Hayot sikli. Asosiy xo‘jayini odam, oraliq xo'jainlar cho‘chqalar, ba’zan odam ham bo'lishi mumkin.
Invaziya manbai kasal odamlardir. Tashqi muhitga axlat orqali tuxumlar yoki 5-6 tadan bo‘g‘imlar holida ajratiladi. Tuxumlar cho‘chqa uchun invazion bosqich hisoblanadi (72- rasm).
Oraliq xo‘jayin organizmida onkosfera va finnalar rivojlanadi. Odamlarga xom yoki yaxshi pishirilmagan cho‘chqa go‘shti orqali o'tadi. Odamga cho‘chqa soliteri tuxumi ifloslangan ovqat orqali
71- riisin. Cho'Hiqa soliteri.
a—strobila; b—skoleks; d genual'rodil bo‘g‘im; e—yetuk bo‘g‘im.
1—skoleksda ilmoqchalai'; 2- so‘rg‘ichlar; 3—tuxumdon; 4—tuxum- donning uchinchi bo‘lagi; 5- iinig'donlar; 6—urug* eltuvchi nay; 7—qin;
8—sirrus xaltasi; 9—bachadon; 10- -bachadon yon shoxlari; 11—Melis tanac.hasi; 12—sariqdon.
yuqishi ham mumkin. Bu liolatda odam parazit uchun oraliq xo‘jayin hisoblanadi.
Odam qusganida yoki icliakning teskari peristaltikasida parazit tuxumlari bo‘g‘imlar bilan oshqozonga tushadi va undan onkosfera chiqib, qon tomirlari orqali jigar, miya, o‘pka va boshqa organlarga tarqalib, o‘sha joylarda finnaga aylanadi. Bu kasallik sistitserkoz deyiladi. Sistitserkoz ko‘pincha o‘limga olib keluvchi juda og‘ir kasallikdir.
Patogen ta’siri. Zaharli va mexanik ta’sir natijasida oshqozon- ichak va nerv sistemasi faoliyati buzilishlari kuzatiladi. Miya sistitserkozi juda og‘ir simptomlarga sabab bo‘lishi mumkin.
Laboratoriya tashhisi. Axlatda yetuk bo‘g‘imlarni tekshirish asosida qo‘yiladi. Yetuk bo‘g‘imda bachadon shoxchalari soni 12
Yetuk shakli
Tuxum
Onkosfera
Finna
72- rasm. Cho‘chqa soliterining' taraqqiyot sikli.
dan ortmaydi. Sistitserkozga tashhis qo'yish uchun rentgenologik, ultratovush va immunologik tekshirishlar o‘tkaziladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
