2ÕA-21S guruh talabasi Namozova Mehrangizning Hozirgi õzbek adabiy tilidan

Fonologiya, morfemika, leksikologiya, morfologiya, sintaksis­ta zidlik, bogliqlik asosida bosh paradigma - so‘z yasalishsistemasi paradigmasi. So‘z yasalish sathining bosh — maksimal paradigmasi tarkibi kuyidagicha birliklardan tashkil topadi: 1. So‘z yasash usullari pa­radigmasi. 2. So‘z yasalish kategoriyasi paradigmasi. 3. So‘z yasalishtiplari paradigmasi. 4. Konkret tipli yasalmalar paradigmasi". Bevosita paradigma tushunchasining mohiyatidan kelib chiqilganda, ya’ni paradigmaning adabiyotlardagi "bir umumiy ma’no­ga ega bo‘lgan (shu asosda birlashuvchi) shakllar guruhi" ta’rifidan kelib chiqilsa, faqatgina muallifning "So‘z yasalish kategoriyasi pa­radigmasi" deb agayotgan paradigmaning borligini tan olish mumkin. Buni ham muallif tushungan tarzda qabul qilish mumkin emas. (Bu haqda bir oz keyinroq to‘xtaymiz). Ajratilgan boshqa paradigmalar "paradigma" deb atash mumkin bo‘lgan hodisalar emas. Masalan, "so‘z yasalish sistemasi paradigmasi" deganda nima tushunilishi, qanday paradigma nazarda tutilishini tasavvur etib bo‘lmaydi. Shuningdek, "so‘z yasash usullari paradigmasi" haqida ham gapirish mumkin emas. Chunki, avvalo, usullarning paradigmasi bo‘lmaydi. Qolaversa, o‘zbek tilida so‘z yasalishining affiks va yordamchi so‘z (so‘z-morfema) yorda- mida so‘z yasalishidan boshqa usuli, jumladan, muallif qayd etayotgan "kompozitsiya usuli" yo‘q. Shunday ekan, "so‘z yasash usuli paradigmasi" haqida gapirish mumkin emas. Keltirilgan boshqa paradigmalar ham "paradigma" deyish mumkin bo‘lgan hodisalar emas.

• Fonologiya, morfemika, leksikologiya, morfologiya, sintaksis­ta zidlik, bogliqlik asosida bosh paradigma - so‘z yasalishsistemasi paradigmasi. So‘z yasalish sathining bosh — maksimal paradigmasi tarkibi kuyidagicha birliklardan tashkil topadi: 1. So‘z yasash usullari pa­radigmasi. 2. So‘z yasalish kategoriyasi paradigmasi. 3. So‘z yasalishtiplari paradigmasi. 4. Konkret tipli yasalmalar paradigmasi". Bevosita paradigma tushunchasining mohiyatidan kelib chiqilganda, ya’ni paradigmaning adabiyotlardagi "bir umumiy ma’no­ga ega bo‘lgan (shu asosda birlashuvchi) shakllar guruhi" ta’rifidan kelib chiqilsa, faqatgina muallifning "So‘z yasalish kategoriyasi pa­radigmasi" deb agayotgan paradigmaning borligini tan olish mumkin. Buni ham muallif tushungan tarzda qabul qilish mumkin emas. (Bu haqda bir oz keyinroq to‘xtaymiz). Ajratilgan boshqa paradigmalar "paradigma" deb atash mumkin bo‘lgan hodisalar emas. Masalan, "so‘z yasalish sistemasi paradigmasi" deganda nima tushunilishi, qanday paradigma nazarda tutilishini tasavvur etib bo‘lmaydi. Shuningdek, "so‘z yasash usullari paradigmasi" haqida ham gapirish mumkin emas. Chunki, avvalo, usullarning paradigmasi bo‘lmaydi. Qolaversa, o‘zbek tilida so‘z yasalishining affiks va yordamchi so‘z (so‘z-morfema) yorda- mida so‘z yasalishidan boshqa usuli, jumladan, muallif qayd etayotgan "kompozitsiya usuli" yo‘q. Shunday ekan, "so‘z yasash usuli paradigmasi" haqida gapirish mumkin emas. Keltirilgan boshqa paradigmalar ham "paradigma" deyish mumkin bo‘lgan hodisalar emas.