2-Topshiriq Mavzu: Mavsumiy va oilaviy marosim folklori namunalari va ularning badiiyati. Mehnat qo’shiqlari va termalar


Download 0.78 Mb.
Pdf ko'rish
bet1/2
Sana05.01.2022
Hajmi0.78 Mb.
#230205
  1   2
Bog'liq
2-топшириқ. Амалий 2



2-Topshiriq 

Mavzu: Mavsumiy va oilaviy marosim 

folklori namunalari va ularning badiiyati.  

Mehnat qo’shiqlari va termalar. 

 

 



MAROSIM 

insoniyat 

madaniyatining 

eng 


muhim 

shakllaridan biri bo’lishi bilan bir qatorda uni rivojlantirishdagi  

samarali  vosita  ham  hisoblanadi.  Marosim  xalq  san’ati  va 

madaniyati shakllari orasida eng ulkan auditoriyani o’ziga jalb 

qiladigan  ommaviy  tadbir  hisoblanadi.  Marosimlar  xalqning 

eng  yaxshi  an’analari,  odatlari,  ahloqiy    qoidalarini  o’zida 

mujassamlashtirishi,  saqlashi  va  rivojlantirishi    jihatidan 

yoshlarni  tarbiyalashda,  ularning  odobli-axloqli  bo’lishlarida 

muhim ahamiyat kasb etadi.Marosim inson hayotidagi muhim 

voqealarni  nishonlashga qaratilgan, rasmiy va ruhiy  vaziyatda 

o’tadigan,  o’z  ramziy  harakatlariga  hamda  maxsus  aytim-

qo’shiqlariga ega hayotiy tadbirdir. 




  Marosimlar  an’anaviy  xarakter  kasb  etadi.  Har    bir 

marosim o’ziga xos tuzilishga ega. 

  Marosimlar  ijtimoiy  hayotning  tarkibiy  qismi  sifatida 

undagi  taraqqiyotning  muntazam  shakliy  o’zgarishlari    bilan 

uzviy  bog’liq  holda  rivojlanib  boradi.  Shuning  uchun  ijtimoiy 

hayot    talablariga  javob  bermaydigan  ba’zi  marosimlar  yoki 

ularga xos ayrim unsurlar asta-sekin  unutila boshlanadi yoxud  

davr mazmuniga muvofiq yangi, zamonaviy marosimlar paydo 

bo’ladi. 

«Bayram»,  «odat»,  «an’ana»  kabi    so’zlar  «marosim» 

tushunchasi  bilan  bevosita  bog’liq  bo’lgani  uchun  ularga 

alohida izox berish lozimdir. 

  An’ana  –  o’ziga  xos  ijtimoiy  hodisa  bo’lib,  kishilarning 

ongida,  hayotida  o’z  o’rnini  topgan,    avloddan  –  avlodga 

o’tadigan,    takrorlanadigan,  hayotning  barcha  sohalarida 

(umum yoki ma’lum guruh tomonidan) qabul qilingan tartib va  

qoidalar  silsilasidir. 

  Odat (urf-odat) – kishilarning turmushiga singib ketgan, 

ma’lum  muddatda  takrorlanib  turuvchi,  hatti-harakat, 

ko’pchilik  tomonidan  qabul  qilingan  xulq-atvor  qoidalari,  

ko’nikmalari.  Masalan,  kichiklarning  kattalarga  salom  berishi, 



erta  turib  uy-hovlini  tartibga  keltirib  qo’yish,  mehmonlarga 

alohida  hurmatda  bo’lish,  bayram  arafasida  kasal,  ojiz, 

qiynalganlar 

holidan 


xabar 

olish, 


yordam 

lozim 


bo’lganlarnikiga hasharga borish kabilar o’zbek xalqining eng 

yaxshi milliy odatlari hisoblangan. 

 

Mehnat  qo’shiqlarining  vujudga  kelish  jarayoni.  Bu 

jarayon  ibtidoiy  jamoa  tuzumining  ilk  davridayoq  boshlanib, 

uning    so’nggi  bosqichlarida  yakunlangan.  Mazmunan  ular  u 

yoki  bu  harakatga  undaydi,  jamoa  bo’lib  harakat  qilishga 

chorlavchi xitoblardan  tashkil topgan. 

2.  Mehnat  taqsimotining  yuzaga  kelishi  va  mehnat 

turlarining har biriga oid qo’shiqlarning yaratilish bosqichi. 

3.  Ijtimoiy  mehnat  taqsimotining  tugallanishi,  sinfiy 

jamiyatning  qaror    topishi  va  mehnat  qo’shiqlarida  ijtimoiy 

tengsizlik  motivlarining  rivojlanish  bosqichi.  Shu  davrdan 

boshlab mehnat qo’shiqlarida g’oyaviy-estetik vazifa etakchilik 

qila  boshlagan.  Mehnat  jarayoni  bilan  bevosita  bog’liq  holda 

qo’shiqlar yaratila boshlangan. 





Download 0.78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling