ошириб боришга асосланган ҳолдаги 
такрорланиши. 
Ишлаб чиқаришнинг умумий натижаси – мамлакат бўйича яратилган 
миллий маҳсулотнинг йил давомидаги йиғиндиси.
Ишлаб чиқаришнинг пировард натижаси – ишлаб чиқариш 
соҳасидаги ўз ҳаракатини тугатган, жамият аъзоларининг эҳтиѐжларини ѐ 
бевосита (истеъмол фонди орқали), ѐки билвосита, яъни ишлаб чиқаришни 
кенгайтириш (жамғариш фонди) орқали қондиришга тайѐр маҳсулот. 
Соф маҳсулот – яратилган маҳсулотдан истеъмол қилинган ишлаб 
чиқариш воситалари қиймати чегириб ташлангандан қолган қисми. 
Зарурий маҳсулот – ишчи ва хизматчилар иш вақтининг бир қисми 
бўлган зарурий иш вақтида зарурий меҳнат билан яратилган, ишчи кучини 
нормал ҳолатда сақлаш ва қайта тиклаш учун зарур бўлган маҳсулот.