2-mavzu. Futbol uyini qoydalari Rejasi
Download 219.5 Kb.
|
2-лекция (1)
- Bu sahifa navigatsiya:
- Xalq ora kengashtin` Qarorları
Darvozamannı almastırishQohlagan boshqa o`ynıshılar pastdagi shartlorda darvozaman bilan orın almasıshi mumkun. hakam bu haqıda almashishga sha eskartilganda, almasish o`yin to`qtagan vaqtda o`tkariladi Qayda buzish, jazolashlar agarda zoxiradagı o`yinshı hakamning ruxsatısız maydonga shıqsa` o`yin to`qtatıladı zoxiradagı o`yinshı sarı kartochka ko`rsatilishi bilan eskartish aladı va onga maydonnı tark etish tavsiya etiladi. o`yin «baseke o`yin» bilan o`yin toqtatılgan orınnan qayta boshlanadı. agarda o`yinshı darvozaman bilan hakamning ruxsatısız orın almassa o`yin davom etadi to`p gezektegi ret o`yindan shıqqan vaqtda, ılayıq o`yinshılar sarı kartochka ko`rsatilishi bilan eskartish aladı usbu qoydanıng qohlagan boshqa qoydaların buzganlıgı uchun, ılayıq o`yinshılar sarı kartochka ko`rsatilishi bilan eskartish aladı. o`yinnıng qayta boshlanıshiagarda o`yin hakam tarafiden eskartish berish uchun toqtatılsa` o`yin toqtatılgan vaqtta to`p qay erda bolsa shu urından qarshılash jamoanıng o`yinshısı tarafidan orınlangan erkin to`p tepish bilan o`yin qayta boshlanadı. Zoxiradagı va asosiy quramnıng o`yindan shetlatilgan o`yinshıları o`yinnıng boshlanıshidan maydondan shetlatilgan o`yinshı, tek g`ana o`yinga yoborilgan zoxiradagı oynıshılarnıng bittasi bilan almastırılıshi mumkun. o`yin protokolıda bar bolg`n biroq o`yin boshlanıshi oldıdan maydonnan shetlatilgan o`yinshı yaki o`yin boshlangannan sung shetlatilgan o`yinshını almastırishga ruxsat etilmaydi. Xalq ora kengashtin` QarorlarıQaror 1. Artıqmashlıkga ega bo`lgan 3-qoyda shartlarin saqlagan sharoitda, milliy federatsiyalar o`z erkinsha jamoalarning o`yinshılarınıng minimal sonın anıqlash huqıqıga ega. shunga qaramay, agarda bir jamoa quramıda etti oynıshıdan kam o`yinshı bo`lsa o`yin davom eta olmaydı dep hisoplaydı. Qaror 2.
Qoyda 4. o`yinshılar ekipirovkası Qavfsizlik. o`yinshı basa o`yinshı uchun qavf tug`dıratın ekipirovkanı qo`llanishga yamasa uzi va boshqa o`yinshılarga qavf tug`dıratın narsalarni kiymasligi kerak (shularning qatorıda evelerli zatları da). Ekipirovka. o`yinshınıng shartli turda ekipirovkası (kiyimi)` - futbolka yamasa ustidagi ko`ylak. - trusı agarda trusı ostıda maxsus podtrusnik qo`llanılsa, unda u trusı, shitok getra, ayoq kiyim turida bolshi kerak, - shitoklar (getra ostıda kiyilatın maxsus ayoqnı qo`rg`ashshı qural), getralar bilan tolıq yopilıp turadı - tug`ri kelatın materialdan tayyorlanadı (rezina, plastik, yamasa shunga uqsas material) - qo`rg`ashdan etarli darajasin tamiynlaydi. Darvozamanlar. - har bir darvozamannıng kiyimidan reni, unı boshqa o`yinshılardan hakam va uning yordamshilaridan ajratıp turıshi kerak. Qoydalar buzish, jazolashlar. Berilgan qoydanı ha`r qanday buzılıshida` - o`yinnı to`qtatishning za`rurligi yoq, - hakam ılayıq o`yinshıga o`z ekipirovkasın tartipge keltirish uchun, maydondan shıqıp ketishni tavsiya etadi. - hakam talabıga muvopıq, o`z ekipirovkasın tartipga keltiish uchun maydondan shıqıp ketgan har bir oynıshı, hakamning ruxsatısız maydonga qayta tusha almaydı - oynıshıga maydonga qaytadan tushishga ruxsat bermasdan oldın hakam o`yinshinıng ekipirovkasın tekshiradi, - o`yinshı maydonga tek g`ana to`p o`yindan shıqıp ketgan vaqtta kira oladı. Berilgan qoydanı buzganlıgı uchun maydonnı tark etish tabsiya etilgan va maydonga hakamning ruxsatısız shıqgan (yamasa qayta kirgan) o`yinshı, sarı kartochka ko`rsetilishi bilan eskartish oladı. o`yinnıng qayta boshlanıshi. agarda hakam eskertish berish uchun oynını to`qtatsa` - o`yin hakamning o`yinnı to`qtatgan vaqtıda to`pnıng bo`lgan eridan qarsılas jamoanıng o`yinshısı tarafidan erkin to`p tebishni orınlash bilan o`yin qayta boshlanadı. Qoyda 5. Hakam. Hakam ıqtıyarlılıg`ı. Qaysı o`yinga belgilangan bo`lsa, shu o`yinda o`yin qoydalarınıng saqlanıshin taminlovshiga barsha ıqtıyarlılıqqa ega bo`lgan hakam tarafadan har bir o`yin baqlap borıladı. Huqıq va vazıpalar. Hakam` - o`yin qoydalarının` saqlanıshin ta`miynlaydi. - yordamshi hakamlar bilan birgalikda va sa`ykes sharoitda rezervtagi hakam bilan da birgalikda, o`yin barısın balap (kontrollap) baradı. - ha`r qanday paydalanılıp atırg`an to`plardın` 2-qoyda talaplarına muvopıqlılıg`ın ta`miynleydi. - o`yinshılar ikkipirovkasının` (kiyimlerinin`) 4-qoyda talaplarına sa`ykesligin ta`miynleydi. - o`yinnıng xronometrajın va yozıp olish ishlarin ishga oshıradı. - qoydanıng ha`r qanday buzılıshida, o`z ıqtıyarı bilan o`yinni to`qtatish yaki bolmasa pu`tkil toqtatıp tashlaydı. - ha`r qanday sırtqı aralasish yoz bersa o`yinnı toqtatadı, vaqtıda yaki umuman toqtatıp tashlaydı. - agar uning pikiri bo`yısha o`yinshı ashir jaraqat olsa, o`yindn toqtatadı va o`yinshınıng maydonnan ketishini ta`minlaydi (maydon tısqarısıga olıp shıqish) - jaraqatlang`an erdan qan oqıp tursa, o`yinshınıng maydonnan shıqıp