2-modul. Bosim datchiklari

f₁ = L( c + u_L cosb ) = L/c (1 + u_L cos b/c ) (1.4.10)
Bu yerda u_L – oqimni L uzunlikdagi o‘rtalashtirilgan tezligi. Tovush tebranishlarining oqimga qarshi harakatida ketgan vaqt


f₂ = L( c - u_L cosb ) = L/c (1 - u_L cos b/c ) (1.4.11)
bo‘ladi. Tovushni tebranishlarini oqim yo‘nalishlaridagi o‘tish vaqtini ikki ifodani ayirishda u_L ² cos b² qismni yaxlitlab yuborilsa,

Df = f₂ - f₁ = 2 L u_L cos b /c² (1.4.12)
ifodani olamiz. Bundan ko‘rinib turibdiki, ultra tebranishlarni oqim bo‘yicha va oqimga Karshi yo‘nalishdagi tarqalish vaqtlari farqi asosan oqim tezligiga bog‘liq. Trubani diametriga bog‘liq emas. Shuning uchun bu tizimni suyuqliklarni sarfini aniqlashda qo‘llanishi mumkin. Bu yerda oqim tezligi u_L o‘rtalashtirilgan oqim tezligi bilan quyidagicha bog‘liq:

u_{L =} k u_urt (1.4.13)
Bu yerda k – proporsionallik koeffitsienti bo‘lib, oqim xarakteristikasiga va muhitga bog‘liq. Uni qiymati 0,92 dan 0,95 gacha bo‘lishi mumkin. Ultratovushli Sarf o‘lchagichlarni ham asosiy kamchiligi, har bir holat uchun individual kalibrovkanalishidir. Bu chiqish signalini chiziqli bo‘lmasdan k koeffitsient ga bog‘liqligidan kelib chiqadi.

Ultratovushli sarf o‘lchash tizimlarini o‘lchash aniqligi 0,5%, 1% ni tashkil etadi. Tizimni o‘rnatilgan joyigacha 10 D, undan keyin 4 D gacha trubani tugri uchastkasi bo‘lishi talab qilinadi.

O‘lchash usulikasiga qarab ultratovushli sarf o‘lchash tizimlari vaqt-impulsli, chastotali va fazali bo‘ladi.
Vaqt-impulsli tizimda 0,1, …0,2 mks impulsli tebanish yuborilib (9), (10) ifodalardan foydalanib, Df aniqlanadi. va sarf hisoblaniladi. Hisoblar ishlari tizimga kiritilgan mikroprotsessor orqali amalga oshiriladi va ikkilamchi o‘lchash vositasiga uzatiladi.
Chastotali ultratovushi sarf o‘lchash tizimlarida har bir navbvtdagi impuls nurlatkichdan chiqib, qabul qiluvchiga yetib kelgandagina uzatiladi. Asosiy o‘lchash uzatish chastotasi farqini oqim tezligiga bog‘liqligi orqali belgilanadi.