2-ma’ruza. Dasturiy ta`minot ishlab chiqish bosqichlari. Algoritm va uning xossalari

Semantika 
Semantikani sintaktik to'g'ri dasturlar va mavhum ijrochining harakatlari 
o'rtasidagi yozishmalar deb aniqladik. Ammo bu yozishmalarni qanday o'rnatish 
kerakligi savol bo'lib qolmoqda. Semantika ko'pincha sintaktik ta'riflarga nisbatan 
induksiya (rekursiya) bilan belgilanadi. 
Dasturchining maqsadi dasturni ma'lum bir apparatda bajarish natijasida 
kerakli effektni olishdir. Ammo, dastur tuzayotganda, u dasturni mavhum shaxs 
deb biladi va ko'pincha registrlar, protsessor va boshqa jihozlarning boshqa 
ob'ektlari haqida umuman bilishni istamaydi. Dasturchining pozitsiyasiga muvofiq, 
dasturlash tilining hisoblash modeli qaysi ta'rifi bilan mavhum hisoblash 
ko'rsatilganligini hisobga olish tabiiydir. Ushbu pozitsiyani tarjima va ijroni har xil 
aniq kompyuterlarda amalga oshirish mumkinligi ham qo'llab-quvvatlaydi. Ushbu 
nuqtai nazardan kelib chiqib, dastur modeli haqida gapirganda biz har doim uning 
tasvirini konkret hisoblash emas, balki mavhum buyruqlar ko'rinishida nazarda 
tutamiz. 
Bekus-Naur formasi.
 
Endi zamonaviy dasturlash tillari sintaksisini aniqlashning eng keng tarqalgan 
usullarini ko'rib chiqishga o'tamiz. Tabiiyki, rasmiy grammatikaning ba'zi bir 
shakllari eng ko'p qo'llaniladi. Biroq, rasmiy grammatika yordamida faqat tilning 
kontekstdan mustaqil komponenti aniqlanadi. Shuning uchun, haqiqiy dasturlash 
tillari uchun, odatda, bunday grammatika yordamida olingan terminal zanjiri 
sintaktik jihatdan to'g'ri dastur deb ayta olmaymiz, chunki to'g'ri dastur ham 
kontekst sharoitlarini qondirishi kerak. 
Til sintaksisini tavsiflashning eng keng tarqalgan usullaridan biri bu Bekus-
Naur formasi (Backus J.W., Naur P.). Ushbu usul Algol-60 ni tavsiflash uchun 
ishlab chiqilgan, ammo keyinchalik u ko'plab boshqa tillarda qo'llanilgan. Bekus-
Naur shaklida grammatikani yozishda ikki turdagi obyektlardan foydalaniladi: 
- asosiy belgilar (yoki terminal belgilari, xususan, kalit so'zlar) 
- qiymatlari tavsiflangan tilning asosiy belgilarining satrlari bo'lgan 
metallingvistik 
o'zgaruvchilar 
(yoki 
noterminal 
belgilar). 
Metalingvistik 
o'zgaruvchilar burchakli qavs ichiga olingan so'zlar bilan ifodalanadi (<...>) 
- metalingvistik aloqalar (:: =, |)