ketishin tamiynlaydi. o`yinshı maydonga tek g`ana an toqtatılganlıgıga ishinish qazongan hakamning belgisi boyisha qaytıshi mumkun. - Jamoaga qarshı qoyda buzilishi yoz bergan sharoitda, shu jamoa ortıqmashlıqqa ega bo`lsa, o`yinnıng davom etishiga mumkunshilik beradi, agarda qoyda buzilıga ushragan jamoa bunday artıqmashlıqtan shu vaqtda paydalana olmasa, boshlangısh qoyda buzılıshin yoziladı. - qoyda buzishda ayıplang`an o`yinshılarg`a intizamlıq tasir jasash sharaların qollanadı, eskartish yamasa o`yindan shatlatish bilan jazalaydı. - u bunday sharalardı darhal o`rınlashi shart emas, biroq bunı to`p o`yindan shıqıp ketishdan isgga oshırish kerak. - jat odamlarning maydonga tuship ketmasligi taminlydi. - o`yin toqtatılgandan sung, unı qayta boshlaydı. - o`zlarin intizamsız uslashshı jamoanın` ra`smiy adamlarına shara qollanadı, vade o`z erkinshe olardı maydonnan va maydong`a jaqın zonalardan shetletishi mu`mkin. - o`zi ko`rmay qolgan hodiysalar (intsident) boyisha, yordamshi hakamlarning maslahatlari asosida harakat etadi - o`yinshılarga yamasa jamoalarnıng rasmiy odamlarıga qo`llanıladigan barsha intizam shoralar, shunday aq o`yingasha o`yin vaqtıda va o`yinnan keyingi barsha hadiysalar haqıda malumotlarnı qamtıgan raporttı say tashkillarga topshıradı. Hakam Qarorları. o`yinga baylanıslı faktlar buyisha hakamning qarorları eng oqırg`ı sheshim bo`lıp hisoblanadi. Hakam o`z qarorın agar u uning qato ekanligin tushunsha yamasa o`z erkinsha biroq o`yinnı qayta boshlamas shartida yordamshi hakamning maslahati buyisha, tek g`ana ushbu sharoitda o`zgertishi mu`mkin. Xalq ora kengash Qarorları. Qaror 1. Hakam puxaralıq javobkershilikke tartılmaydı - ha`r qanday o`yinshı, ra`smiy adamlar yamasa tamashago`y alg`an jaroqatlar, ha`r qanday jaroqatlar uchun, - qa`legen tu`rdegi mu`lkke keltirilgen ha`r qanday za`lel uchun, - o`yin qoydalarına muvopıq yamasa o`yindı sho`lkemlestirish, o`tkerish va boshqarishg`a baylanıslı qabıl etilgen ha`r qanday sheshimler na`tiyjeinde kelip shıqqan yaki kelip shıg`ıshi mu`mkin bolg`an a`legen adam, klub, kompaniya, assotsiyatsiyalar yamasa boshqa tashkillarga keltirilgen za`lellikler uchun. Bularg`a kirishi mu`mkin` - maydon va og`an derek bolg`an zonalardın` yamasa hasha rayı sharayatları sebeplerinen o`yin o`tkerilishi mu`mkinligi haqıdag`ı sheshimler, - andayda sebeplerge ko`re o`yindı toqtatish haqıdag`ı sheshimler o`yin vaqtında paydalanıp atırg`an uskunaler va inventarlar suning ishinde, darvoza baqanları, arg`ıtlar (perekladina), to`p va mu`yesh bayroqlarının` sharoitları haqıdag`ı sheshimler, - tamashago`ylerdin` aralasıshi yamasa tamashago`yelerge arnalg`an zonada payda bolg`an mashqalalar sebebinen o`yindı totatish yaki toqtatpash tuo`ralı sheshimge kelish, - jaraqat alg`an o`yinshıg`a, og`an yordam ko`rsetilishi uchun, maydondı ta`rk etishine baylanıslı o`yindı toqtatish yaki toqtatpash haqıda Qaror. - jaroqat olgan o`yinshı, unga yordam ko`rsatilishi uchun maydonhi ta`rk etishin iltimas yamasa talap etish haqıda sheshimge kelish. - kiyim yaki ikkipirovkanın` bazı bir predmetlarin o`yinshının` kiyip yorishiga ruxsat etish yamasa ruxsat etmasligi haqıdagı eshim. - hoqlagan odamga (shuning ishida) jamoanıng ra`smiy odamları yaki stadionnın` ra`smiy adamlarına qa`o`ipsizlik xızmetinin` o`a`killerine, su`o`retshi yamasa boshqa xabarlandırish qurallarının` ha`killerine maydong`a jaqın jerde ornalasishg`a ruxsat berish yaki bermeo`ligi haqıda sheshim (minnetli vazıypalarıga qaray). - o`yin qoydalarına sa`ykes yamasa o`yin qoydalarına va reglament sha`rtlerine muvopıq uning qabıl etishi mu`mkin bolg`an qa`legen boshqa sheshimler. Qaror 2.
Qaror 3. o`ying`a baylanıslı fakt astında esaplang`an yaki esaplanbag`an gol, sonday aq o`yin na`tiyjesi tu`siniledi. Qoyda 6. Hakam yordamshilari. Vazıpalar. ikki yordamshi hakam belgilenedi, olardın` vazıpalarıga (hakam sheshimiga qaray) mınalar haqqıda belgi berish kiredi` - to`p maydon tısqarısına shıg`ıp ketkende, - qaysı jamoa mu`yesh tobın, darvozaman tebish yaki taslash huqıqına ega, - qashan o`yinshı o`yinnan tısqarı sharoitda bolg`anlıg`ı uchun jazalanıshi mu`mkinligi, alay almastırish haqıda belgi berilgende - intizamsızlıq qoydaları yamasa hakamnin` ko`re almag`an barlıq ha`diyseleri haqıda yordam. yordamshi hakamlar sonday aq hakamga o`yindı qoydalarına muvopıq olıp borishg`a yordam beredi. Asossiz aralasish yaki adopsiz qilq-atvori yoz bergan sharoitda hakam, yordamshi hakamni o`z vazıypalarıdan azot etadi va sa`ykes tashkillarga raport beradi. Qoyda 7. o`yin muddati (vaqtı) o`yin vaqtı. o`yin muddati 45 minuttan ikki tengdek taym (agarda hakam va ikki jamoa boshqa variantqa kelispese). Musobaqa qoydalarına muvopıq o`yin mu`ddetinin` davom etish vaqtın o`zgertish haqıdag`ı kelisim o`ying`a shekem erisilishi sha`rt va musobaqa qoydalarına muvopıq bolıshi kerak. (Masalan, jetkilikli jarıqlandırishdın` bolmashi sebepli ha`r bir taymdı 40 minutqa