3 – Amaliy mashg’ulot mavzusi Sanoq tizimlariga oid misollar yechish

Ko‘paytirish qoidasi esa quyidagicha:

B. Eng oddiy ikkilik elementlardan har xil avtomatika, telemexanika va hisoblash tizimlari quriladi. Masalan, neytral rele ikkita holatga ega bo‘lishi mumkin. Rele holatining yoqilmagan holatini “0” raqami orqali ifodalash mumkin va aksincha, relening yoqilgan holatini “1” raqami orqali ifodalash mumkin. Boshqa misolga diodni olish mumkin. Agar u ochiq bo‘lsa, unda anod va katod orasidagi qarsxilik juda kichik bo‘ladi, bu esa “0” holati deb qabul qilinishi mumkin. Agar diod yopiq bo‘lsa, unda anod va katod orasidagi qarsxilik juda katta bo‘ladi (10⁶ Om va undan ko‘p) bu esa “1” holat deb qabul qilinadi;

V. Aloqa kanali orqali uzatiladigan ikki xonali sonni elektr signal tizimiga aylantirish oson kechadi. Haqiqatan ham, ikkita raqamni aloqa kanali orqali uzatish uchun bor yo‘g‘i ikkita belgi bo‘lsa kifoya.

Ikkilik tizimning yuqorida sanab o‘tilgan afzalliklari bilan birga, kamcxiligi ham bor. Bu kamcxilik shundan iboratki, boshqa sanoq tizimda berilgan bitta miqdor (son) dagi yozuvni ko‘p belgilar orqali ifodalashga to‘g‘ri keladi. Masalan, quyidagi
,
tenglikdan ko‘rinib turibdiki, 756 sonini yozuvini o‘nlik sanoq tizimida 3 ta belgi orqali, xuddi shu sonni ikkilik sanoq tizimida ifodalash uchun 10 ta belgidan foydalanish kerak. Yuqoridagi tengliklarni haqiqiyligiga ishonish uchun, elementar matematika qoidalari orqali hisoblash mumkin: