Эконометрик моделларни тузишда муҳим босқичлардан бири моделда қатнашадиган омиллар ва кўрсаткичларни танлашдир. - Эконометрик моделларни тузишда муҳим босқичлардан бири моделда қатнашадиган омиллар ва кўрсаткичларни танлашдир.
- Кўп ҳолларда ўрганилаётган кўрсат-кичларга жуда кўп омиллар таъсир этади. Уларнинг ҳаммаси моделда қатнашиши мумкин эмас ёки иқтисодий жиҳатдан мақсадга мувофиқ эмас.
- Кўрсаткичлар ва омилларни тўлиқ қатор сифатида қуйидагича тасвирлаш мумкин:
2.3.Эконометрик моделларни тузишда қатнашадиган иқтисодий маълумотларга қўйиладиган талаблар - 2.3.Эконометрик моделларни тузишда қатнашадиган иқтисодий маълумотларга қўйиладиган талаблар
- Корреляцион ва регрессион таҳлилни қўллаш вақтида, омилларни танлаб олиш ва улардан моделларда фойдаланиш ҳамда баҳолашдаги асосий қоидалар қуйидагилардан иборат:
- 1. Омиллар сони чегараланган, омиллар назарий асосланган бўлиши лозим.
- 2. Моделга киритилган барча омиллар миқдор ўзгаришларга эга бўлиши керак.
- 3. Тадқиқ қилинаётган тўплам сифатли бир жинсли бўлиши лозим.
- 4. Омиллар ўзаро функционал боғланмасликлари шарт.
5. Келажакда омиллар ўзаро таъсирини экстраполяция қилиш учун моделлардан фойдаланилаётган вақтда характер жиддий ўзгармаслиги, статистик мустаҳкам ва барқарор бўлиши лозим. - 5. Келажакда омиллар ўзаро таъсирини экстраполяция қилиш учун моделлардан фойдаланилаётган вақтда характер жиддий ўзгармаслиги, статистик мустаҳкам ва барқарор бўлиши лозим.
- 6. Регрессион таҳлилда ҳар бир омилнинг (х) қийматига бир хил регрессияли натижавий ўзгарувчи (у) тақсимоти нормал ёки унга яқин даражада мос келиши лозим.
- 7. Ўрганилаётган омиллар тадқиқ этилган, натижавий кўрсаткичли, мантиқан даврий бўлиши лозим.
- 8. Натижавий кўрсаткичга жиддий таъсир кўрсатадиган фақат муҳим омиллар таъсирини кўриб чиқиш лозим.
Do'stlaringiz bilan baham: |
