2 soat Reja: Banklar va ularning bozor iqtisodiyotidagi vazifalari

Y = f(k), I= sf(k), S=(1-s)f(k

 
6. R.Solou modelida kapitalning chiqib ketishi aholi soni o`sishing 
barqaror muvozanat va iqtisodiy o`sishga ta‘siri. 
Amortizatsiya quyidagicha hisobga olinadi: agar yiliga eskirish hisobiga 
kapitalning qayd etilgan d qismi chiqib ketadi deb hisoblasak (chiqib ketish 
normasi), chiqib ketish miqdori kapital hajmiga proporsional bo`ladi va dk ga teng 
bo`ladi. Grafikda bu aloqadorlik koordinata boshidan d burchak koeffitsenti bilan 
chiquvchi to`g`ri chiziq bilan aks ettiriladi.(13.2. rasm).
13.2.-rasm. Investitsiyalar va kapitalning chiqib ketishining iqtisodiy 
muvozanatga tasiri
12
  
Investitsiyalar va chiqib ketishning kapital zahirasi dinamikasiga ta‘sirini 
Δk=Id, yoki investitsiyalar va jamg`armalar tengligidan foydalanib Δk=s·f(k)-dk 
kщrinishida yozish mumkin. Kapital zahirasi(k) investitsiyalar hajmi kapitalning 
chiqib ketishi hajmiga teng bo`lguniga qadar, ya‘ni s·f(k)=dk shart bajarilguniga 
qadar oshib boraveradi. Shundan so`ng bitta ish bilan band xodimga to`g`ri 
keladigan kapital zahirasi ( fond bilan qurollanganlik) o`zgarmaydi (Δk=0).
Investitsiyalar hajmi kapitalning chiqib ketishi hajmiga teng bo`lgan 
sharoitdagi kapital zahirasi darajasi fond bilan qurollanganlikning muvozanatli 
(barqaror) darajasi deyiladi va k* deb belgilanadi. k* ga erishilganda iqtisodiyot 
uzoq muddatli muvozanat holatida bo`ladi.
Muvozanat barqaror bo`lishiga sabab k ning dastlabkit miqdori qandayligidan 
qat‘iy nazar iqtisodiyot muvozanat holatiga, ya‘ni k* ga intiladi. Agar k ning 
boshlang`ich miqdori k* dan kam bo`lsa, yalpi investitsiyalar (sf(k)) chiqib ketish 
miqdori ( dk) dan ko`p bo`ladi va kapital zahirasi sof investitsiyalar miqdoriga 
ko`payib boradi. Aksincha k
2 
> k bo`lsa, investitsiyalar amortizatsiyadan kamligini 
anglatadi. Bu holda kapital zahirasi muvozanatli darajaga qadar kamayib boradi ( 
13.2.-rasm).
12
N. Gregory Mankiw. Macroeconomics. 7 th edition. Harvard University. NY.: Worth Publishers, 2015 

---

Jamg`arish normasi fond bilan qurollanganlikning barqarorr darajasiga ta‘sir 
ko`rsatadi. Jamg`arish normasining s
1 
holatdan 
s
2
holatga siljishi investitsiyalar egri 
chizig`ini yuqoriga s
1
f(k) holatdan s
2
f(k) holatga qadar siljishini keltirib chiqaradi 
(13-3. -rasm).