200 Budjetning soliqli daromadlari tarkibiga nimalr kiradi


Davlatning budjetdan tashqari jamg’armalrni tashkil etish tartibi qanday va ularning shakllantirish metodlari nimalardan iborat


Download 38.36 Kb.
bet16/17
Sana15.03.2023
Hajmi38.36 Kb.
#1268829
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   17
Bog'liq
200dan 250gacha moliya javoblar M.Komila

247.Davlatning budjetdan tashqari jamg’armalrni tashkil etish tartibi qanday va ularning shakllantirish metodlari nimalardan iborat
Davlatning byudjetdan tashqari jam g‘armalarini tashkil etish
tartibi va shakllantirish metodlari. Rivojlangan mamlakatlarning
ilg‘or tajribalariga tayangan holda mumkinki, odatda Davlatning
byudjetdan tashqari jam g‘armalari quyidagi shartli ikki yo‘l orqali
tashkil etiladi:
1. Davlat byudjetidan ajratiladigan mablag‘lar hisobidan muhim
umumjamiyat ahamiyatiga ega bo'lgan muammolarni hal etish
uchun ma’lum bir xarajatlarni tashkil etish;
2. Davlatning byudjetdan tashqari jam g‘armasini shaxsiy (o‘zlik),
maxsus ajratma va badal mablag‘lari hisobidan shakllantirish.
Masalan, qator davlatlarda daromadi cheklangan va ijtimoiy
himoyaga muhtoj aholi qatlamini moliyaviy qo‘llab-quwatlash
maqsadida Davlat byudjeti ko‘magida maxsus ijtimoiy sug'urta
fondlari tashkil etilgan. Davlatning byudjetdan tashqari jam g‘armalarini tashkil etish, awal ma’lum bo‘lmagan, ammo ishlab chiqarishning rivojlanishi, xizmat ko‘rsatish ko‘lamining kengayishi yo’lda
siyosatning o‘zgarishi natijasida paydo bo‘ladigan muammolarni
maqsadli yo’lda bartaraf etish maqsadida amalga oshiriladi. Shunday
vaziyat shakllangan holda hukumat davlat byudjetidan tashqari
jam g‘armasini ham tashkil etish uchun maxsus qaror qabul qiladi.
Bizda ham yuqorida qayd etilgan vaziyatga o ‘xshash holat vujudga
kelishi va mamlakatning ijtimoiy yo‘naItirilgan bozor munosabatlariga bosqichma-bosqich o‘tishi munosabati bilan 2004-2009 moliya
yillarini o‘zida qamrab olgan davlatning byudjetdan tashqari Maktab
ta’limi jamg'armasi tashkil etildi.
248 Davlatning budjetdan tashqari jamg’armalrning moliyaviy munosabatlari qanday ko’rinishda bo’lishi mumkin
Davlatning byudjetdan tashqari jam g‘armalarini moliyaviy
munosabatlari. Alohida mamlakatlarda Davlat byudjetidan tashqari
Davlat jam g‘armalarining mavjudligi fond ichida, fondlararo va
moliya tizimining boshqa bo‘g‘inlari o‘rtasida murakkab hamda
ko‘p qirrali moliyaviy munosabatlarni amalga oshirishni taqozo
etadi. Amaliyotdagi bunday moliyaviy munosabatlar bir tomonlama,
ikki tomonlama va ko‘p tomonlama bo‘lishi mumkin.
Bir tomonlama moliyaviy munosabatlar. Bunday munosabatlar,
odatda, jam g‘armaning daromadlarini shakllantirishda yoki uning
xarajatlarini amalga oshirishda nam oyon bo‘ladi. M asalan,
ko‘pchilik mamlakatlarda valyuta fondining tashkil etish manbai
markazlashtirilgan byudjet mablag‘laridan qaytarib berilmaydigan
subsidiya shaklidagi resurslar hisoblanadi. Bir tomonlama moliyaviy
aloqalar fond daromadining bir qismini moliya tizimining boshqa
bo‘g‘iniga dotatsiya yoki subsidiya sifatida o‘tkazganda ham vujudga
keladi. AQShda tashkil etilgan Y o ‘l jam g‘armasi maxsus soliqlar
hisobiga tashkil etiladi, ammo daromadlar xarajatlardan ortiq bo‘lgan
davrlarda Federal byudjetga zayom shaklida taqdim etiladi.
Ikki tomonlama moliyaviy munosabatlar. Bunday munosabatlar
amaliyotda moliyaviy resurslarning oqimi fondlararo va moliya
tizimining boshqa bo‘g‘inlari o ‘rtasida sodir boMganda vujudga
keladi. Masalan, Pensiya jam g‘armasi nafaqat maxsus ajratmalar
hisobiga tashkil etiladi, balki respublika byudjetidan olinayotgan
dotatsiya hisobidan ham qisman shakllanadi. Bir vaqtning o ‘zida,
agar fond daromadida aktiv qoldiq vujudga kelsa, u ortiqcha
moliyaviy resurslar hisobiga qisqa muddatli davlat xazina qimmatli
qog‘ozlarini xarid qilib, byudjet defitsitini kamaytirishi yoxud Davlat
byudjetga kreditor sifatida ham namoyon bo‘lishi mumkin.
K o‘p tomonlama moliyaviy munosabatlar. Bunda bitta davlatning byudjetdan tashqari jamg'armasi bir vaqtning o ‘zida bir nechta
fondlar hamda moliya tizimining boshqa bo‘g‘inlari bilan o ‘zaro
aloqada bo‘ladi. Y a’ni, pul mablag‘lari turli xil va rang-barang
yo‘nalishlarda harakat va oqimda bo'ladi.

Download 38.36 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   17




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling