2-ma’ruza: iqtisodiy tahlilning shakllanishi va rivojlanish bosqichlari reja

Iqtisodiy tahlil - bu iqtisodiy hodisa va jarayonlar mohiyatini anglash, tarkibiy qismlarga bo‘lishga asoslangan. Ulami ko‘p qirrali aloqa va bog‘liqligini o‘rganishdir. Tahlil fanining paydo bo‘lishi har qanday yangi bilimlami paydo bo‘lishiga sabab bo‘lgan ob’yektiv sharoit va talablami vujudga kelishidir.
Birinchi navbatda - kompleks va tizimli tahlil bo‘lgan amaliy talabning vujudga kelishi sababi, ishlab chiqaruvchi kuchlaming rivojlanishi, ishlab chiqarish munosabatlarining takomillashuvi, ishlab chiqarish ko‘lamining kengayishidir. Bunday sharoitda rivojlanmagan oddiy korxonalarda qo‘llanilib kelingan tahliliy hisob - kitoblar, faraz qilishlami qo‘llanilishi rivojlangan katta korxonalar sharoitiga yetarli bo‘lmay qolishi, korxona faoliyatini har tomonlama qamrab olgan kompleks iqtisodiy tahlilsiz murakkab iqtisodiy jarayonlarni boshqarish va optimal qarorlar qabul qilish mushkul bo‘lib qoladi. Tahlil fanining 0 ‘zbekistonda yaratilish tarixini taxminan 5 bosqichga bo‘lish mumkin
Xulosa qilib aytish mumkinki, respublikamizda iqtisodiy tahlil fanining ravnaqi o‘ziga xos tarixga ega. Bu fan borasida tegishli maktab shakllangan. Biroq, bu fanning ravnaqi, uning kelajagi oldinda. Bizning respublikamizda savdo va qishloq xo‘jaligi sohalari bo‘yicha har holda darsliklar yaratilgan, ancha ishdar qilingan. Ammo xalq xo‘jaliginiing muhim tarmoqlaridan bo‘lgan sanoat, qurilish, transport, xizmat sohasidagi korxonalar xo‘jalik faoliyatini tahlil qilish bo‘yicha hali ancha ishlar qilishi lozim. Bu sohalar bo‘yicha hali darsliklar va tegishli adabiyotlar deyarli yaralatilmagan. Bu respublikamizning ravnaqi uchun, uning kelajakdagi taraqqiyoti uchun keng yo‘l ochib berishiga to‘sqinlik qilishi muqarrar, chunki sanoat va boshqa iqtisodiyotning taraqqiyoti o‘zimizga xos bo‘lmog‘i lozim. Bu esa ushbu sohalar bo‘yicha o‘zimizga xos iqtisodiy tahlil usullarini ishlab chiqishni taqozo qiladi.