2018 yil bitiruv malakaviy ishi
Download 0.61 Mb. Pdf ko'rish
|
biznes va tadbirkorlikni rivojlantirish yollarini organish metodikasi
Yuqoridagi muammolarni bartaraf etish uchun quydagi choralar taklif
etilmoqda. Avvalo, biznesning barcha darajadagi davlat organlari, shuningdek, huquqni muhofaza qiluvchi va nazorat idoralari hamda banklar bilan o‘zaro munosabatlarida raqobatning ustuvorligi, «sukut - alomati rizo», «ikkita o‘rniga bitta» kabi yangi ilg‘or tamoyillar asosida o‘rnatish taklif etildi. Ularning mohiyati, birinchidan, milliy qonunchilik uchun mutlaqo yangi institutlar, Ikkinchidan, ushbu tamoyillar orqali davlat va biznesning manfaatlari o‘zaro teng mavqeda ko‘rilmoqda. Masalan, «gilotina» tamoyiliga asosan, o‘zidan yuqori yuridik kuchga ega, normativ-huquqiy hujjatlarga mos kelmaydigan yoki biznes yuritish sharoitlarini yomonlashtiruvchi hujjatlar, ular qabul qilingan vaqtdan e'tiboran olti oy o‘tgach, avtomatik tarzda o‘z kuchini yo‘qotadi. Davlat tomonidan tartibga solish darajasini ahamiyatli darajada qisqartirish maqsadida ayrim nazorat funksiyalarini fuqarolik jamiyati institutlariga o‘tkazish taklif etilgan. Bundan tashqari, nazorat funksiyalarining bir qismini javobgarlikni sug‘urtalash, sertifikatlash, vakolatlarni xususiy akkreditatsiyalangan tashkilotlarga o‘tkazish mumkin. Tadbirkorlik faoliyati sohasidagi 55 turdagi litsenziyalar va ruxsat etuvchi hujjatlarni bekor qilish, shu bilan birga, 58 turdagi litsenziyalar va ruxsatnomalarni 26 turga birlashtirish bo‘yicha taklif tayyorlandi. Masalan, farmatsevtika, tibbiyot, veterinariya, turizm va bojxona sohalari, ulgurji savdo, avtotashuvlar, birja faoliyati sohalaridagi litsenziyalarni turlarga qarab birlashtirish. Ayrim turdagi faoliyatlar uchun litsenziyalarning amal qilish muddatini cheklanmagan holda berish taklif etilmoqda. Ilg‘or chet el tajribasini hisobga olgan holda tadbirkorlik sub'yektining yangi shakli - xodimlarining soni kichik korxonalar uchun belgilangan sondan ortiq, lekin ko‘pi bilan besh yuz nafar kishidan iborat bo‘lgan o‘rta korxonalar toifasini joriy etishni taklif qilinmoqda. Ularga nisbatan kichik biznes uchun sevimli bo‘lib qolgan soliq solishning soddalashtirilgan tizimini qo‘llash mumkin, bunda faqat 10 foiz stavka bo‘yicha yagona soliq to‘lovi va 20 foiz stavka bo‘yicha yagona ijtimoiy to‘lovni to‘lash maqsadga muvofiq. Shundan sababli, tadbirkorlik sub'yektlarining toifalarini aniqlashning yagona mezonlarini joriy qilish va bu real daromadlarning yashirilishiga yo‘l qo‘ymaslik va soliq ma'murchiligining soddalashtirilgan tizimini qo‘llash uchun eng muqobil yechim hisoblanadi. Shu bilan birga, soliq tizimining barqarorligi biznes uchun juda muhimdir. Investitsion qarorlar qabul qilish uchun qonunchilikdagi, jumladan, soliq qonunchiligidagi tez-tez o‘zgarishlar eng katta to‘siq hisoblanadi. Shu sababli yangi soliq tizimini joriy etish uchun shoshilmaslik kerak. Uni chuqur o‘ylab chiqish, biznes hamjamiyati vakillari bilan muhokama qilish va shundan keyingina ushbu tizimni joriy etish to‘g‘risida qaror qabul qilish lozim. Yangi soliq tizimi joriy etilganidan keyin uning uzoq vaqt mobaynida barqarorligini saqlab turish kerak. Shuningdek, tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish uchun yer uchastkalarini berishning yagona tartibini joriy etish bunda yer