2-bob. Pul mablag ‘law va valuta operatsiyalari hisobi

1 F in an cial and m an agerial a cco u n tin g . 12e. Carl S.W arren, Jam es M .R e e v e , 
Jonathan E .D u ch ac. 2 0 1 4 . 6 8 p.

---

pul mablag1 i yoki kam chiqishi sabablari to‘g ‘risida kassirdan tus- 
huntirish xati oladi. Kamomad summasi yoki suiiste’mol qilingan 
pul miqdori haddan ziyod b oisa, buxgalter bu haqda xo‘jalik yuri­
tuvchi subyekt rahbariga xabar beradi;
• kassani tekshirish vaqtida kassadagi qimmatbaho qog‘ozlar 
(aksiyalar, obligatsiyalar, sertifikatlar), yoqilg‘ i-moylash TMZlarini 
olish talonlari, qat’iy hisobot blankalari, dam olish uylari, sihat- 
gohlarga yo‘llanmalar va boshqa pul hujjatlari miqdori dalolatno- 
mada ko‘rsatiladi.
Kassani inventarizatsiyalash natijalari «Naqd pul m ablag1- 
larini inventarizatsiyalash dalolatnomasi»da aks ettiriladi. Unda 
inventarizatsiyalash kunida qimmatliklarning inventarizatsiya­
lash natijasi bo ‘yicha haqiqatdagi qoldig‘i va hisob m a’lumot- 
lari b o ‘yicha qold ig ‘i k o ‘rsatiladi. Kam om ad yoki ortiqcha 
naqd pul aniqlanganda, dalolatnomada uning summasi va paydo 
bo‘lish sabablari ko‘rsatiladi. Dalolatnomani inventarizatsiya­
lash komissiyasi a ’zolari va moddiy javobgar shaxs imzolay- 
dilar. Dalolatnomaning bir nusxasi tashkilot buxgalteriyasiga 
topshiriladi, ikkinchi nusxasi moddiy javobgar shaxsda qoladi. 
Moddiy javobgar shaxslar almashganda, dalolatnoma uch nus- 
xada tuziladi.
Ortiqcha pul mablag‘lari kirim qilinishi, kamomad esa - ayb- 
dor shaxsdan undirilishi kerak.
Inventarizatsiya natijalari o‘z vaqtida buxgalteriya schyotlarida 
aks ettiriladi:
- ortiqcha pullar chiqqanda, ushbu summa kassaga qaytadan 
kirim qilinadi:
Debet 5010-«Milliy valutadagi pul mablag4lari»,
Kredit 9390-«Boshqa operatsion daromadlar»;
- kamomad aniqlanganida:
Debet 4730-«Moddiy zarami qoplash yuzasidan xodimlaming 
qarzi»,
Kredit 5010-«Milliy valutadagi pul mablag‘lari»;
- kamomad summasini kassir bevosita kassaga to‘laganida:
Debet 5010-«Milliy valutadagi pul mablag1 lari»,

---

Kredit 4730-«Moddiy zararni qoplash yuzasidan xodimlaming 
qarzi»;
- kamomad summasi kassirning ish haqidan ushlab qolin- 
ganida:
Debet 6710-«Xodimlar bilan mehnat haqi yuzasidan hisoblash- 
ishlar»,
Kredit 4730-«Moddiy zararni qoplash yuzasidan xodimlam­
ing qarzi».