2 Ўзбекистон республикаси

4.Мактабларда география клублари фаолиятини олиб бориш
Дарсдан ташқари ишларнинг бу тури география ўқитувчилари ва 
ўқувчиларининг энг қизиқарли фаолиятларидан бири ҳисобланади. География 
клубларига турли ѐшдаги ўқувчиларни жалб қилиш мумкин. География 
клубларини мактабдан ташқари ташкилотларда ҳам ташкил қилса бўлади. 
Клуб учун низом ва нишон шарт эмас.
Табиатни севувчилар клубига табиий географияга қизиқувчилар, 
табиатни қўриқловчи жонкуярлар, ўсимлик ва ҳайвонларни севувчилар аъзо 
бўлишлари мумкин. Қизиқарли учрашувлар клубида илғор ишчилар, олимлар, 
нодир касб эгалари билан мулоқотда бўлинади. Юқоридаги барча клублар 
фаолиятига ота-оналарни ҳам жалб қилиш лозим. Уларни клубларнинг фахрий 
аъзолари қилиб сайлаш ҳам мумкин.
5. География фани олимпиадаларини уюштириш.
Олимпиада дарсдан ташқари ишларнинг энг муҳим турларидан саналади. 
У ўқувчиларнинг география фанига бўлган қизиқишларини ва билиш 
фаолиятларини 
шакллантиришда 
муҳим 
аҳамиятга 
эга. 
География 
олимпиадаларини уюштиришдан асосий мақсад:
1. 
Ўқувчиларнинг географик харитани билиши ва ѐзувсиз харита билан 
ишлай олишини, харита бўйлаб сайѐҳат қила олиш, хариталарнинг ѐзувсизини 
таний олишга ўргатиш.
2. 
Турли хариталар асосида табиий-географик ва иқтисодий географик 
таъриф ѐза олишга тайѐрлаш.
3. 
Турли табиий ва иқтисодий ҳудудларни қиѐслай билишларига 
эришиш.
4. 
Ер шари табиатининг ривожланиш қонуниятлари, турли жойлар 
табиатининг хилма-хиллиги сабабларини аниқлай олишга ўргатиш.
5. 
Амалий кўникма (ѐзувсиз харитада ишлай олиш; мўлжал олиш 
типографик, картографик, иқтисодий ҳисоб-китоблар қилиш ва ҳ.к)
6. 
Ўз тумани, вилояти, республика, жаҳон географиясини билиш 
бўйича саволларга ўқувчиларнинг қанчалик жавоб беришларини синаш ва ҳ.к.
Олимпиадаларда натижалар саволларга қўйилган очколарни якунлаш 
билан аниқланади. География фани бўйича олимпиадалар 4 турда 
уюштирилади: биринчи тур мактаб олимпиадаси, иккинчи тур туман 
олимпиадаси, учинчи тур вилоят олимпиадаси, тўртинчи тур республика 
олимпиадаси.
Уларни ўтказиш муддатлари алоҳида белгиланади.

---

142 
Олимпиадани тайѐрлашнинг энг муҳим қисмларидан бири савол ва 
топшириқларни тузишдан иборат. Тузиладиган саволлар дастур талабларига 
мос бўлиши лозим. Олимпиада саволлари мазмунан бой, ўқувчиларни 
қизиқтира оладиган, ўқувчилар ўз билимларини янги шароитларда 
қўллайдиган даражада бўлиши, энг муҳими саволлар ўқувчиларни ўйлашга, 
фикрлашга ундайдиган бўлиши керак. Саволлар имкони борича муаммоли 
қилиб тузилиши ва таққослаш характерига эга бўлиши керак.