qısqartish). Taymlar arasındag`ı tanafus. o`yinshılar ikki taym arasında ta`nepis alishg`a haqılı. Taymlar arasındag`ı ta`nepis 15 minuttan aspashi kerak. Musobaqa reglamentinde taymlar arasındag`ı ta`nepistin` vaqtı ko`rsatilishi kerak. Taymlar arasındag`ı ta`nepistin` dasham etish vaqtı tek g`ana hakamnin` kelisimi bilan o`zgerishi mu`mkin. Qosıp berilgen vaqt. ikki taymnın` davom etishi vaqtıda barsha kerak vaqt oshıp beriladi. Ha`r bir taymdag`ı ketgen vaqt qatarına` - almastırish (almastırishlar), - o`yinshılardın` jaraqatlarının` ashirlıg`ın bahalashg`a uketken vaqt, - jaraqatlang`an io`yinshılardı yordam ko`rsatilishi uchun maydondan olıp ketish uchun ketgan vaqt. - bilqastan vaqtnı sozish. - ha`r anday sebaplar uchun ketgan vaqt. Qosıp berilgan vaqtnı tek hakam anıqlaydı. 11-metrlik to`p tebish. Ha`r bir taymnın` tiykarg`ı yaki qosıp berilgen vaqttın` aqırında belgilengen 11 metrlik to`p tebishdi orınlash uchun, qosımsha vaqt ajıratıladı. Qosımsha vaqt. Musobaqa reglamentinde ten`ldey dasham etish etetug`ın qosımsha ikki taymlar haqqıda reja bolıshi mu`mkin. Bunday sharoitlarda 8-qoyda talapların bosshılıkga olish kerak. Oqırıga jetkizilmegen o`yin. agarda musobaqa qoydalarında boshqa rejalar ko`zde tutılmag`an bo`lsa, aqırına jetkizilmegen o`yin qayta oynaladı. Qoyda 8. Boshlanish va qayta boshlanish. Daslapki shartlar. o`yin baslanishdan oldın shek taslash o`tkeriladi, va jamoalarnıng bittasi birinshi taymda hujum jasaytug`ın darvozasın tan`lap olish mu`mkinshiligine ega boladı. Qarsılas jamoa o`yinda baslang`ısh to`p tebishdi orınlaydı. Shek taslash bo`yinsha darvozanı tan`lap alg`an jamoa baslang`ısh to`p tebishdi ikkinshi taymda orınlaydı. o`yinnın` ikkinshi taymında jamoalar darvozalardı almastıradı. Baslang`ısh to`p tebish. Baslang`ısh to`p tebish bul o`yindı baslash yaki qayta baslash usılı. - o`yinnın` basında, - goldan keyin, - ikkinshi taym basında - agarde qosımsha vaqt belgilense, qosımsha vaqttag`ı ha`r bir taym baslanıshinda, - baslang`ısh to`p tebishden tikkeley urılg`an to`p (darvozag`a urılg`an gol) esapqa alınadı. Tartip (protsedura). Barsha o`yinshılar maydonnıng o`z yarımıda joylashadı. - baslang`ısh to`p tebish huqıqına ega bolmag`an jamoa o`yinshıları 9,15 m (10 yard) qashıqlıqtan kem bolmag`an aralıqta, to`p o`ying`a kirgizilmegenge shekem turadı. - to`p maydon orayında ha`reketsiz halda turadı. - hakam signal beredi - to`pqa tebish arqalı ta`sir jasag`annan keyin va ol alg`a qaray ha`reketlense, to`p o`ying`a kirgen dep hisoblahadi. - baslang`ısh to`p tebishdi orınlag`an o`yinshı, to`pqa boshqa o`yinshı tiymegenge shekem to`pqa ikkinshi reet tega almaydı. - jamoalardın` bireo`inin` urg`an golınan keyin baslang`ısh to`p tebish boshqa jamoanın` o`yinshısı tarafinen orınlanadı. Qaydalar buzılıshi, jazalashlar. - agarda baslang`ısh to`p tebishdi orınlag`an o`yinshı, to`p boshqa o`yinshıg`a tegamen degenshe ikkinshi reet to`pqa jantassa, - qoyda buzılıshi bolg`an orınnan qarsılas jamoanın` o`yinshısı tarafinen erkin to`p tebish orınlanadı - baslang`ısh to`p tebishdin` ta`rtiplerin boshqasha buzishdın` ha`r qaysısına to`p tebish qaytalanadı. Baseke to`p. «Baseke to`p» - o`yin qoydası bilan ko`zde tutılmag`an har xil sabaplarga, to`p o`yinda bolg`an sharoitda, za`ru`r bolg`an o`yindı toqtatishdan keyingi o`yindı qayta baslash, usılı bolıp hisoblahadi. Ta`rtip (protsedura). Hakam to`pnı o`yin toqtatılgan vaqtta qay erda bolsa, shu erda tashlap beradi. To`pnıng erga tiyish bilan o`yin qayta baslanadı. Qoyda buzılishları, jazalashlar. «Baseke to`p» pastdagi hsaroitlarga qayta oynaladı. - agarda o`yinshı to`p erga tegamen degansha unga tegsa, - agarda to`p erga tekgannan sung, maydon tashqarısıga shıqıp ketsa, biroq hesh bir o`yinshı unga tegmasa. Ayrıqsha sharoitlar. Darvoza maydonı shegaralarında qorg`anishshı jamoa paydasına berilgen erkin yamasa jarima to`p, darvoza maydonının` a`legen noqatınan orınlanadı. Hu`jim etip atırg`an jamoanın` paydasına qarsılas jamoa darvoza maydonı a`tirapında berilgen erkin to`p, darvoza sızıg`ına parallel` bolg`an darvoza maydonı sızıg`ınan, qoyda buzılg`an jerge en` jaqın noattan orınlanadı. Darvozag`a maydonının` ishinde vaqtında toqtatishdan keyin o`yinda qayta baslash uchun «ba`sikki to`p» taslash, darvoza sızıg`ına parallel` bolg`an darvoza maydonı sızıg`ınan, o`yin toqtatılg`an vaqtta to`ptı bolg`an jerine en` jaqın noqattan oynaladı. Qoyda 9. To`p o`yinda va o`yin tısqarısında. To`p o`yinnan tısqarıda. To`p o`yinnan shıg`ıp ketti dep hisoblahadi, agarde` - agarde to`p erden yamasa hashadan darvozag`a sızıg`ın yaki qaptal sızıg`ın tolıq kesip o`tse, - hakam tarafinen o`yin toqtatılg`anda, To`p o`yinda. - qalg`an vaqttın` barlıg`ında to`p o`yinda boladı, suning ishinde mınaday sharoitlarda` - to`p darvoza baqanına perekladinag`a yaki mu`yesh bayrag`ına tiyip qaytıp maydonda qalsa, - to`p hakamge yaki yordamshi hakamge tiyip qaytsa. Qoyda 10. darvoza alınıshin anıqlash. Gol.
