2-mavzu. Marketing axboroti va marketing muhiti, bozor va iste’molchilarni o’rganish va bozor segmentatsiyasi reja

Iste’molchi xulq atvorining to’rt prinsipi:

1. 
   Iste’molchining mustaqilligi
   
2. 
   Iste’molchi fe’l atvori motivasiyasining tadqiqotlari asosida shakllanadi.
   
3. 
   Iste’molchilar fe’l atvori tashqi va ichki omillar ta’sirida bo’ladi.
   
4. 
   Iste’molchilar fe’l atvori ijtimoiy qonuniyatlarga buysinadi.
   

Shaxsning iste’molchilik taomillari muayyan obyektlarga maqsadli yo’nalgan bo’lib, uning insoniy ehtiyojlari, xohish-istaklarining motivlari sifatida namoyon bo’ladi. Mazkur motivlar turkumi quyidagi tuzilmalardan iboratdir:

1. 
   Manfaatdorlik-kishining boylik ortirish, mulkni ko’paytirish, pulni samarali tejash kabi hohish-istaklari.
   
2. 
   Hayot faravonligini ta’minlash-barqaror o’sishni ta’minlashni kafolatlash,o’z ini ishonchli xis etishga bo’lgan ehtiyoj.
   
3. 
   Tan olinish-shaxs mavkeining shakllanishi bilan bog’liq uning nufo’zi uchun yo’nalgan harakatlar.
   
4. 
   Kulaylik-atrofdagi insonlar bilan munosabatlarni yengillashtirishga bo’lgan istak.
   
5. 
   Erkinlik-faoliyatning barcha sohalari bo’yicha mustaqil bulishga intilish.
   
6. 
   Bilish-bilim va yangiliklarga ishtiyoq.
   
7. 
   Hamkorlik va mansublik-jamoatchilikka qayg’urish hissiyoti, yakinlarga kadrdonlik.
   
8. 
   O’zini namoyon qilish-hayotiy maqsadlarga va o’rnatmalarga erishish ehtiyoji.
   

Shaxsning iste’molchi sifatida hatti- harakati ijtimoiy muhitda hukum surib turgan ijtimoiy-madaniy o’rnatmalarga har tomonlama bog’liq. Mazkur omillarni shartli ravishda quyidagi omillar turkumiga tasniflash maqsadga muvofiqdir:

1. 
   Madaniy omillar:
   

• 
  madaniyat;
  
• 
  submadaniyat;
  
• 
  ijtimoiy qatlam (ijtimoiy tabaqalar);
  

1. 
   Sosial omillar:
   

• 
  referent guruhlar;
  
• 
  oila;
  
• 
  mavqye va rol.
  

1.