2-Ma’ruza: Qismlarni saralash(ko‘rikdan o‘tkazish) va deffektatsiyalash(nuqsonlash). Режа

O=D_max-D_min
bu erda: D_max va D_min mos ravishda silindrning maksimal va minimal diametrlari bitta uchastkada, lekin turli tekisliklarda mm.
O‘lchov natijalari silindrlar blokini o‘lchash va nazorat qilish jadvaliga kiritiladi.
Tirsakli vallarni nazorat qilish. Asosiy nuqsonlar - egrilik, korennoy va shatunli bo‘yinlarning yiyilishi, yoriqlari.
Tirsakli valning egriligini tokarli dastgoxi markazlarida indikator stendiga o‘rnatilgan soat tipidagi indikator bilan (yoki maxsus) tekshiriladi. Tirsakli val biyeniyasi o‘rta bo‘yni bo‘ylab aniqlanadi. Valning bir aylanishi uchun o‘qning eng katta va eng kichik og‘ishlari orasidagi farq valning chiqishiga teng bo‘ladi.


2.4-rasm. Silindr qilzasining diametrini o‘lchash sxemasi.

Tirsakli valning korennoy va shatunli bo‘yinlarining ovalligi va konusligi 10-15 mm masofada galtellari oraliq’ida joylashgan ikkita qismda o‘lchash yo‘li bilan aniqlanadi. Har bir kamarda ular ikkita perpendikulyar tekislikda o‘lchanadi: tirsakning tekisligiga parallel va perpendikulyar.

Konuslik qism va o‘zaro perpendikulyar tekisliklarda o‘lchangan bo‘yinning eng katta va eng kichik diametrlari o‘rtasidagi farq sifatida aniqlanadi. Ovallik bo‘yinning eng katta diametridan suv bo‘limida o‘lchangan eng kichigini ayirish yo‘li bilan aniqlanadi, lekin turli tekisliklarda. Har bir bo‘yinning o‘lchov natijalari tirsakli val o‘lchash va nazorat qilish xaritasiga kiritiladi.
Tirsakli val bo‘yinlari o‘lchov chegaralari 50,75,100 mm bo‘lgan mikrometrlar yoki tegishli aniqlik shkalasi bilan tutqichli mikrometr bilan o‘lchanadi. Tirsakli val yoriqlari oddiy lupalar va magnit nuqsonlarni aniqlash moslamasi yordamida qurollanmagan ko‘z bilan tashqi tekshirish orqali aniqlanadi.
Tishli g‘ildirak tishlarini nazorat qilish. Asosiy nuqsonlar - qalinligi bo‘ylab tishlarning yiyilishi. Tishlar shtangentisho‘lchagichlari, shablonlar, tangensial tishli o‘lchagichlar va KP (katta proyektor) kabi optik asboblar bilan qalinligi o‘lchanadi.
Sharikli podshipniklarini nazorati. Asosiy nuqsonlar - radial va o‘qlar lyufti (orqa tebranish).
Radial bo‘shliq (orqa tebranish) tekshirishda (2.5-rasm: a) tekshirilishi kerak bo‘lgan podshipniklar ichki halqa bilan opravaga o‘rnatiladi va gayka bilan mahkamlanadi. Yuqoridan, novda 2 bir uchi bilan podshipnikning tashqi halqasi yuzasiga, ikkinchi uchi bilan minimetrning 1 oyog‘iga tayanib tashqi xalqa, boshqa uchida esa tutqich tizimiga ulangan. 2-novda 3-trubkada, 4-golovka joylashgan. Trubka 3 va sterjen 4 o‘lchagich 5 bilan tutqichlar orqali bog‘langan bo‘lib, ular bo‘ylab yuk P harakat qiladi.
Agar yuk P o‘ng tomonda bo‘lsa, trubka 3 yuqoridan podshipnikning tashqi halqasini bosadi - halqa pastga siljiydi, buning natijasida novda 2 ham pastga siljiydi va o‘qning ko‘rsatkichi o‘rnatiladi. minimetr 1. Agar yuk P chap tomonga o‘tsa, u holda novda 4 podshipnikning tashqi halqasini bosadi - halqa yuqoriga ko‘tariladi. Novda2 ham yuqoriga siljiydi. Minimetr ko‘rsatkichini yana yozib olinadi. Minimetrning strelka ko‘rsatkichlari orasidagi farq sinov ostidagi podshipnikdagi radial bo‘shliq bo‘ladi.