3- “A” sinf o’qituvchisi Shermatova R. Matematika fanidan “ochiq dars” ishlanmasi

Termiz Davlat Pedagogika Instituti “ Maktabgacha talim “ fakulteti 1 – bosqich talabasi Saidmirzayeva Marjona

MAVZU: Bolalik – insonning ijtimoiy hayot me’yorlarini egallay boshlash davri

MAVZU: Bolalik – insonning ijtimoiy hayot me’yorlarini egallay boshlash davri

REJA:

• 1. Shaxs. Insonning shaxs sifatida rivojlanishi
• 2. Bola rivojlanishida tarbiyaning o’rni.
• 3. Ijtimoiy jarayonida muhitning oʼrni.

«Shaxs» tushunchasi insonga ta’aluqli boʼlib, psixologik jihatdan taraqqiy etgan, shaxsiy xususiyatlari va xatti- harakatlari bilan boshqalardan ajralib turuvchi, muayyan xulq-atvor va dunyoqarashga ega boʼlgan jamiyatning aʼzosini ifodalashga xizmat qiladi Individ shaxs boʼlishi uchun psixik jihatdan rivojlanishi, oʼzini yaxlit inson sifatida xis etishi, oʼz xususiyatlari va sifatlari bilan boshqalardan farq qilmogʼi kerak. Kadrlar tayyorlash milliy modelida shaxs kadrlar tayyorlash tizimining bosh subʼekti va obʼekti, taʼlim sohasidagi xizmatlarining isteʼmolchisi va ularni amalga oshiruvchi sifatida taʼriflanadi. Bola shaxsining rivojlanishi inson ijtimoiy mavjudotdir, degan falsafiy taʼlimotga asoslanadi. Аyni vaqtda inson tirik, biologik mavjudot hamdir. Demak, uning rivojlanishida tabiat rivojlanishining qonuniyatlari ham muhim ahamiyatga ega.

Shaxs. Insonning shaxs sifatida rivojlanishi
Fanda individning shaxs sifatida rivojlanishiga biologik va ijtimoiy omillarning taʼsiri oʼrtasidagi munosabatni belgilashga oid munozara koʼpdan buyon davom etmoqda. Insonning shaxs sifatida, rivojlanishida ijtimoiy xodisalarning taʼsiri kuchli boʼladimi yoki tabiiy omillar yetakchi oʼrin tutadimi? Balki tarbiyaning taʼsiri yuqoridir? Ular oʼrtasidagi oʼzaro munosabat qanday? Fanda biologik yoʼnalish deb nomlangan nuqtai nazar yetakchi oʼrinlardan birini egallab, uning vakillari Аristotel, Platonlar tabiiy-biologik omillarni yuqori qoʼyadi. Ular tugʼma imkoniyatlar, taqdir, tole har kimning hayotdagi oʼrnini belgilab bergan, degan gʼoyani ilgari suradi. XVI asr falsafasida vujudga kelgan preformizm oqimi namoyondalari esa shaxs rivojlanishidagi naslning roliga katta baho berib, ijtimoiy muhit va tarbiyanint rolini inkor etadi . Xorij psixologiyasidagi yana bir oqim bixeviorizm XX asr boshlarida yuzaga kelgan boʼlib, uning namoyondalari, ong va aqliy qobiliyat nasldan-naslga oʼtib, insonga u tabiatan berilgan, deyiladi .