G`oliblar jamoasi. o`yin davomıda ko`p mug`dardag`ı gol urg`an jamoa jen`impaz dep hisoblahadi. agarde ikki jamoada ten`dey sandag`ı golları ursa, yamasa birde gol urılmasa, onda o`yin ten`be ten` na`tiyjesi bilan ayaqlanadı. Musobaqalar reglamenti. Musobaqa regmenti bilan agarde o`yinlar ten`be-ten` bolıp tashsılish sharoitına qosımsha vaqt belgileo` bo`yinsha a`deler yamasa Xalq ora kengashtin` tastıyıqlag`an o`yin jen`impazın anıqlash ta`rtibi ko`zde tutılıshi mu`mkin. Qoyda 11. o`yinnan tısqarı sharoit qa`desi. «o`yinnın` tısqarı sharoit». o`yinshının` «o`yinnan tısqarı sharoitı» qa`desishz-o`zinen qoyda buzılıshi bolıp esaplanbaydı. o`yinshı o`yinnan tısqarı sharoitda dep hisoblahadi, agarde` - ol qarsılas darvoza sızıg`ına to`p va qarsılastın` en` son`g`ıdan aldın`g`ı o`yinshısına qarag`anda jaqın bolsa, - o`yinshı o`yinnan tısqarı sharoitda emes, agarde` - ol maydonnın` o`z yarımında bolsa, yamasa - qarsılastın` en` son`g`ıdan aldın`g`ı o`yinshısı bilan bir siziqta bolsa, yaki ol qarsılas jamoanın` en` son`g`ı ikki o`yinshıları bilan bir siziqta bolsa. Qayda buzılishları. o`yinnan tısqarı sharoitında qalg`an o`yinshı bunın` uchun mına sharoitlarda jazalanadı, agarde, jamoasının` bireo`inin` to`pqa tiyo`i yaki to`ptı tebish vaqtında, ol hakamnin` pikiri bo`yinsha o`yin ha`reketlerinde aktiv atnasıp atır dep esaplansa, atap aytqanda` - o`ying`a aralası ketse yaki - qarsılastın` o`yinına kesent etse yamasa - o`zinin` jaylasish sharoitına qaray basımlıqqa ega bolsa. Qayda buzılishlarının` bolmashi. o`yinnan tısqarı sharoitı ko`z-qarasınan qoyda buzılishları bolmaydı, agarde` - o`yinshı to`ptı tikkeley - darvozadan tepkennen tebilgennen keyin alsa yamasa - aptal siziqtan taslap berishden son` alsa, yaki - mu`yesh tobın tebishden son` alsa yaki to`ptı egalese, Qaydalardın` buzılish jazalashlar. o`yinnan tısqarı sharoitına baylanıslı bolg`an ha`r qanday qoyda buzılishları uchun, hakam tarafinen erkin to`p belgilenedi, ol qarsılas jamoa o`yinshısı tarafinen qoyda buzılıshi bolg`an ol jerden orınlanadı. Qoyda 12. o`yinshılardın` intizamsızlıg`ı va sharoitlarının` buzılishları. Qadag`an etilgen a`mellerdi qollanish va intizamsız minez qulıq ko`rinisinde ju`z bergen qoyda buzılishları, to`mendegi ta`rtipte jazalanadı. Ja`riyma to`p tebilishi` o`yinshı tarafinen mına ta`rtiptegi altı qoyda buzishshılıq ha`reketlerinin` qa`legeni ju`z bergende va hakam o`yinshının` bul ha`reketlerin biyparo`a oysızlıq yamasa ha`dden tıs fizikalıq agressivlik dep bahalag`an sharoitda, arsılas jamoag`a jarima to`p tebish huqıqın beriledi, - qarsılastın` ayag`ına tebish yaki tebishge urınish, - ayaqtan qag`ish yamasa qarsılastın` ayag`ınan qag`ishg`a urınish, - qarsılasqa sakrash, - qarsılasqa turpayı hujum etish - qarsılastı urish yaki qol bilan urishg`a urınish - qarsılastı iyterish. Snday aq qarsılas jamoa jarima tobın jamoag`a jarima tobın tebish huqıqı agarde o`yinshı tarafinen mına ta`rtipte to`rt qoyda buzishshılıq ha`reketlerinin` qa`legenin iske asırsa beriledi` - qarsılastan to`ptı alish vaqtında qarsılasqa to`pqa tiymesten burın qarsılas bilan soqlıqsa - arsılastı uslap qalsa (ikrip qalsa) - qarsılasqa tu`pirse - bilqastan to`ptı qo`lı bilan oynasa (jarima maydonındag`ı darvozamanlardın` qo`l bilan oynash sharoitlarınan boshqa) - jarima tobı qoyda buzılg`an orınann iske asırıladı. 11-metrlik to`p tebish. Joqarıda ko`rsetilgen on qoyda buzishshılıqtın` qa`legen berishi, agarda u o`yinshı tarafinen to`ptın` qay jerde bolshinan g`a`rezsiz, o`z jarima maydonında shegarasında darvoza maydonında iske asırılsa 11 metrlik to`p tebish belgilenedi. erkin to`p tebish agar darvozaman o`z jarima maydonı shegarasında turıp mına ta`rtiptegi qoyda buzishdın` a`legenine jol qoysa, qarsılas jamoag`ı erkin to`p tebish huqıq beriledi, - to`ptı qolına uslap turıp onı jibermesten burın to`rt adımnan ko`p adım islese - to`ptı qolınan jibergennen keyin to`p jamoaslarının` hesh qaysısına tiymese, darvozaman og`an qaytadan qolı bilan tiyse, - jamoası og`an bile tura pas bergennen son` to`pqa qolı bilan tiyse, - jamoalası to`ptı qaptaldan taslap bergennen keyin to`ptı uslasa - bilqastan vaqtta sorasa erkin to`p tebish mına sharoitlarda da belgilenedi, agarde hakamnin` pikiri bo`yinsha o`yinshı` - qa`o`ipli oynasa, - qarsılastın` ha`reketin tossa, - darvozamannın` to`ptı qoldan jiberishine tosqınlıq jasasa, Joqarıda 12-qoydada ko`rsetilmegen boshqa qa`legen qoyda buzishshılıqtı a`melge asıra o`yinshıg`a eskertish ko`rsetilishi uchun yamasa onı o`yinnan shetletish uchun o`yin toqtatıladı. erkin to`p tebish, qoyda buzılg`an orınnan iske asırıladı. Intizamlıq jazaları (sankiyaları). eskertish bilan jazalanatug`ın qoyda buzishshılıqlar. To`mendegi jeti qoyda buzishshılıqtın` ha`r qaysısın a`melge asırsa, o`yinshı sarı kartochka ko`rsetilishi bilan eskertish aladı, 1. Sportqa jat minez-qulıq uchun 2. Hakam sheshimi bilan kelispeo`shilikti sa`o`lelendirishi uchun (so`z yaki ha`reketi bilan) 3. o`yin qoydaların sistemalı tu`rde buzıp barıshi uchun 4. o`yinnın` qayta baslanıshin sozg`anı uchun 5. Mu`yesh, jarima yaki erkin to`p tebish bilan o`yindı qayta baslash vaqtında talap etilgen aralıqtı saqlamag`anlıg`ı uchun 6. Hakamnin` ruxsatısız maydonnan shıg`ıp ketishi yaki qayta kirgenligi uchun 7. Hakam ruxsatısız maydonnan o`zinshe ketip qalg`anlıg`ı uchun Maydannan shetletish bilan jazalanatug`ın qoyda buzılishları. To`mendegi jeti qoyda buzishshılıqtın` ha`r qaysısı uchun, o`yinshı qızıl kartochka ko`rsetilishi bilan maydonnan shetletiledi. 1. o`yin ag`ıydaların ashir (qa`o`ipli) ta`rizde buzishda 2. Minez-qulıqtın` agressivligi uchun 3. Qarsılasqa yaki qa`legen boshqa adamg`a tu`pirgende 4. Qarsılastın` gol urıshina kesent etken, bile tura, qolı bilan yamasa qarsılastın` anıq gol urish mu`mkinshiliginen mahrum qılg`anda 5. Anıq gol urish mu`mkinshiligi bilan darvozag`a qaray ha`rektelenip baratırg`an o`yinshını bul mu`mkinshiliginen ayıplag`anlıg`ı uchun, ag`ıyda buzish yordaminde gol urishdan mahrum qılsa erkin to`p jarima yaki 11 metrlik to`p tebish bilan jazalanadı. 6. Namısqa tiyishshi ızalı yamasa a`depsiz so`zleri uchun 7. Bir o`yinnın` o`zinde ikkinshi reet eskertish alg`anlıg`ı uchun Xalq ora kengash Qarorları Qaror 1. agarde darvozaman o`z jarima maydonı ishinde to`p o`yinda bolg`an vaqtta qarsılas o`yinshıg`a to`ptı taslap ursa yaki urishg`a tırıssa, Bul sharoitda 11 metrlik to`p tebish belgilenedi Qaror 2. o`yin maydonında yaki uning tısqarısındag`ı qarsılasına, jamoalasına, hakamge yordamshi hakamge yamasa qa`legen boshqa adamg`a eskertish va shetletish bilan jazalanatug`ın qoyda buzishshılıg`ı uchun o`yinshı jol qoyılg`an qoyda buzishshılıg`ı sıpatında sa`ykes jazalanadı. Qaror 3. agarde darvozaman qolının` qa`legen bo`limi bilan to`pa tiyip tursa, onda ol to`ptı qadag`alap (kontrollap) turıptı dep hisoblahadi. «To`pnı egallash» tushinigi darvozamannın` bile tura to`ptı qaytarıp jiberish sharoitın o`z ishine qamtıydı, biraq bul tu`sinikke hakamnin` pikiri bo`yinsha darvozamannan to`p tosınnan qaytıp ketish masalan, ol to`p tebishdi qaytarg`an sharoitları bul tu`sinikke kirmeydi. agarde darvozamn to`ptı qolında 5-6 sekundtan ko`p uslasa, onda ol vaqttı sozishda ayıplı dep hisoblahadi. Qaror 4.
