24-lekciya. Tutastırıw qurılısları hám olardıń esabı Joba

24.6-súwret

Esaplawlarda suwdıń gidrotexnikalıq qurılıstan aǵıp ótiw halatına baylanıslı φ_c(F_c) ushın tómendegi mánisler qabıl etiledi (24.6-súwret).

1) ańǵar túbindegi tesik ushın φ_c = 1,00 - 0,95;
2) iymek sızıqlı irkinishli taslamalar ushın φ_c = 0,95 - 0,85;
3) iymek sızıqlı irkinnishsiz taslamalar ushın φ_c = 1,00 - 0,90;
4) irkinishli bosaǵalar ushın φ_c= 1,00 - 0,97;
5) irkinishsiz bosaǵalar ushın φ_c = 1,00.
Joqarıdaǵı (24.8) hám (24.9) ańlatpalar menen h_c nı hár qanday formadaǵı qurılıs ushın anıqlaw múmkin. Eger suw tuwrı múyeshli ańǵarda qaqpaq astınan aǵıp ótse, tesiktegi sıyaqlı h_c nı tómendegi ańlatpa menen esaplaw múmkin: h_c = a, bul jerde  suw aǵımınıń vertikal qısılıw koeffitsienti bolıp, ol =0,63 - 0,64 aralıqta ózgeredi, a –qaqpaqtı kóteriw biyikligi.
Bizge belgili, bflerdi tutastırıw tipin biliwushın h_c menen tutas bolǵan h_s^II ni esaplaw kerek boladı. Bunda h_c^II aldıńǵı sabaqlarda bayan etilgen usıl menen esaplanadı. Máselen:
h¹= (h¹¹/2){1+[8αQ²/gv²(h¹¹)³]^1/2-1}; h¹¹= (h¹/2){1+[8αQ²/gv²(h¹)³]^1/2-1}, (24.10)
Bul esaplawlarda h¹ = h_c, h¹¹ = h_c^II dep qabıl etiledi.
Tabılǵan h_c^II niń mánisin h_b menen salıstırıp, befler tutasıwınıń forması anıqlanadı.
Esaplawlardı ańsatlastırıw ushın A.N.Raxmanov, M.D.CHertousov, I.I.Agroskin, L.S.Bashkirovalar tárepinen arnawlı kesteler usınıs etilgen. Máselen, L.S.Bashkirova usılında esaplawlar tómendegi izbe-izlikte alıp barıladı:
1) dáslep q^2/3/E₀ qatnas esaplanadı, bul jerde E₀ = T₀;
2) arnawlı kesteden h_c/q^2/3 hám h_c2/q^2/3 diń mánsileri anıqlanadı;
3) usı mánislerge baylanıslı halda h_c hám h_c^II ler anıqlanadı.