2-lаbоrаtоriya ishi

2-lаbоrаtоriya ishi
Mavzu: Koordinatsion birikmalar. Koordinatsion birikmalarning formulasini tuzish, ligandlar tabiati qarab sinflanishi, bosqichli dissotsiatsiyalanish, beqarorlik konstantasi. Koordinatsion birikmalar ishtirokida bo’ladigan oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarini taxlil qilish.
Ishning maqsadi:Kompleks birikmalarning olinishi va xossalarini o`rganish.
Reaktivlar: texnik tarozi, shtativ, probirkalar, shisha tayoqcha, shpatel, fil`tr qog`ozi, qaychi, Bunzen kolbasi, Byuxner voronkasi, suvli nasos , reaktivlar.
1-tajriba -1.Kation va anion tutgan kompleks birikmalarni olinishi.
Probirkaga 1ml K<sub>4</sub>[Fe(CN)<sub>6</sub>] eritmasi va 1ml NiSO<sub>4</sub> eritmasidan quyamiz. Olingan cho`kmaga Ni₄[Fe(CN)₆] cho`kma to`liq erib ketganicha ammiakning 25% li eritmasidan qo`shamiz. Natijada och sarg`ish - yashil rangli [Ni(NH₃)₆]₂[Fe(CN)₆] kompleks tuzning kristallari hosil bo`ladi.
2-tajriba. Mis – II tetraamin sul`fatning olinishi.
100ml xajmli stakanga 10ml ammiakning va 10ml mis sul`fatning konsentrlangan eritmasi, hamda teng miqdorda suvdan solinadi. Eritmani shisha tayoqcha yordamida tuz to`liq erib ketgancha aralashtiramiz.Olingan eritmaga etil spirt eritmasidan tomchilatib, eritmadan tuz kristallarining alralishi to`xtagunicha quyamiz. Kompleks tuz kristallarining spirt ta`sirida cho`kishi ularning spirtda suvga nisbatan yomon erishini bildiradi. Tuz kristallarining to`liq cho`kishi uchun eritmani stakan bilan birga sovutish uchun muz solingan kristalizatorga solaniz. Tuz kristallari to`liq cho`kganidan so`ng uni Byuxner voronkasi yordamida fil`trlab olamiz, hamda spirt va ammiakning aralashmasi bilan, so`ngra spirt va efirning aralashmasi bilan yuvamiz. Olingan tuzni fil`tr qog`oz yordamida xona temperaturasigacha quritib, tortamiz.
3-tajriba. Akvakomplekslarning olinishi.
Buning uchun farfor chashka olib, unga quyidagi kristallogidratlardan solamiz: CoCl₂^.6H₂O, CuSO₄^.5H₂O, NiSO₄^.7H₂O, CrCl₃^.6H₂O. Olingan ushbu tuzlarning ranglarini yozib olamiz. Tuzlarni aloxida qizdiramiz.Tuzlar soviganidan so`ng ularga suv qo`shamiz. Eritma rangini o`zgarishi akvakomplekslarning hosil bo`lganligidan dalolat beradi.
Nazorat savollari.
1.Kompleks birikmalar deb nimaga aytiladi?
2.Koordinasion son, markaziy atom, ligand deganda nimani tushunasiz?
3.Rux gidrooksidning ammiak bilan reaksiya tenglamasini yozing.Zn ning koordinatsion soni 4 ga teng.