Ol sarı kartochka ko`rsetilishi bilan eskertish aladı, al qarsılas jamoa qoyda buzılg`an orınnan erkin to`p tebish huqıqına ega boladı. erkin yamasa jarima tobın tebishde qoydanı bile turı aylanıp o`tish uchun a`mel qalg`an o`yinshı, sporta jat minez uchun eskertish aladı va og`an sarı kartochka ko`rsetiledi. To`p qaytadan tebiledi. Bunday sharoitlarda son`ınan darvozamannın` to`pqa tiyishi yaki tiymeo`i a`hmegatke ega emes. o`yinshı tarafinen islengen ag`ıyda buzishshılıq 12 qoydanın` ruxıy va nızam retinde aylanıp o`tishden ibarat. Qaror 5. Qarsılastın` qavfsizligiga qaup tug`dıratuın, orttan to`p olıp qoyish harakati o`yin qoydasınınh ashir darajada buzılıshi dep jazalanıshi sha`rt. Qaror 6. Hakamni aldash uchun maydonnın` kerak ornıda, amalga asırılgan jo`giliktin` ha`r qanday tu`ri, sporta jat minez-qulıqtın` sa`o`lelenishi retinde jazalanıshi kerak. Qoyda 13. Ja`rima va erkin to`p tepishlar. To`pqa soqqı berish jarima va erkin to`p tebishler bolıshi mu`mkin. To`ptı tebish tu`rleri. To`pqa soqqı berish jarima yaki erkin to`p tebish bolıshi mu`mkin. Ja`riyma to`p tebishde qalay bolsa, erkin to`p tebishde de vaqtında tebishdi orınlash vaqtında, to`p ha`reketsiz bir orında turıshi kerak. Al tebishdi orınlashshı o`yinshı to`p boshqa o`yinshıg`a tiymese ikkinshi ret to`pqa tega almaydı. Jarima to`p. agarde to`p jarima tebishden tikkeley darvozag`a kirse, gol hisoblahadi. agar jarima tebishden to`p tikkeley o`z darvozasına kirse, qarsılas jamoa mu`yesh tobın tebish huqıına ega boladı. erkin to`p tebish. Belgi (signal) berish erkin to`p tebishde hakam qolın basınan joqarı ko`terip belgi beredi. Ol qolın usı sharoitda qashan to`p tebish orınlang`ansha va to`p boshqa o`yinshıg`a tiymegenshe yaki o`yinnan shıg`ıp ketpegenshe ko`terip turadı. To`pnıng darvozag`a kirishi. To`p tek g`ana mına sharoitda esaplanıshi mu`mkin, agarde tebilishden keyin va darvozag`a kirmesten burın boshqa o`yinshıg`a tiyse, agarde erkin to`p tebishden, to`p tug`rı darvozag`a kirse, qarsılas jamoanın` darvozasına kirse, darvozadan to`p tebish belgilenedi. agarde erkin to`p tebishden, to`p tikkeley o`z darvozasına kirse, qarsılas jamoa mu`yeshten to`p tebish huqıqına ega boladı. Jarima va erkin to`p tebishdi orınlash ornı. Ja`riyma maydon shegarasında erkin va jarima to`p tebish Qorg`anıp atırg`an jamoa tarafinen orınlanishshı jarima yaki erkin to`p tebishler, - qarsılastın` barlıq o`yinshıları, to`pta 9,15 m 10yard) kem bolmag`an qashıqlıqta jaylasıshi kerak. - agarde qoyda buzılıshi onyıshısı to`p tebishdi orınlag`an jamoanın` jarima maydonında ju`z berse, 11 metrlik to`p tebish belgilenedi. Darvozaman tarafinen orınlatug`ın jarima yamasa erkin to`p tebish` - agarde to`p o`ying`a kirgennen keyin to`p boshqa o`yinshıg`a tiymesten aldın darvozaman to`pqa tiyip qoysa (qolı bilan emes), - arsılas jamoa qoyda buzılg`an orınnan erkin to`p tebish huqıqına ega boladı. - agarde to`p o`ying`a kirgennen son`, boshqa o`yinshıg`a tiymesten aldın, darvozaman bile tura to`ptı qolı bilan oynasa, - qarsılas jamoa jarima tobın tebish huqıqın qolg`a kirgizedi, agarde qoyda buzılıshi sol darvozamannın` jarima maydonında tısqarısında bolsa, jarima to`p tebilishi qoyda buzılg`an jerden orınlanadı, - agarde qoyda buzılıshi sol darvozamannın` jarima maydonının` ishinde ju`z berse, qarsılas jamoa erkin to`p tebish huqıqına ega boladı, to`p tebilishi qoyda buzılg`an jerden orınlanadı. Qoyda 14. 11 metrlik to`p tebish. 11 metrlik to`p tebish. To`p o`yin sharoitında bolg`an vaqtında, ol jarima maydonı ishinde islengen va jarima to`p tebilishi bilan jazalanatug`ın on qoyda buzılıshinın` bireo`ine jol qoyg`an jamoa oynıshıları darvozasına belgilenedi. 11 metrlik belgiden urılg`an to`p esapqa alınadı. Ha`r bir tiykarg`ı yaki qosımsha vaqttag`ı taymlardın` tashsılıshinda 11 metrlik to`p tebishdi orınlanıshi uchun qosımsha vaqt beriledi. To`p va o`yinshılardın` jaylasish orınları` - To`p 11 metrlik belgige ornatıladı. - To`p tebishdi orınlashshı o`yinshı - Jeterli ta`rizde ten`lestirilgen - Qorg`anishshı jamoanın` darvozamanı - O`z darvozası baqanları arasındag`ı darvoza sızıg`ında, to`p tebishdi orınlashshıg`a qaray beti bilan turg`an sharoitda, to`pa soqqı berilmegenshe qaladı (turad) To`p tebishdi orınlashshı o`yinshıdan boshqa o`yinshılar jaylasıshi` - Maydan ishinde - jarima maydonı tısqarısında - 11 metrlik belgi astında - 11 metrlik belgiden 9,15 metr (10 yard) kem emes qashıqlıqta. Hakam. - berilgen qoydag`a ılayıq, o`yinshılar o`z orınlarına jaylaspag`ansha, 11 metrlik to`p tebishdi orınlashg`a belgi (signal) bermeydi. - 11 metrlik to`p tebilgenligi haqıda sheshim qabıl etedi To`p tebishden orınlanish ta`rtibi. - 11 metrlik to`p tebishdi orınlashshı o`yinshı, to`ptı tuo`rı aldıg`a qaray jollaydı, - boshqa o`yinshı tiymegenshe to`pqa qaytadan tiymeydi, - to`pqa soqqı berilgende va ol aldıg`a qaray ha`reketlenish sharoitında to`p o`yinda dep sanaladı. 11 metrlik to`p tebish o`yinnın` tiykarg`ı vaqtı dashamında orınlansa, yamasa birinshi taym ayaqlanıshinda yaki tiykarg`ı vaqt aqyalanıshinda bolsa, to`p tebish uchun yaki onı qaytalash uchun qosımsha vaqt belgilenedi, agarde to`p darvoza baqanları va perekladina astınan tu`spesten aldın, gol hisoblahadi agarde` to`p bir yaki ikki baqang`a tiyse (yamasa perekladiga yaki darvozamang`a). Qoyda buzılishlar, jazalashlar agarde hakam 11 metrlikto`p tebishdi orınlashg`a signal berse va to`p o`ying`a kirgenge deyin, to`mendegi sharoitlardın` bireo`i ju`z berse` - to`p tebishdi orınlashshı o`yinshı o`yin qoydaların buzadı, - hakam to`p tebishden orınlanıshina mu`mkinshilik beredi, - agarde to`p darvozag`a kirse, to`p tebish qaytalanadı, - agar to`p darvozag`a kirmese to`p tebish qaytalanbaydı Darvozaman o`yin qoydaların buzg`anda` - hakam to`p tebilishine mu`mkinlik beredi, - agar to`p darvozag`a kirse, gol esapqa alınadı, - agar to`p darvozag`a kiymese, to`p tebilishi qaytalanadı, To`p tebishdi orınlashshı o`yinshının` sherigi jarima maydonına kiredi yaki 11 metrlik belgi aldında yamasa onnan 9,15 metr (10 yard) ashıqlıq shamasında qozg`alısta bolsa` - hakam to`p tebishdi orınlashg`a mu`mkinshilik beredi - agar to`p darvozag`a kirse, to`p tebilishi qaytalanadı. - agar to`p darvozag`a kirmese, to`p tebilishi qaytalanbaydı. - agarde to`p darvozamannan perekladina yamasa darvoza baqanlarınan qaytsa va og`an o`yinshı tiyse, onda hakam o`yindı toqtatadı va onı qarsılas jamoanın` orınlanıshindag`ı erkin to`p tebilishi bilan qayta baslaydı. - darvozamannın` sherigi jarima maydonına kiredi yaki 11 metrlik belgi aldında yamasa onnan 9,15 m (10 yard) qashıqlıq shamasında qozg`alısta bolsa` - hakam to`p tebilishine mu`mkinshilik beredi - to`p darvozag`a kirse, hisoblahadi - to`p darvozag`a kirmese, to`p tebilishi qaytalanadı - qorg`anishshı va hu`jim etishshi jamoa o`yinshıları o`yin qoydaların buzsa, - to`p tebilishi qaytalanadı - agarde 11 metrlik to`p tebilishi orınlang`anan son` To`p tebishdi orınlashshı o`yinshı to`p basqı oynıshıg`a tiymesten aldın, og`an ikkinshi ma`rte tiyip qoysa (qolı bilan emes). - qarsılas jamoa qoyda buzılg`an orınnan iske asıralatug`ın jarima tobın tebish huqıqın aladı. - to`p aldıg`a qozg`alish vaqtında og`an jat na`rse tegadi - to`p tebilishi qaytalanadı To`p darvozaman darvozag`a baqanları yoki perekladinasınan maydonga qaytadı va og`an sol vaqtı jat na`rse yaki boshqa odam tegadi. - hakam o`yindı toqtatadı, - to`pqa jat na`rse yaki jat adam tiygen jerden «ba`sikki to`p» bilan o`yin qayta baslanadı. Qoyda 15. To`ptı taslap berish. To`ptı taslap berish, o`yindı qayta baslash usılı bolıp hisoblahadi. To`p taslap berishden keyin tikkeley urılg`an gol esapqa alınbaydı. To`ptı taslap berishdin` belgilenishi. - to`p qaptal sızıg`ın jerden yaki havodan tolıq kesip o`tkende. - qaptal sızıg`ın kesip o`tken orınnan - en` keyingi to`pqa tiygen o`yinshının` qarsılası paydasına To`ptı taslap berish ta`rtibi To`pt taslap berish ma`ha`linde o`yinshı - maydong`a qarag`an sharoitda turadı - uning tabannın` bir bo`limi ya qaptal sızıg`ında, yamasa qaptal sızıg`ının` tısqarısında turadı - to`p taslap berishdi ikki qolı bilan iske asıradı - to`ptı bas artınan ha`reketi bilan taslap beredi To`ptı taslap berishdi orınlashshı oynıshı, og`an boshqa o`yinshı tiymesten aldın to`pqa tega almaydı. To`p maydon ishine tu`sishden, ol o`yinda dep hisoblahadi. Qoyda buzılishları, jazalashlar (sanktsiyalar). Maydan o`yinshısı tarafinen taslap berilishshi to`p, biraq darvozaman tarafinen emes. - agarde to`p o`ying`a kirgennen keyin, to`ptı taslap bergen oynıshı to`pqa boshqa o`yinshı tiymesten burın tiyse (qolı bilan emes), - qarsılas jamoag`a, qoyda buzılg`an orınnan erkin to`p tebish huqıqı beriledi. - agarde to`p o`ying`a kirgennen keyin to`ptı taslap Bergen o`yinshı, to`p boshqa o`yinshıg`a tiymesten burın, to`ptı bile tura qolı bilan oynasa qarsılas jamoag`a, qoyda buzılg`an orınnan jarima tobın tebish huqıqı beriledi. - agarde qoyda buzılıshi, to`ptı taslap berishshi o`yinshının` jarima maydonında bolsa 11 metrlik to`p tebish belgilenedi. Darvozaman tarafinen iske asırılatug`ın taslap berish. agarde to`p o`ying`a kirgennen keyin, ol (to`p) boshqa o`yinshıg`a tiymesten burın, darvozaman, to`pqa qaytadan tiyse (olı bilan emes), qarsılas jamoag`a, qoyda buzılg`an orınnan erkin to`p tebish huqıqı beriledi. agarde, to`p o`ying`a kirgennen keyin, da`rashazaman to`p boshqa o`yinshıg`a tiymesten burın bilqastan to`ptı qolı bilan oynasa, - qarsılas jamoag`a qoyda buzılg`an orınnan agarde qoyda buzılıshi jarima maydonının` sırtında bolsa, jarima to`p tebish huqıqı beriledi. Qarsılas jamoag`a erkin to`p tebish huqıq beriledi, agarde qoyda buzılıshi da`ro`amazannın` jarima maydonı ishinde bolsa, to`p tebilishi qoyda buzılg`an orınnan iske asırıladı. agar, qarsılas o`yinshı to`ptı taslap berishshi o`yinshının` dıqqatın aldash bilan dıqqatın bo`lsa yaki onga kesent etse, - ol sporta jat minezi uchun eskertish aladı va og`an sarı kartochka ko`rsetiledi. - usı qoydanın` qa`legen boshqa tu`rdegi buzılıshi uchun. To`p taslap berishdi qarsılas jamoa o`yinshısı iske asırıladı. Qoyda 16. Darvozadan to`p tebish. Darvozadan to`p tebish o`yindı qayta baslash usılı bolıp hisoblahadi. Tikkeley darvozadan to`p tebishden urılg`an gol esapqa alınadı. Biraq tek g`ana qarsılas jamoa darvozasına urılg`an sharoitda. Darvozadan to`ptı tebish sharoitlarının` belgilenishi` - to`p darvoza sızıg`ın jerden yaki hashadan (joqarıdan) tolıq kesip o`tse, - to`p jerden yaki hashadan qarsılas o`yinshıg`a tiyip darvoza sızıg`ın tolıq kesip o`tse, biraq bul sharoitda 12 qoydalarına, 10 qoydag`a sa`ykes gol urılmashi ko`zde tutıladı. Darvozadan to`p tebish ta`rtibi. To`p tebish qorg`anishshı jamoa o`yinshısı tarafinen darvoza maydonının` qa`legen noqatınan orınlanadı. To`p o`ying`a kirmegenshe, arsılaslar jarima maydonı sırtında boladı. To`p tebishdi orınlag`an o`yinshı, to`pqa boshqa o`yinshı tiymesten burın, ikkinshi ret to`p bilan oynay almaydı. To`p tikkeley jarima maydonı tısqarısına shıqqanda, ol o`yinda dep hisoblahadi. Qayda buzılishları, jazalashlar. agar, darvozadan tebilgennen son` to`p jarima maydonın ta`rk etpese, to`p tebish qaytalanadı. Darvozaman emes, maydon o`yinshısı tarafinen orınlanishshı to`p tebilishi. agarde to`p o`ying`a kigennen keyin, to`p tebishdi orınlag`an o`yinshı to`pqa boshqa o`yinshı tiymesten burın, ikkinshi marta to`pga tiyip qoysa (qo`lı bilan emes), - qoyda buzılg`an orınnan, arsılas jamoa erkin to`p tebish huqıqın aladı agar to`p o`ying`a kirgennen son`, to`p tebishdi orınlag`an o`yinshı to`pqa boshqa o`yinshı tiymesten burın, bile tura to`ptı qolı bilan Oynasa - qarsılas jamoa qoyda buzılg`an orınnan orınlanatug`ın jarima tobın tebish huqıqn aladı agarde qoyda buzılıshi to`p tepken o`yinshının` jarima maydonı ishinde bolıp o`tse, 11 metrlik to`p tebish belgilenedi. Darvozaman tarafinen orınlanatug`ın darvozadan to`p tebish. agar to`p o`ying`a kirgennen keyin, darvozaman to`pqa boshqa o`yinshı tiymesten burın ikkinshi reet to`pqa tiyip qoysa (olı bilan emes) - qarsılas jamoa qoyda buxılg`an orınnan erkin to`p tebish huqıqına ega boladı, agar o`ying`a kirgennen keyin, darvozaman to`pqa boshqa o`yinshı tiymesten burın, to`ptı bilqastan qolı bilan Oynasa agar qoyda buzılıshi darvozamannın` jarima maydonı tısqarısında bolsa, qarsılas jamoa qoyda buzılg`an orınnan jarima tobın tebish huqıına ega boladı. agar qoyda buzılıshi darvozamannın` jarima maydonı ishinde bolsa, qarsılas jamoa qoyda buzılg`an orınnan erkin to`p tebish huqıqın aladı. Usı qoydanın` a`legen tu`rdegi boshqa buzılıshi uchun to`p tebilishi qaytalanadı. Qoyda 17. Mu`yeshten to`p tebish. Mu`yeshten to`p tebish, o`yindı qayta baslash usılı bolıp hisoblahadi. Mu`yeshten to`p tebishden tikkeley kiritilgen gol esapqa alınadı, biraq gol qarsılas jamoa darvozasına kigen sharoitda. Mu`yeshten to`p tebish belgilenishi` To`p jerden yaki joarıdan (hashadan) qorg`anishshı jamoa o`yinshısına tiyip, darvoza sızıg`ın tolıq kesip o`tkende, biraq 10-qoydag`a sa`ykes bul sharoitda gol urılmag`anda. Mu`yeshten to`p tebishden orınlanish ta`rtibi. - To`p en` jaqın bolg`an mu`yesh bayrag`ı sektorı ishinde ornatıladı. Mu`yesh bayrag`ı qozg`alıssız qaladı. - Qarsılaslar to`ptan 9,15 metr (10 yard) kem emes qashıqlıqta to`p o`ying`a kirmegenshe usı aralıqta jaylasadı. - To`p tebishli hu`jim etishshi jamoa o`yinshısı orınlaydı. - To`p tebilgennen son` va ol ha`rekette bolg`anında, ol o`yinda dep hisoblahadi. To`p tebishdi orınlag`an o`yinshı to`pqa boshqa o`yinshı tiymesten burın to`p bilan ikkinshi reet oynay almaydı. Qoyda buzılishları, jazalashlar. Maydan o`yinshısı orınlag`an mu`yeshten to`p tebish, biraq darvozaman tarafinen emes. agar to`ptı o`ying`a kirgizgennen keyin, to`p tebishdi orınlag`an o`yinshı to`p boshqa o`yinshıg`a tiymesten burın, to`pqa qaytadan tiyse (qolı bilan emes)` - qarsılas jamoa qoyda buzılg`an orınnan erkin to`p tebish huqıqın aladı. agar to`p o`ying`a kirgizilgennen keyin, to`p tebishdi orınlag`an o`yinshı to`pqa boshqa o`yinshı tiymesten burın tiyip qoysa to`ptı bile tura qolı bilan oynasa` - arsılas jamoa qoyda buzılg`an jerden orınlanatug`ın jarima tobın tebish huqıqına ega boladı. agarde qoyda buzılıshi to`ptı tepken o`yinshının` jarima maydonı ishinde ju`z berse, 11 metrlik to`p tebish belgilenedi. Da`rvazaman tarafinen orınlanishshı mu`yesh to`pı. agar to`p o`ying`a kiritilgennen son`, to`p boshqa o`yinshıg`a tiymesten burın darvozaman to`pga ikkinshi reet tiyse (olı bilan emes)` - qarsılas jamoa qoyda buzılg`an jerden orınlatug`ın, erkin to`p tebish huqıqına ega boladı. agar to`p o`ying`a kiritilgennen son`, to`p boshqa o`yinshıg`a tiymesten burın darvozaman bile tura, to`ptı qolı bilan oynasa agarde qoyda buzılıshi darvozamannın` jarima maydonı tısqarısında ju`z berse, qarsılas jamoa qoyda buzılg`an jerden orınlanatug`ın jarima tobın tebish huqıqına ega boladı. agarde qoyda buzılıshi darvozamannın` o`z jarima maydonı ishinde ju`z berse, qarsılas jamoa qoyda buzılg`an jerden iske asırılatug`ın erkin to`p tebish huqıqına ega boladı. Usı qoydanın` qa`legen boshqa tu`degi buzılıshi uchun` to`p tebilishi qaytalanadı. 11 metrlik belgiden to`p tebishler. 11 metrlik belgiden to`p tebishlerdi orınlash - bul arıslar reglamenti boynısha ten`be-ten` na`tiyjesi bilan tashsılg`an o`yinnan son`, jen`impaz jamoanı anıqlanıshi talap etiletug`ın sharoitlarda jen`impaz jamoanı anıqlash usılı bolıp hisoblahadi. To`p tebishdi orınlash ta`rtibi. - hakam to`p tebiletug`ın darvozanı tan`lap aladı. - hakam sheek taslashdı o`tkeredi, uning barısında to`ptı birinshi bolıp tebetug`ın jamoa anıqlanadı - hakam tebilgen to`plar sanın esaplap baradı - to`mende eskertilgen sha`rtlerdin` saqlanıshinda, ikki jamoa da bes retten to`p tebishdi orınlaydı. - to`p tebishler jamoalar tarafinen gezekpe-gezek orınlanadı. - agarde jamoalardın` ekeo`inin` de bes ma`rteden to`p tebishdi orınlap bolıshina deyin, olardın` bireo`ine kishisi ha`ttikki bes ma`rte olardın` bireo`i ikkinshisine qarag`anda ko`p gol o`tkerse, hattoki ikkinchi jamoa besh marta to`p tebishdi