3 – laboratoriya ishi rezistor va induktiv g’altak ketma – ket ulangan sinusoidal tok zanjirini o‘rganish

3 – LABORATORIYA ISHI


REZISTOR VA INDUKTIV G’ALTAK KETMA – KET ULANGAN SINUSOIDAL TOK ZANJIRINI O‘RGANISH


I. Ishning maqsadi: Elektr zanjir elementlari parametrlarini tajriba yo‘li bilan aniqlashni o‘rganish hamda mazkur zanjir uchun Om va Kirxgof qonunlari to‘ѓriligini tekshirish.


II. Ишни бажариш тартиби: 1. Laboratoriya asbob uskunalari va tok manbalari bilan tanishish:
2.Manba kuchlanishi hamda R₁ rezistor va L₁ induktiv g’altak ko‘rsatgichlari (17 - rasm) asosida sxemada ishlatiladigan o‘lchash asboblarini tanlang.
3. Tajriba elementlari o‘rnatilgan 2 – plata asosida 17 - rasmdagi zanjir sxemasini yig’ib uni manbaning 0 – 250 В qismasiga ulang.
4. Sxema to‘g’ri yig’ilgan bo‘lsa unga LATR orqali 160-180 V atrofida kuchlanish bering.
5.Po‘lat o‘zakni induktiv g’altakka kiritilgan va kiritilmaganda o‘zgarishlarni o‘lchash asboblari ko‘rsatgichlarini yozib 3 – jadvalni to‘ldiring. O‘lchash asboblari ko‘rsatishi uning shkalasidagi eng katta ќiymatdan ortib ketmasligini nazorat ќiling.


III. Elektr zanjiri sxemasi

17 – rasm. Aktiv qarshilik va induktiv g’altak ketma-ket ulangan sinusoidal tok zanjiri

IV. Tajriba natijalarini ќayd etish jadvali
3 – jadval

O‘lchangan kattaliklar

hisoblanadigan parametrlar

U

U1

UF

I

P

Z

R1

ZF

RF

xF

LF

R

Pѓ

QF

φF

cosφF

φ

SF

S

cosφ

B

B

B

A

Вт

Ом

Ом

Ом

Ом

Ом

Гн

Ом

Вт

вар

град

град

ВА

ВА

V. hisoblash va tasvirlar
1. O‘lchangan kattaliklar asosida . va qiymatlarini aniqlab 3 - jadvalga yozing.
2. Jadvaldagi kattaliklar asosida tokning o‘lchangan biror qiymati учун larning sinusoidal tasviri ћamda tok va kuchlanishlarning vektorli tasvirini chizing.
3. hisoblashlarda vattmetr ko‘rsatgichini 0,1 ga ko‘paytiring ћamda tok chastotasini 50 Gs deb ћisoblang.


VI. Laboratoriya ishi bo‘yicha xulosa

hisoblashlar va grafiklarni chizganingizdan keyin aktiv qarshilik R va induktiv g’altak ketma-ket ulangan zanjir ћaќida xulosalar ќiling, bunda quyidagilarga e’tibor bering;

-Om va Kirxgof ќonunlarining bunday zanjirlar uchun formalari qanday;
-aktiv va reaktiv ќarshiliklar nima va ularning bir-biridan farќi;
-bunday zanjirlar amalda ќayerlarda uchraydi va ћ.k.


VII. Мустаќил тайёрланиш саволлари

1.Sinusoidal funksiyalarning asosiy kattaliklari nimalardan iborat?

2.Elektr generatorlaridan olinadigan EYK shakli va chastotasi nimalarga boѓliќ va ќanday tanlanadi?
3.Sinusoidal tokning afzalligi nimalardan iborat?
4.O‘lchash asboblari bilan sinusoidal tok yoki kuchlanishning ќanday ќiymati aniќlanadi?
5.Sinusoidal tok elektr zanjirlari ќanday elementlar bilan tavsiflanadi?
6.Zanjirdagi ќanday elementlar rezistiv deyiladi?
7.Induktiv (reaktiv) ќarshilik va L elementi nimalar bilan tavsiflanadi?
8.Zanjir elementlarining Volt – Amper, Kulon – Volt va Veber – Amper xarakteristikalari ќanday tavsiflanadi?
9.R, L va S elementlaridagi energiya miќdori nimaga teng?