2-Topshriq Guruh: ped002-1 Bajardi: Yerimbetov Nodirbek Tekshirdi: Azimova Shoxista

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XOZAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

2-Topshriq

Guruh: PED002-1
Bajardi: Yerimbetov Nodirbek
Tekshirdi: Azimova Shoxista


Toshkent – 2023

1. 
   Psixika va uning namoyon bo‘lish shakllari haqida gapirub bering?
   
2. 
   Temperament va faoliyatning individual xususiyatlari nimalardan iborat?
   

1. Psixika, insonning zehni, hissiy va raqamli faoliyatini o‘rganadigan ilmiy fan sifatida taniladi. Insonning o‘zini bilish, qabul qilish, tasavvur qilish, o‘z-o‘zini boshqarish, o‘z-o‘zini va boshqalarini tushunish, his qilish va boshqa amallar psixik faoliyatning asosiy ko‘rsatkichlari hisoblanadi.

Psixikada namoyon bo‘lish shakllari o‘zaro aloqada bo‘lgan bir necha elementlar tomonidan boshqariladi. Bu elementlar quyidagilar bo‘lishi mumkin:
1. O‘z-o‘zini tasdiqlash va tushunish - inson o‘z-o‘zini tushuntirish, nima qilish kerakligini aniqlash, maqsadlari va do‘stlari bo‘lishi mumkin.
2. Emotsional reaksiyalar - o‘z-o‘zini xursand va xursand bo‘lmagan holatlar, o‘z-o‘zini xavotirlarga tushirish, qo‘rqish va qo‘rqitishlar, tajovuz qilish va boshqalariga ishonish kabi emotsional reaksiyalarni tushunish uchun psixik faoliyat muhimdir.
3. Tasavvur qilish va o‘ylash - inson o‘z-o‘zini, dunyoni, mavzuni tasavvur qilish, nima qilish kerakligini o‘ylash va fikrlarini ifodalash, boshqalarini tushunish va ular bilan o‘zaro aloqada bo‘lish uchun psixik faoliyatdan foydalanadi.
4. Xotirani boshqarish - o‘z-o‘zini qanday yodda saqlab turish, eng yaxshi yodlarni qanday ishlatish va qadimgi yodlarni yangi bilimlarga bog‘lash uchun psixik faoliyat kerak.
5. Maqsadga yo‘naltirish - inson o‘z-o‘zini va uning faoliyatini maqsadga yo‘naltirish uchun psixik qobiliyatdan foydalanadi.
Shuningdek, psixikada namoyon bo‘lish shakllari boshqa bir necha elementlar bilan ham bog‘liq bo‘lishi mumkin, masalan, aqliy faoliyat, insonning xarakteri, insonning rivojlanish bosqichlari, insonning engil va yorqinligi kabi faktorlar ham shakllarni ta’minlashda o‘z o‘riniga ega

2. Temperament, insonning tashqi va ichki faoliyatlarini ta'sir qiladigan o‘ziga xos shakllardan tashkil topgan tarkibiy konstruksiya hisoblanadi. Bu xususiyatlar badiiy fiziologik o‘zgarishlar va psixologik holatlar tufayli shakllanadi

Badiiy taraflar:
Energia darajasi - insonning faollik darajasini, faoliyatining sharhlarini, faqat shunga chekka qilish va uyqu haligacha kuchli bo‘lishni ta’minlaydi.

Reaktivlik - insonning moddaviy holatlariga va xayollariga qanday ta’sir qilishini aks ettiradi. Bunda qayiqchilik (qayg‘uli), muntazamligi, yaqinligi yoki uzoqligi va boshqa moddaviy holatlarga bo‘lgan reaktsiyalari ta’minlaydi.

Sensitivlik - insonning tashqi va ichki omillarga qanday ta’sir qilishini aks ettiradi. Bunda jismoniy xususiyatlar (masalan, terma, uzoq, tuyulish kabi) va psixologik tajribalar o‘rniga kelishi mumkin.
Psixologik taraflar:
Aktivlik darajasi - insonning faol va samarali bo‘lishi uchun turli darajalarda faol bo‘lishi kerak, aktivligi bu faollik darajasini ta’minlaydi.
Dikkat ustuvorligi - insonning tanqidiy o‘zgarishlarga, ko‘rsatilgan vazifalarni bajarishga qaratilgan e'tiborga bo‘lgan imkoniyatini va tajribasini ta’minlaydi.
Emotsional taraqqiyot - insonning xayollarini, hissiy holatlarini va qiziqishlarini aniqlashga va ularni tushunishga xizmat qiladi.
Shu bilan birga, faoliyatning individual xususiyatlari ham insonning tabiiy xususiyatlari va o‘zg‘orishlari tufayli shakllanadi. Bu xususiyatlarga misol sifatida, insonning maqsadga yo‘naltirilishi, xohishlar va hujjatli qobiliyatlar, insonning rivojlanish bosqichlari, ijtimoiy muloqotlarda o‘rnatilgan ahamiyat darajasi, ta’lim va bilimning tajribiy ko‘rsatkichlari, hamda boshqa ko‘rsatkichlar kirishi mumkin.