2-laboratoriya ishi detal o‘lchamlarini shtangensirkul va mikroinstrument bilan o‘lchash ishning maqsadi

shtangen va mikroinstrument bilan detal o‘lchamlarni o‘lchash 3-topshiriq detal xatoliklarining qiymatini aniqlash

2-jadval

O‘lchov, mm

d-o‘lchov, mm

shakl qo‘yimi

d1

Kesim

yo‘nalish

eng katta ovallik

eng kata konus, bochka, egarsimonlik

1

h

1-1

2-2

1-1

2-2

shtangensirkul bilan o‘lchash

I

II

III

mikroinstrument bilan o‘lchash

I

II

III

Bajardi tekshirdi

Ismi SHarifi

Imzo

Sana

Laboratoriya ishi. Detal o‘lchamlarini mikroinstrument va shtangen bilan o‘lchash

DETALNING SHAKL XATOLIKLARINI ANIQLASH

• DETALNING SHAKL XATOLIKLARINI ANIQLASH
• Detalning o‘q chizigiga nisbatan kundalang kesim bo‘yicha shakl xatosi - ovallik ( oв ) ni aniqlang.
• Ovallik har bir diametral kesim uchun katta va kichik diametlarning yarim ayirmasi bo‘yicha aniqlanadi.
• Hisobot jadvalida ovallikning kesimlar bo‘yicha eng katta qiymati kelti­riladi.

Detalning o‘q chizigiga nisbatan bo‘ylama kesim bo‘yicha shakl xatosi konuslik, bochkalik va egarsimonlik ( k, b, e,) ni aniqlang.

• Bular 1 - 1 va 2 - 2 yo‘nalishlari bo‘yicha har biri alohida-alohida, katta va kichik diametrlari ayismasi orkali aniqlanadi.
• Hisobot jadvalida konuslik, bochkali yoki egar yo‘nalishlari bo‘yicha eng katta qiymati keltiriladi.

Mikrometr (mikro... va metr) — 1) Xalqaro birliklar tizimi SI da uzunlik birligi ulushi. Metrning milliondan bir boʻlagiga teng. Qisqacha mk, mkn bilan belgilanadi; 1mk=10^6 m=104 sm =10-3mm. M. 1967-yilgacha mikron deb atalgan; 2) oʻzgartiruvchi mexanizmi (vintgaykadan iborat mikrojuft) yordamida kichik oʻlchamlarni oʻlchashda ishlatiladigan asbob (rayemga q.). Ishi qoʻzgʻalmas gaykada vintni oʻq boʻylab siljitishga asoslangan. Vintning siljishi uning oʻq boʻylab burilish burchagiga toʻgʻri pro-porsional. Tula aylanishlar M. tanasidagi shkaladan, aylanish ulushlari esa barabandagi doiraviy shkaladan hisoblanadi. Odatda 0 dan 25 mm gacha, 26 dan 50 mm gacha va boshqa uzunliklarni oʻlchashda ishlatiladigan tipik oʻlchamli M.lar chiqariladi.

• Mikrometr (mikro... va metr) — 1) Xalqaro birliklar tizimi SI da uzunlik birligi ulushi. Metrning milliondan bir boʻlagiga teng. Qisqacha mk, mkn bilan belgilanadi; 1mk=10^6 m=104 sm =10-3mm. M. 1967-yilgacha mikron deb atalgan; 2) oʻzgartiruvchi mexanizmi (vintgaykadan iborat mikrojuft) yordamida kichik oʻlchamlarni oʻlchashda ishlatiladigan asbob (rayemga q.). Ishi qoʻzgʻalmas gaykada vintni oʻq boʻylab siljitishga asoslangan. Vintning siljishi uning oʻq boʻylab burilish burchagiga toʻgʻri pro-porsional. Tula aylanishlar M. tanasidagi shkaladan, aylanish ulushlari esa barabandagi doiraviy shkaladan hisoblanadi. Odatda 0 dan 25 mm gacha, 26 dan 50 mm gacha va boshqa uzunliklarni oʻlchashda ishlatiladigan tipik oʻlchamli M.lar chiqariladi.

M. silliq, richagli, list materiallarni oʻlchaydigan, trubalarni oʻlchaydigan, rezba oʻlchaydigan,tish oʻlchaydigan, dastaki va stolga oʻrnatiladigan xillarga boʻlinadi. Stolga oʻrnatiladigan ixcham (20 mm gacha) detallarni oʻlchashda ishlatiladi; 3) astronomiya da astronomik truba yoki oʻlchash mikroskopining moslamasi. Kichik masofalarni oʻlchash uchun ishlatiladi. Odatda, oʻlchash uchun anik, mikrometrik vintdan foydalaniladi.

• M. silliq, richagli, list materiallarni oʻlchaydigan, trubalarni oʻlchaydigan, rezba oʻlchaydigan,tish oʻlchaydigan, dastaki va stolga oʻrnatiladigan xillarga boʻlinadi. Stolga oʻrnatiladigan ixcham (20 mm gacha) detallarni oʻlchashda ishlatiladi; 3) astronomiya da astronomik truba yoki oʻlchash mikroskopining moslamasi. Kichik masofalarni oʻlchash uchun ishlatiladi. Odatda, oʻlchash uchun anik, mikrometrik vintdan foydalaniladi.