uchastkalarini berishga doir materiallarni vakolatli organlarda ko‘rib chiqish va kelishish axborot- kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalangan holda elektron shaklda amalga oshirilishi maqsadga muvofiq. Bu esa ariza beruvchilarni «otangga bor, onangga bor» qabilidagi ortiqcha vaqt o‘g‘irlash holatlaridan bartaraf etadi. Shu bilan birga resurslarni tartibga solingan narxlar bo‘yicha taqsimlash tartibini bekor qilish ham taklif etilmoqda. Bunda tadbirkorlar barcha resurslarni birja orqali mutlaqo shaffof ko‘rinishda sotib olish imkoniga ega bo‘ladilar. Tadbirkorlarga tovarlar, ishlar va xizmatlar eksportini oldindan to‘lovlarsiz, akkreditiv ochmasdan hamda bankning kafolatini rasmiylashtirmasdan turib, eksport kontraktini siyosiy va tijorat xavf- xatarlaridan sug‘urtalash bo‘yicha polis mavjud bo‘lmagan taqdirda ham amalga oshirishga ruxsat betilishi taklif qilingan. Masalan, o‘z faoliyatini kamida oxirgi uch yil mobaynida amalga oshirayotgan, avvalgi yil mobaynida eksportga mahsulot yetkazib bergan hamda ilgari amalga oshirilgan eksportga mahsulot yetkazib berishlar bo‘yicha debitorlik qarzlari bo‘lmagan tadbirkorlarga nisbatan ushbu chorani qo‘llash mumkin. Hozirgi kunda o‘z mahsulotlarimiz uchun «Best in Uzbekistan» yagona eksport brendini joriy etish imkoniyatini ko‘rib chiqilmoqda. Ko‘plab davlatlar o’z mahsulotlarini mamlakatning yagona brendi ostida sotuvga chiqarishni allaqachon boshlab yuborishgan. Ushbu yondashuv marketing va o‘z tovarlarini tashqi bozorlarda reklama qilish funksiyasining qisman davlatga topshirilishi hisobidan ishlab chiqaruvchilarning ushbu funksiyani amalga oshirish xarajatlarini kamaytirish imkonini beradi. Bunday harakatlar mamlakatimizda ishlab chiqarilgan tovarlarning xaridorgirligini va ularga bo‘lgan talabni bir necha martaga oshirish imkoniyatini yaratadi. Yuqoridagi choralarning barchasi mamlakatimiz rahbariyatining topshirig‘iga binoan ishlab chiqilgan hamda tadbirkorlik sub'yektlari faoliyatidagi eng dolzarb muammolarni hal etishga qaratilgan hujjat loyihalarida o‘z ifodasini topgan. Mazkur hujjatlar loyihalari joriy yil 16 avgustda O‘zbekiston Respublikasining normativ-huquqiy hujjatlari muhokamasi portaliga joylashtirilgan. Tadbirkorlar o‘zlarining konstruktiv takliflari bilan ushbu jarayonda faol qatnashmoqdalar. Masalan, qisqa vaqt ichida O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligiga tadbirkorlik sub'yektlaridan 200 dan ortiq taklif kelib tushgan. Mazkur chora-tadbirlar, jumladan, davlatimiz rahbari tomonidan ilgari surilgan barcha takliflar mamlakatimizda tadbirkorlikni jadal rivojlantirish uchun kuchli turtki bo‘lib xizmat qilmoqda. Mamlakatimizda huquqiy bazani mustahkamlashdagi bunday jadallik, islohotlarni misliko’rinmagan darajada chuqurlashtirish jarayoni boshlanganidan dalolat beradi. Ushbu islohotlarning yaqqol namunasi sifatida 2017 - yil (yanvar - sentabr) makroiqtisodiy ko’rsatkichlarini 2016 - yil (yanvar - sentabr) ko’rsatkichlariga nisbatan tahlil qiladigan bo’lsak 2017 – yilda YaIM 170074,8 ming so’mni tashkil qilgan va bu ko’rsatkich 2016 yilga nisbatan 105,3 foizni tashkil qiladi. Sanoat maxsulotalari esa 99060,3 ming so’mni tashkil qilgan va uning 2016 yilga nisbati 105,6 foizga oshganini ko’rsatib turibdi. (1.4 - jadval) |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling