2. Milliy g‗oya targ‗ibotida texnologiyalarning o‗rni va ag‗amiyati

 
 
 
12- Milliy g‟oya targ‟ibotida xalq og‟zaki ijodidan foydalanishning 
o‟ziga xos usullari
Reja:
1. Milliy g‘oya targ‘ibotida xalq og‘zaki ijodini o‘rganishning ahamiyati. 
2. Xalq oyinlarini tiklashda oila, mahalla, ta‘lim muassasalari hamda milliy g‘oya 
targ‘ibotiga mas‘ul tashkilotlar hamkorligini yo‘lga qoyish. 
3. Xalq og‘zaki ijodini o‘rganishga yangicha yondoshuvning talab etilishi. 
Xalq og‗zaki ijodi — bemisil boyligimizdir. Biz ertaklar, laparlar, aytishuvlar, 
topishmoqlar, allalar va maqollarni eshitib ulg‗ayganmiz. Xalqimizning xayoliy 
dunyosi, yuksak tafakkuri mahsuli bo‗lgan bu yanglig‗ xalq og‗zaki ijodi 
namunalarini tinglab tafakkur olamimiz kengayib, oqni qoradan, yaxshini 
yomondan farqlay oldik. Insonni ma‘naviy yuksaklik sari etaklovchi bu boy 
madaniy merosimiz asrlar osha o‗z qadr-qimmatini yo‗qotmay, yillar o‗tgan sari 
sayqal topib bormoqda. 
Xalqimiz tomonidan og'zaki yaratilib, xalqning talantli vakillari ijrosida 
sayqal topib, avloddan-avlodga o'tib kelayotgan badiiy asarlar o'zbek xalq og'zaki
ijodini tashkil etadi. Og'zaki so'z san'ati "folklor" yoki "xalq og'zaki ijodi" 
terminlari bilan ifodalanadi. Folklor termini birinchi marta XIX asr tadqiqotchisi 
Vilyam Toms tomonidan 1846- yilda qo'llangan bo'lib, u ikki so'zdan iborat-"folk" 
xalq, "lore"- donishmandlik, ya'ni "XALQ DONIShMANDLIGI― demakdir.
Folklor - xalqaro termin. Lekin u turli mamlakatlarda turli ma'noda qo'llaniladi. 
Masalan, Angliya va AQShda xalq badiiy faoliyatining barcha turi shu termin 
bilan ataladi.
Maqol so`zi arabcha bo`lib, ―so`z‖ demakdir. Xalqning hayotiy tajribalari 
asosida yuzaga kelgan dono fikrlrani ixcham shklda ifodalovchi asarlar
maqollardir.
―Vataning tinch- sen tinch‖.Betashvish bosh qayda , mehnatsiz osh qayda‖ 
Ilmsiz bir yashar, ilmli ming yashar‖ 
Matallar - ko`chma ma`noda ishlatiluvchi xalq ma`joziy iboralarining bir 
turidir. Matalda o`xshatish, kinoya, qochirma va boshqa til vositalari qo`llaniladi. 
Matallardan namunalar: 
 
―Tuyaning dumi yerga tekkanda‖ 
 
―Ilon inidan chiqadigan‖
 Ertaklar xalq og‘zaki ijodining eng qadimiy turlaridan biri bo‘lib ota-
bobolarimizning turmush tarzi, vatanga muhabbati, jasorat va adolatlilik haqidagi 
ideal orzulari hayoliy va hayotiy uydirmalar dostonida hikoya qilinadi. 
Xalq tomonidan yaratilgan ko‘plab ertaklarda bolalarning o‘ziga xos hayoti 
chetlab o‘tilmagan. Xatto, turli yoshdagi bolalar uchun juda ko‘p maxsus ertaklar 
yaratilgan. 

---

69