23-amaliy mashg’ulot. Internetning marketing muhiti va mahsulotlarning hayot tsiklini shakllantirishga ta’siri

10-bosqich. Ishlab chiqilgan dastur samaradorligini tahlil qilish 
Har qanday ijtimoiy marketing dasturini samaradorligini tek- shirish va 
tahlil qilish kerak. Kamchiliklarni, amalga oshirishdagi to‘siqlarni aniqlash, 
shuningdek, tuzatishlar kiritish uchun uning har bir tarkibiy qismi kuzatiladi. 
Ushbu dasturlarning aksariyati davlat organlari tomonidan moliyalashtiriladi, 
shuning uchun ularning byudjeti qat’iy cheklangan. Amalga oshirish 
natijalarini tahlil qilish esa qaysi yo‘nalishda harakat qilish kerakligini va 
umuman qilmaslik kerakligini aniqlashga yordam beradi. 
Ijtimoiy axloqiy marketing 
So‘nggi yillarda mashhur bo‘lib kelgan ushbu hodisa bir nechta muhim 
tamoyillarga asoslanadi: 
• 
korxona 
jamiyatning 
insoniy 
manfaatlariga 
asoslangan 
iste’molchilarning oqilona ehtiyojlarini qondirishi kerak; 
• 
kompaniya iste’molchiga yoki keng jamoatchilikka zarar etkazadigan 
tovarlarni ishlab chiqarmasligi va sotmasligi kerak; 
• 
kompaniya doimiy ravishda mijozlarning ehtiyojlarini qondirish 
uchun imkoniyatlarni izlashi va yangi mahsulotlarni yaratishi kerak; 
• 
iste’molchilar atrof-muhitga zarar yetkazadigan texno- logiyalar 
yordamida yaratilgan mahsulotlarni sotib olmaydilar; 
• 
kompaniya joylashgan mintaqaning ijtimoiy sohasini muvaffaqiyatli 
rivojlantirishga yordam beradigan bunday dastur- larni amalga oshirishi kerak. 
Ijtimoiy marketing tamoyillari va texnikasidan butun jamiyatning ham, 
alohida maqsadli guruhlarning hayotini yaxshi- lash uchun ham foydalanish 
mumkin. 
So‘nggi yillarda ijtimoiy marketingning asosiy qo‘llanilishi to‘rt sohada: 

---

sog‘liqni saqlash, shikastlanishning oldini olish, atrof-muhitni muhofaza qilish 
va ijtimoiy safarbarlik yoki boshqa- cha qilib aytganda, fuqarolarni ijtimoiy 
muammolarni hal etishga jalb qilish. 
Sog‘liqni saqlash - ijtimoiy marketingni qo'llash orqali ta'sir qilishi 
mumkin bo‘lgan muammolar va jihatlar: 
• 
chekish; 
• 
spirtli ichimliklar muammosi; 
• 
ortiqcha vazn; 
• 
OITS tarqalishi; 
• 
meva va sabzavotlarni etarli darajada iste’mol qilinmasligi; 
• 
yuqori xolesterin; 
• 
rak kasalligi; 
• 
tug‘ma nuqsonlar; 
• 
emlash; 
• 
qand diabet; 
• 
qon bosimi; 
• 
ovqatlanishning buzilishi. 
Shikastlanishning oldini olish - ijtimoiy marketingni qo‘llash orqali 
ta’sir qilishi mumkin bo‘lgan muammolar va jihatlar: 
• 
mast holda haydash; 
• 
xavfsizlik kamarlaridan foydalanish; 
• 
bosh-miya jarohatlari; 
• 
mashinadagi bolalar uchun xavfsizlik moslamalari (bolalar 
o‘rindiqlari, orqa eshiklardagi "bolalar" qulflari); 
• 
o‘z joniga qasd qilish darajasi; 
• 
uydagi zo‘ravonlik; 
• 
qurol saqlash; 
• 
maktabdagi zo‘ravonlik; 
• 
yong‘inlar; 
• 
qariyalarda zarar; 
• 
zaharlanish. 
Atrof-muhitni muhofaza qilish - ijtimoiy marketingni qo‘llash orqali 
ta’sir qilishi mumkin bo‘lgan muammolar va jihatlar: 
• 
ifloslanishni kamaytirish; 
• 
yovvoyi hayotning ayrim turlarini muhofaza qilish; 
• 
daraxtlarni kesish; 
• 
zaharli o‘g‘itlar va pestitsidlar; 
• 
suv resurslarini saqlash; 

---

• 
avtomobillar va boshqa manbalardan havoning ifloslanishi; 
• 
chiqindilarni qayta ishlash; 
• 
behosdan yong‘inlar; 
• 
energiya tejash; 
• 
ahlat; 
• 
daryo havzalarini himoya qilish. 
Ijtimoiy safarbarlik - ijtimoiy marketingni qo‘llash orqali ta’sir qilishi 
mumkin bo‘lgan muammolar va jihatlar: 
• 
a’zo va qon topshirish; 
• 
saylov huquqi; 
• 
savodxonlik; 
• 
jinoyatchilikning kamayishi; 
• 
hayvonlarni saqlash va saqlash. 
Korporativ ijtimoiy javobgarlik strategiyasining bir qismi sifatida joriy 
qilingan ijtimoiy yangiliklar marketingning muhim vositasiga aylanib, yangi 
mahsulot va yo‘nalishlarni ishlab chiqi- shga, brend va iste’molchi o‘rtasida 
hissiy aloqani yaratishga va shu bilan sodiqlikni oshirishga yordam beradi.