2-мавзу: ген муҳандислигининг моддий асослари


Download 1.43 Mb.
bet2/3
Sana30.01.2023
Hajmi1.43 Mb.
#1140622
1   2   3
Bog'liq
3- Ма\'ruza

ДНК шундайлигича ҳужайрага киритилса, масалан бактерия ҳужайраларидаги ферментлар уларни нуклеотидларга парчалаб ташлайди. Баъзи холларда ДНК ҳужайрага кириб ўрнашиши мумкин, лекин ҳужайранинг бўлиниш жараёнида у наслдан–наслга берилмай йўқолиб кетади. Рекомбинант ДНК ҳужайранинг генетик аппаратининг ташкил қилувчи қисмига айланиши учун, у геномга бирикиши (хромосомага интеграция) ва шунинг ҳисобига репликацияланиши ёки автоном репликацияланиш хусусиятига эга бўлиши керак.

  • ДНК шундайлигича ҳужайрага киритилса, масалан бактерия ҳужайраларидаги ферментлар уларни нуклеотидларга парчалаб ташлайди. Баъзи холларда ДНК ҳужайрага кириб ўрнашиши мумкин, лекин ҳужайранинг бўлиниш жараёнида у наслдан–наслга берилмай йўқолиб кетади. Рекомбинант ДНК ҳужайранинг генетик аппаратининг ташкил қилувчи қисмига айланиши учун, у геномга бирикиши (хромосомага интеграция) ва шунинг ҳисобига репликацияланиши ёки автоном репликацияланиш хусусиятига эга бўлиши керак.

Асосий вектор конструкциялар

Плазмидалар – ген муҳандислигида ўрнини босиб бўлмайдиган объект сифатида фойдаланилади. Барча плазмидалар учун умумий бўлган қуйидагилар:

  • Плазмидалар – ген муҳандислигида ўрнини босиб бўлмайдиган объект сифатида фойдаланилади. Барча плазмидалар учун умумий бўлган қуйидагилар:
  • 1. Клонланиш – нусха ҳосил қилиш;
  • 2. Чиқишмаслик;
  • 3. Кўчириб ўтиш.
  • 1. Клонланиш – нусха ҳосил қилиш. Плазмиданинг нусхасини кўпайши туфайли шундай нусхадаги плазмидалар сони ҳам ортиб боради ва улар бўлинаётган ҳужайранинг кейинги авлодида тенг тахсимланади.
  • 2. Чиқишмаслик. Битта ҳужайрада бир хил плазмидаларни ўзаро чиқишмаслиги биология ходиса ҳисобланади. Чатиштириш даврида донор ҳужайрадан реципент ҳужайрага ўтган плазмида ўзи каби плазмидани резидентни сиқиб чиқаради ёки ўзи йўқолади.
  • 3. Кўчириб ўтиш. Бу хусусият плазмидалар учун хосдир.

3. Рекомбинат ДНК молекуласини яратиш ва унинг аҳамияти

  • 3. Рекомбинат ДНК молекуласини яратиш ва унинг аҳамияти
  • Рекомбинант ДНК, дурагай ҳисобланиб, олдиндан берилган дастур асосида йиғилган молекуляр система.
  • Рекомбинант ДНК нинг конструкциясини яратиш технологиясини ишлаб чиқилганлиги ген муҳандислигининг энг муҳим ютуқларидан биридир.
  • Рекомбинант ДНК тирик организм ҳужайрасига киритилганда, у реципент организмнинг генетик аппаратининг асосий қисмини ташкил этиб, унинг генетик, биокимёвий ва физиологик хусусиятларини ўзгартиради.
  • Рекомбинант ДНК молекулалар олиш техникасини ташкиллаштириш натижасида янги микроорганизм, ўсимликлар, ҳайвонларни бузилган генларни тузатиш, инсоният учун зарур бўлган тирик организмларнинг генотипик констркуциялар тузиш имкониятини беради.

Download 1.43 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling