2. P. R. 01imxo‘jayeva —

170 IV bo‘llm. Evolutsiya ta’limoti

7. 
   Senogenez va filembriogenez orasida asosiy farq nimada ekanligini bilasizmi?
   
8. 
   Filembriogenez tiplarini misollar yordamida tushuntiring.
   
9. 
   Geterotopiya va geteroxroniyani izohlang, misollar keltiring.
   
10. 
    Vaziyatga oid masalalarni yeching va test topshiriqlariga topgan javoblaringizni isbotlang.
    

O‘quv jihozlari.
Mavzuga oid jadvallar, mantiqiy sxemalar, mulajlar, slaydlar, videofilmlar, diaproektor, kodoskop.
Mashg‘ulot rejasi.
Talabalar o‘qituvchi yordamida, evolutsion morfologiya fani, vazifalari, tibbiyotdagi ahamiyati, a’zolar evolutsion o‘zgarishlari asosiy qonuniyatlarini, homilalar o'xshashligi qonuni, asosiy biogenetik qonun, ontogenez va filogenez orasidagi bog‘lanishlar, bu bilimlarning tibbiyot uchun ahamiyatini puxta o‘zlashtiradilar. Mavzuga oid slaydlar, mulajlar, videofilmlardan foydalaniladi. Keyin asosiy mantiqiy sxemalar albomga yozib obnadi. Mashg‘ulot oxirida albomlar tekshiriladi, talabalar bilimi baholanadi, keying! mashg‘ulot uchun topshiriqlar beriladi.
Vaziyatga doir masalalar.

1. 
   Odamda uchraydigan qon kasalliklaridan birida qon hosil qilishda qatnashmaydigan ichki a’zolarda qon hosil bo‘lishi markazlari aniqlandi. Buning sababini tushuntirib bera olasizmi?
   
2. 
   Dumli bolalar tug‘ilish.i, tananing qalin tuklar bilan qoplanganligi, qo‘shimcha ko'krak bezlarining mavjudligi qanday ataladi? Bu hodisani evolutsion nazariya va genetikadan olgan bilimlaringiz asosida tushuntirib bering.
   
3. 
   Bir hujayralilar, tuban tuzilishga ega bo'lgan organizmlarning ko‘pchilik hujayralarida fagotsitoz jarayoni yaxshi rivojlangan. Yuqori tuzilishga ega organizmlarda esa faqat ma’lum turdagi hujayralargina fagotsitoz xususiyatiga ega. Bu hodisani hujayralar, to‘qimalar evolutsion o'zgarishlarining qaysi uslubi bilan tushuntirish mumkin.
   

Test topshiriqlari.
1. Umurtqalilar homilalarida pallingenezga misol:
A. Sariqlik xaltasi, yo‘ldosh. B. Allantois, sariqlik xaltasi.
D. Amnion, xorion. E. Xorda, jabra yoylari, nerv naychasi. F. Yetuk organizmda uchramaydigan moslanmalar.

2. 
   Umurtqalilarda buyrak evolutsiyasi nimaga niisol bo‘la oladi?
   

A. Geterobatmiyaga. B. Funksiyalar almashinishiga. D. Organlar substitutsiyasiga. E. Geteroxroniyaga. F. Geterotopiyaga.

2. 
   Shakllanib bo‘lgan a’zolarning funksional bog‘lanishiga asoslangan korrelatsiyalar:
   

A. Genom korrelatsiyalar. B. Morfogenetik korrelatsiya. D. Er- gontik korrelatsiya. E. Topografik korrelatsiya. F. Dinamik korrelatsiya.

2. 
   Embriogenezda a’zo murtagi joyi o‘zga.rishi:
   

A. Geterotopiya. B. Geteroxroniya. D. Arxallaksis. E. Deviatsiya. F. Anaboliya.

2. 
   Ontogenezda adaptiv ahamiyatga ega bo‘lgan yangi belgi- larning paydo bo‘lishi:
   

A. Pallingenez. B. Cenogenez. D. Rekapitulatsiya. E. Katagenez. F. Arogenez.

2. 
   Organizmlar embrional rivojlanishida birinchi bo‘lib qanday belgilar rivojlanadi?
   

A. Individual belgilar. B. Turga xos belgilar. D. Turkumga xos belgilar. E. Sinfga xos belgilar. F. Tipga xos belgilar.

2. 
   Embriogenezning o‘rta bosqichida rivojlanish o‘zgarishlari:
   

A. Geterotopiya. B. Geteroxroniya. D. Araxallaksis. E. Biologik. F. Anaboliya.

2. 
   Embriogenezda hujayra va a’zolar o‘zaro ta’siriga asoslangan korrelatsiya:
   

A. Genom korrelatsiyalari. B. Morfogenetik korrelatsiyalar. I). Ergontik korrelatsiyalar. E. Topografik korrelatsiyalar. F. Biologik korrelatsiyalar.

2. 
   Filigenezda yashash sharoitiga moslashisliga asoslangan korrelatsiya:
   

A. Genom korrelatsiyalari. B. Morfogenetik korrelatsiyalar. I). Ergontik korrelatsiyalar. E. Topografik korrelatsiyalar. F. Biologik korrelatsiyalar.

2. 
   Embriogenezda ajdodlardagi konservativ belgilarning lakrorlanishi:
   

A. Pallingenez. B. Senogenez. D. Rekapitulatsiya. E. Katagenez. I¹'. Arogenez.