tashisqannan keyin, to`p tebilishi toqtatıladı. - agarde jamoalar tarafinen urılıshi kerak bolg`an bes ma`rteden to`p tebishler urılıp bolınsı va olar birdey sandag`ı gollardı ursa yaki ikki jamoada birdey bir gol ura almasa, to`p tebishdi orınlash qashan bir jamoalardın` bireo`i ikkinshisine qarag`anda bir golg`a atıq gol o`tkermegenshe, to`p tebishler dasham ete beredi. To`p tebish sanı ikki jamoa uchunda birdey. agarde darvozaman 11 metrlik to`p tebishler belgiden to`p tebishler vaqtında jaraqatlansa va o`z xızmetin bunnan keyin orınlay almasa, uning jamoası protokolg`a kirgizilgen zoxiratag`ı o`yinshı bilan almastırılıshi mu`mkin, bul sharoitda jaraqatlang`an darvozamannın` jamoası Musobaqa qoydaları bilan ruxsat etilgen o`yinshılar almastırishdın` maksimal sanın paydalanıp bolmag`an bolıshi ko`zde tutladı. Joqarıda ko`rsetilgen sharoitdan b`asqa sharoitlarda 11 metrlik to`p tebishlerdi tek g`ana o`yinnın` aqırında maydonda bolg`an o`yinshılar orınlashi mu`mkin. Qosımsha vaqttın` bolish mu`mkinshiligin qosa esaplag`anda. Barlıq to`p tebishler har xil o`yinshılar tarafinen iske asırıladı, agarde to`p tebish huqıqına ega bolg`an oynıshlar o`z gezeginde to`p tebishlerdi tashisqan bolsa, tek usı sharoitda g`ana o`yinshı ta`kirıy to`p tebishge mu`mkinshilik aladı. To`p tebish huqıqına ega bolg`an o`yinshı 11 metrlik to`p tebish orınlanishnın` a`legen vaqtında darvozaman bilan orın almasıshi mu`mkin. 11 metrlik to`p tebishlerdi orınlash vaqtında maydonda tek g`ana to`p tebish haqıqına ega bolg`an oynıshılar va o`yin hakamleri bolshi mu`mkin. To`p tebishdi orınlashshı oynıshı va ikki darvozamannan boshqa o`yinshılardın` barlıg`ı oraylıq shen`er (do`n`gelek ishinde bolıshi sha`rt). To`p tebishdi orınlap atırg`an o`yinchi jamoasının` darvozamanı to`p tebilip atırg`an jarima maydonının` sırtında darvoza sızıg`ıning jarima maydonın shetlap turgan siziq bilan keshilishgan urnida turishi kerak. 11 metrlik belgiden to`p tepishlar vaqtida agarda boshqa ko`rsatmalar bulmasa, shunga soy o`yin qoydalari va xalq ora kengash qarorlari qo`llaniladi. Texnika zonasi. Xalq ora kengashning 3-qoydasida 2-qarorda bayon etilgan texnikaviy zona, texnikaviy xizmatkorlar va zoxiradagilar uchun maxsus ajratilgan urinlari bor stadionlarda o`yinlar utkazish vaqtida pastgi kursatilgandek belgiladani. Har xil stadionlardag`ı texnikalıq zonalar birbirinen, masalan, ko`lemi yamasa jaylasish ornı bilan parıqlanıshi mumkun, pastdagi ko`rsatpalar ulishma doira shaklida keltiriladi. - texnikalıq zona zoxiratag`ı o`yinshılar uchun ajıratılg`an otırg`ıshlardın` (skameyka) ikki tarafinen 1 metrge (yard) shıg`ıp turadı, va alg`a qaray qaptal siziqtın` 1 metr (1 yard) qashıqlıqqa deyin baradı. Bul zonaning shegaraların belgilash uchun markirovkanın` qollanısh tavsiya etiladi. Texnika zonasida orın alıshga ruxsat etilgan odamlarnıng sanı, musobaqa reglamenti bilan anıqlanadı. Texnika zonasida bolıshga ruxsat etilgan odamlar o`yin qoydalarına muvopıq o`yin baslanganga shekem anıqlanadı. o`yinshılarg`a taktikalıq ko`rsetpeler berish bir vaqttın` ishinde tek g`ana bir adamg`a ruxsat etiledi, ol bunnan keyin da`rhal o`z ornına qaytıshi kerak. Ayrıqsha sharoitlardan boshqa vaqtları masalan, massajshı trener yamasa trener vrach hakamnin` ruxsatı bilan jaraqatlang`an o`yinshının` sharoitın bahalash uchun maydong`a shıqqannan boshqa vaqtları, jamoanın` treneri va boshqa ra`smiy adamları texnikalıq zona ishinde bolıshi kerak. Texnikalıq zona ishindegi trener va boshqa adamlar o`zlerin a`depli va za`ru`r javobgarlik bilan o`zlerin tutıshı kerak. Rezervdagi hakam (4-hakam). Musobaqa qoydalariga muvofiq Musobaqa qaydalariga muvofiq, agarda o`yinga ush hakamning bittasi o`z vazifasini urinlashni davom ettira olishga yoroqsiz qolsa rezervdegi hakam belgilanishi mumkun. Agarda hakam o`z vazifalarini davom ettirishga yoramay qolsa, o`yinni tashkillashtirishga javobgar bulgan tashkil bulgan o`yin oldida aniq turda qanday shoralar kurilishi, kurilishning tartibin dog`azalaydi, bu vazifani uz javobgarligiga rezervdagi hakam oladi yoki hakamning birinchi yordamchisi vazifasini otqaradi. Hakamning talab etilishiga qorap rezervdagi hakam o`yingacha o`yin vaqtida va o`yinnan sung barcha alministrativlik vazifalarini urinlashga yordam beradi. U o`yin vaqtida o`yinchilarni olmashtirish tartibiga yordam berishi uchun davob beradi. U za`ru`rlikga qorap ishdan chiqip to`pning urniga almashtirilgan to`pni tekshiradi. Agarda o`yinda qo`llanilip atirg`an to`p, o`yin borasida almashtirilishi kerak bulsa, hakamning ko`rsatmasi bo`yicha boshqa tu`pning bulishini ta`minlaydi, shuning bilan u o`yin vaqtining irkilishini pasaytadi. U zoxiratagi o`yinchilarning moydanga tusishdan oldin kiyimlarini tekshirishiga haqli. Agar ularning kiyimi o`yin qoydalariga soy bulmasa bu haqida hakamni xababrdor etadi. Rezervdagi hakam hamma vaqtda hakamga yordam beradi. O`yindan sung rezervdagi hakam, hakam va yordamchi hakamlar diqqatidan shetda qolg`an barcha yoki boshqa intsidentlar fakti bo`yicha tegishli tashkillarga raport to`pshirishi shart. Rezervdagi hakam har qanday tuzilgan raport haqida hakam va yordamchi hakamlarni xabardor etishi kerak. U texnikaviy zonadagi odamlarning hoqlagani adopsiz qulq-atvori haqida hakamni eskartishga haqli. Download 219.5 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling